معدوم سازی جوجه‌های یک روزه حاصل عدم برنامه‌ریزی در مدیریت بازار

لیلا علی نژاد

عصراقتصاد: مدیریت معیوب در تولید مرغ وجود دارد از یکسو بخش خصوصی با در نظر گرفتن هزینه و فایده عمل می‌کند اما از سوی دیگر دخالت‌های دولتی در واردات،‌صادرات و تحویل و تامین نهاده‌ها همواره وجود دارد.این دخالت‌ها در تولید جوجه یکروزه، گوشتی و مرغ مادر وجود دارد و نتیجه این می‌شود که تولیدکنندگان دچار شک و تردید و شبهات آماری می‌شوند که این آمارها شرایط واقعی بازار را نشان نمی‌دهد.

عصر اقتصاد- طی چند روز اخیر معدوم سازی جوجه های یکروزه در صدر اخبار جای خوش کرده است و پیگیری موضوع از برخی تولیدکنندگان جوجه یک روزه نشان می‌دهد که نبود بازار مناسب در شرایط فعلی باعث شده تا جوجه‌های یک روزه را با قیمتی کمتر از مصوب به فروش رسانند و در صورت نبود مشتری مجبور به معدوم کردن آن‌ها شوند.

در این بین یکی از محدودیت‌هایی که برای تولیدکنندگان جوجه یک روزه وجود دارد فرصت کوتاه آن‌ها برای فروش جوجه هاست که اگر حدود ۱۰ ساعت بعد از تولد فروخته و به مرغداری‌ها منتقل نشوند باید به گونه‌ای آن‌ها را از بین ببرند، چون جایی برای نگهداری از جوجه‌ها ندارند.و در مدت اخیر چندین واحد تولید جوجه یک روزه برای معدوم سازی جوجه‌های خود اقدام کردند و برخی دلیل این اقدام را کاهش قیمت جوجه و هدف از این کار را ایجاد تعادل در بازار اعلام کردند.علت این موضوع چیست؟

دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه علت اصلی این مشکل را مصوبه کارگروه تنظیم بازار عنوان کرد و افزود: بر اساس همین موضوع آن ماهانه حدود ۱۳۰ میلیون جوجه یک روزه باید در کشور تولید شود.

وی تصریح کرد: بر اساس همین مصوبه این میزان تولید مطالبه ماهانه دولت از کارخانجات است ، بدون اینکه شرایط بازار در نظر گرفته شود و اکنون که مرغ فراوان و قیمت این محصول در بازار شکسته شده و بهای آن به پایین تر از نرخ مصوب رسیده ، میزان تولید مازاد روی دست تولیدکنندگان مانده است.

مشاهدات عینی و میدانی نیز این گفته ها را تایید می کند ، مدیرعامل یک کارخانه جوجه کشی که میزان تولیدش هفتاد و پنج هزار قطعه در روز است می گوید هیچ خریداری برای تولیداتش نیست و اگر هم باشد بسیار زیر نرخ مصوب است، بطوریکه فروش برای آنها از صرفه اقتصادی به دور است.

به گفته مصطفوی در این شرایط دولت یا باید خرید تضمینی کند یا راه صادرات را باز کند که تا کنون هیچیک از این کارها صورت نگرفته است.

همچنین غلامعلی فارغی رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه در پاسخ به اینکه گفته می‌شود مرغداران برای متعادل ساختن بازار اقدام به معدوم‌سازی جوجه یکروزه کرده‌اند این میزان معدوم‌سازی چقدر بوده است؟ گفت: تولیدکنندگان جوجه یکروزه جوجه‌های خود را معدوم کرد‌ه‌اند،ضعف برنامه‌ریزی و تداخل برنامه‌ها نارضایتی بین تولیدکنندگان از بازار ایجاد کرده و آنها جوجه یکروزه خود را معدوم کردند و فیلم آن نیز منتشر شد.

وی ادامه داد: آنها حتی ۷ میلیون تخم مرغ نطفه‌دار را که قرار بود از هر کدام از آن دو تا سه کیلو مرغ حاصل شود برای خوراک تخم‌مرغ در بازار به فروش رساندند که ارزش آن تنها ۵۰۰ تومان است.مرغدار با فروش یک کیلو مرغ هزار تومان ضرر می‌کند.

فارغی در پاسخ به دلیل این معدوم‌سازی و عرضه تخم‌مرغ نطفه‌دار به جای خوراکی گفت: در حال حاضر قیمت تمام شده تخم مرغ از قیمتی که به صورت عمده می‌فروشیم هزار تومان کمتر است یعنی در واقع هر تولیدکننده با فروش یک کیلوگرم مرغ هزار تومان ضرر می‌کند.

رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفت: در ۶ ماهه نخست سال میانگین فروش جوجه یکروزه ۱۷۳۰ تومان بود در حالی که قیمت تمام شده آن برای تولید کننده هر قطعه ۲۳۰۰ تومان تمام می‌شد و همه اینها باعث ورشکستگی مرغداران شده است.

فارغی در پاسخ به اینکه منظور شما از عدم برنامه‌ریزی چیست، گفت: در ۶ ماهه نخست سال ۶۸۰ میلیون جوجه تولید شد که مجبور شدیم ۹۰۰ تومان کمتر از قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار بفروشیم.

در حالیکه مسئولان وزارت صنعت و جهاد کشاورزی می گویند مانعی بر سر صادرات به لحاظ قانونی وجود ندارد ولی تولید کنندگان می گویند عملا صادرات صورت نمی گیرد و در ماه جاری میزان آن صفر بوده است.

در همین زمینه وزیر جهاد کشاورزی امروز و در حاشیه جلسه هیئت دولت قول پیگیری این موضوع را داده و گفته است که موانع موجود در راه صادرات را برطرف می کند.

از سوی دیگر مدرس خیابانی قائم مقام بازرگانی وزارت صنعت ، معدن و تجارت هم اعلام کرده که موضوع در دست بررسی است و میزان مازاد تولید از تولیدکنندگان خریداری خواهد شد.

اما نکته جالب اینجاست که در شرایط فعلی که میزان مازاد مصرف تولید مرغ در کشور وجود دارد ستاد تنظیم بازار در اقدامی بحث برانگیز مجوز واردات هفتاد هزار تن گوشت مرغ را صادر کرده است ، مجوزی که البته قائم مقام بازرگانی وزارت صنعت از آن اظهار بی اطلاعی کرده و واردات گوشت مرغ را موجب سرافکندگی خوانده است.

به هر صورت کاری که در شرایط فعلی انجامش واجب می نماید یک برنامه ریزی مدون ، بلند مدت ، با در نظر گرفتن شرایط بازار برای تولید طیور است ، به گونه ای که نه تولید کننده متضرر شود و نه مصرف کننده ، ضمن آنکه واردات محصولی که به وفور در کشور در حال تولید است و مازاد مصرف برای آن بوجود آمده است هیچ توجیه اقتصادی ندارد.

پراکندگی وظایف وزارتخانه‌ها و ستاد تنظیم بازار

وی ادامه داد: پیش از این سیاست‌های تولید در وزارت جهاد و سیاست‌های قیمت در وزارت صمت مدیریت می‌شد اما اکنون ستاد تنظیم بازار آمده و دخالت می‌کند. این ستاد گفته بود که بخش تولید ۱۲۵ میلیون قطعه جوجه تولید کند و تولید کنندگان هم این کار را انجام دادند اما اکنون که قیمت بازار افت کرده هیچ حمایتی از تولید کننده نمی‌شود.

فارغی تاکید کرد: طبق قانون محصولی که مشمول قیمت‌گذاری است در صورتی که قیمت آن پایین‌تر از بازار باشد باید توسط دولت خریداری شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفت: تولیدکنندگان به دلیل نبود تقاضا برای جوجه یکروزه آنها را معدوم کردند و برخی تولیدکنندگان ناچار شدند گله‌های مرغ خود را حذف کنند.

فارغی درخصوص عواقب این اقدامات گفت: ۶ ماه است تولیدکنندگان جوجه را ارزان‌تر می‌فروشند و اکنون هم مرغ را پایین‌تر از قیمت تمام شده می‌فروشند و اگر این روند ادامه یابد در آخر سال مرغداران گوشتی و تخم‌مرغی متضرر شده و باید به واردکننده این محصولات وارد شویم.

وی با بیان اینکه صنعت مرغداری در همه زمینه‌ها خودکفا است، گفت: در شرایط جنگ اقتصادی و تحریم باید از این صنعت حمایت کرد و گرنه با ادامه این وضعیت دولت مجبور خواهد شد مرغ و تخم مرغ را هم وارد کند.