توقف ناگهانی نمادهای پالایشگاهی در یک ساعت پایانی معاملات بورس

مسعود وطنخواه
عصر اقتصاد: معاملات بورس امروز عرضه و تقاضای پرحجمی را با نوسان از مثبت به منفی تجربه کرد که در این میان نمادهای پالایشگاهی به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت از نوع الف و ب در یک ساعت پایانی معاملات با دخالت ناظر بازار متوقف شدند.
پس از تصمیم دولت برای فروش باقیمانده سهام خود در قالب صندوق‌های ETF و قرار گرفتن پالایشگاه‌ها‌ در یکی از این صندوق‌ها، نمادهای این گروه برای فعالان بازار سرمایه جذابیت پیدا کرد. این استقبال به حدی بود که این گروه به فراموشی سپرده‌شده در سال گذشته، در چند ماه گذشته بازدهی بالای ۱۰۰ درصدی را ثبت کردند. معاملات روان و پرحجم پالایشگاهی به گونه‌ای بود که در تعدادی از روزها صف‌های خرید یا فروش پرحجم را بسته به جنس خبرهای منتشرشده شاهد بودیم.

واکاوی روند معاملات گروه پالایشگاهی نشان می‌دهد این نمادها از اردیبهشت، حضور پالایشگاه‌ها در صندوق‌های دولتی  و همزمان با فروکش‌کردن هراس از کرونا وارد رالی صعودی شدند؛ به طوری‌که در نیمه اول اردیبهشت معاملات پرحجم و با افزایش قیمت را شاهد بودیم.

در نیمه سوم اردیبهشت و پس از رشد قیمت‌های بالای ۱۰۰ درصدی، این گروه نوعی حرکت اصلاحی با صف‌های فروش پرحجم را تجربه کردند. کارشناسان دلایل چندی را در مورد حرکت برگشتی این گروه از جمله  شناسایی سود، رشد بی‌رویه و شارپی و توجیه‌نداشتن قیمت را عنوان می‌کردند. اما مقارن با پایان اردیبهشت بود که انتشار صورت‌های مالی سال مالی منتهی به ۱۳۹۸/۱۲/۲۹ (حسابرسی‌نشده) در سامانه «کدال» خط بطلانی بر گمانه‌زنی‌های گروهی از فعالان بازار سرمایه کشید چراکه صورت‌های مالی منتشرشده خبر از کاهش سود شرکت‌های گروه پالایشگاهی برای سه ماهه چهارم ۹۸ و به تبع آن تسری این کاهش به کل سود سال ۹۸ می‌داد.

پالایشگاهی‌ها کاهش قیمت نفت در سه ماهه چهارم سال گذشته، گرفتن ذخیره، کاهش کرک‌اسپرد فروش محصولات به دلیل نزول قیمت نفت، لحاظ‌کردن نرخ ارز و… را از دلایل کاهش سود سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ عنوان کردند. انتشار این خبرها عرضه‌های سهام پالایشگاهی را افزایش داد؛ به‌ طوری‌که  در نمادهای پالایشگاهی صف‌های فروش بالای ۵۰ میلیون سهم را شاهد بودیم. این فشار عرضه در تعدادی از نماد موجب اصلاح قیمتی ۳۰ تا ۴۰ درصدی شد. ناگفته نماند در همان روزها که گروهی از ارزندگی گروه پالایشگاهی سخن می‌گفتند و سهامداران را از رفتار احساسی برحذر می‌داشتند. این گروه بر این عقیده بودند که با اتمام دوران کروناهراسی و بهبود وضع بازارهای جهانی، گروه پالایشگاهی پتانسیل بالایی برای رشد پیدا می‌کنند چراکه رشد قیمت نفت و افزایش قیمت دلار نیمایی موجب آزادشدن ذخیره‌های گرفته‌شده در صورت‌های مالی سال گذشته می‌شود که این اتفاق به زودی ممکن است در صورت‌های مالی حسابرسی‌شده منتشر شود.

نمادهای پالایشگاهی سه‌شنبه (۶ خرداد) صف‌های فروش بالایی را تجربه کردند اما چهارشنبه هفته گذشته از نیمه دوم زمان معاملات حضور پرقدرت خریداران موجب تشکیل صف‌های خرید برای این گروه شد. شنبه نیز این گروه صف‌های خرید میلیونی را به ‌رغم عرضه‌های بالا در نیم‌ساعت پایانی تجربه کردند. اما با کمال تعجب روز یکشنبه گروه پالایشگاهی در تعدادی از نمادها متعادل بودند؛ به طوری که حتی در زمان‌هایی شاهد صف فروش هم بودیم. رشد عرضه سبب کاهش تقاضا شد که این امر بر روند معاملات نماد پالایشگاه نفت اصفهان که صف خرید بالای ۲۰۰ میلیون سهم را داشت نیز  بی‌تاثر نبود و سبب شد صف خرید «شپنا» از بین برود. تا ساعت ۱۱ و نیم چند بار نمادهای پالایشگاهی نوسان از صف فروش به یک درصد مثبت را تجربه کردند که در نهایت در یک‌ساعت پایانی کلیه نمادهای پالایشگاهی و بدون پیام ناظر متوقف شدند. روابط عمومی بورس در پاسخ به سوال تلفنی خبرنگار ما، چرایی توقف نمادها را افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب عنوان کرد. از سوی دیگر، هادی وارسته از فعالان بازار سرمایه دلیل توقف نمادهای پالایشگاهی در ساعت ۱۱ و ۳۶ دقیقه را بارگزاری اطلاعیه شرکت پالایش نفت لاوان در مورد اصلاحیه صورت‌های مالی منتهی به ۱۳۹۸/۱۲/۲۹ (حسابرسی‌نشده) در ۱۱ و ۳۱ دقیقه دانست.

وارسته گفت: پالایش نفت لاوان سود خود را نسبت به اطلاعیه قبلی ( ۳۰ ارددیبهشت) ۱۳۵ درصد افزایش داده است. به طوری که سود (زیان) خالص هر «سهم–ریال» از ۱۶۱۲ ریال به ۳۷۹۷ ریال افزایش پیدا کرده است.

وی افزود: دلایل تعدیل بر اساس اطلاعیه شرکت تغییر گزارش اصلاحی مربوط به ردیف سایر درآمد‌های عملیاتی به مبلغ ۰۵۴ر۱۲۳ر۳ میلیون ریال است که در اثر تغییر نرخ تسعیر ارز فروش های صادراتی سال ۹۷ که از سوی وزارت نفت ابلاغ گردیده است.

این فعال بازار سرمایه یادآور شد: انتشار این اطلاعیه سبب افزایش احتمال اصلاحات در شرکت‌های دیگر پالایشگاهی و همین امر موجب دخالت ناظر بازار و توقف نمادها برای جلوگیری از زیان سهامداران شده است.

شاخص بورس دوباره کاهشی شد
شاخص کل در بازار بورس امروز (یکشنبه) سه‌هزار و ۸۳ واحد افت داشت که در نهایت این شاخص به رقم ۹۷۰ هزار و ۴۱۱ واحد رسید.

به گزارش ایرنا، براساس معاملات امروز بیش از ۱۲ میلیارد و ۶۲۴ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۹۵ هزار و ۲۶۵ میلیارد ریال دادوستد شد.

همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۶۱۰ واحد کاهش به ۳۱۸ هزار و ۲۸۶ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۴۰۳ واحد افت به ۲۱۰ هزار و ۶۵۰ واحد رسیدند.

شاخص بازار اول هزار و ۷۴۶ واحد و شاخص بازار دوم هشت‌هزار و ۳۵۰ واحد کاهش داشتند.

علاوه بر این در بین تمامی نمادها، نماد سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر) با ۸۱۰ واحد، نفت و گاز پتروشیمی تامین (تاپیکو) با ۸۰۲ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۶۷۷ واحد، گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۶۶۴ واحد، شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه) با ۵۳۶ واحد، ایران خودرو (خودرو) با ۴۹۸ واحد و فولاد خوزستان (فخوز) با ۴۹۴ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند.

 در مقابل نماد مخابرات ایران (اخابر) با هزار و ۶۵ واحد، گروه مپنا (رمپنا) با ۸۳۴ واحد، پترشیمی پارس (پارس) با ۷۶۵ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) با ۴۶۷ واحد، بانک تجارت (وتجارت) با ۴۰۶ واحد، مبین انرژی خلیج فارس (مبین) با ۳۸۷ واحد، سایپا (خساپا) با ۳۸۰ واحد، پالایش نفت تهران (شتران) با ۳۵۳ واحد، بانک صادرات ایران (وبصادر) با ۳۰۸ واحد با تاثیر منفی بر شاخص همراه بود.

همچنین نماد بانک ملت، فولاد مبارکه اصفهان، پالایش نفت اصفهان، بانک تجارت، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، ملی صنایع مس ایران و پتروشیمی نوری در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.

گروه فرآورده‌های نفتی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۸۰۳ میلیون و ۶۹۷ هزار برگه سهم به ارزش ۱۱ هزار و ۳۵۸  میلیارد ریال داد و ستد شد.