نقش بیمه در توسعه صنعتی
محسن صادقی نیه، مولف و مشاور سازمانی
هر بنگاه اقتصادی در منحنی عمر خود از تولد تا افول، در معرض ریسک‌های محیطی مختلفی قرار می گیرد که اگر از قبل تمهیدات لازم برای رویارویی با آن ها مهیا نکرده باشد، دچار ضرر و زیان های جبران ناپذیر می‌شود.
یکی از ابزارهای دنیای مدرن در راستای مدیریت ریسک‌های محیطی «بیمه» است. صنعت بیمه از طریق پوشش ریسک‌های بالفعل و بالقوه کمک شایانی به پایداری کسب‌وکارها و بنگاه‌های اقتصادی در دهه‌های اخیر کرده است و این مورد در خصوص محصولات صادرات محور دارای جایگاه ویژه‌ای است.
نکته مهم این است که به طور کلی «بیمه» دارای اثرگذاری مستقیم بر مولفه‌‌های بنگاه‌های اقتصادی نیست، بلکه بیمه از طریق اثرگذاری بر شاخص‌های بازارهای مالی می‌تواند بستر توسعه کسب‌وکارهای مختلف را فراهم کند.
پیشرفت تکنولوژی و اثرگذاری آن بر سبک زندگی جوامع مختلف و به تبع آن گسترش اینترنت و قدرت نفوذ شبکه‌های اجتماعی موجب تغییرات وسیعی در سطوح مختلف زندگی کاری و شخصی افراد شده و اثرگذاری آن بر صنایع گوناگون نیز قابل رویت است که صنعت بیمه نیز از آن مستثنی نیست.
طی سال‌های اخیر ظهور اینشورتک‌ها (Insurtech) در این صنعت بسیار زیاد بوده و منجر به تغییرات بسیاری در صنعت بیمه شده است.
با توجه به اینکه بیمه دارای قابلیت هایی از جمله توزیع کنندگی ریسک و تامین کننده منابع مالی خصوصاً در بلند مدت است و همچنین دارای نقش هماهنگ کننده بازارهای مالی می باشد، لذا به جرات می توان اذعان کرد که این صنعت دارای پتانسیلی قوی در زمینه بهبود فضای اقتصادی خصوصاً در کشورهای در حال توسعه است در راستای مدیریت ریسک فعالیت‌های اقتصادی در حوزه‌های بین‌المللی است.
چراکه ریسک های اقتصادی و صنعتی در کشورهای در حال توسعه یکی از چالش‌های اصلی مدیران صنعتی می باشد که اقدام در راستای رفع آن با افزایش درخواست های ایجاد پورتفوهای سرمایه‌گذاری‌های خواهد شد.
صنعت بیمه یکی از ارکان تشکیل دهنده نظام تامین مالی است که به طرق مختلفی به بهبود شرایط اقتصادی یاری می‌رساند. یکی از این روش‌ها، از طریق روش‌های مستقیم است که به معنای نقش تسهیل کنندگی بیمه در راه‌اندازی کسب‌وکار جدید است.
روش دیگر نیز، از طریق تسهیل روند فعالیت‌های اقتصادی کسب‌وکارهاست که منجر به کمک به کسب‌وکارهای موجود به منظور افزایش رشد اقتصادی و توسعه آن‌ها خواهد شد.
لازم به ذکر است که منظور از «تسهیل دسترسی بنگاه های اقتصادی به منابع مالی بلندمدت»، نقش این صنعت در نظام تامین مالی از طریق رشته بیمه‌های «عمر» و «پس‌انداز» است که موجب افزایش عرضه وجوه و به تبع آن کاهش هزینه‌های تامین مالی خواهد شد.
با عنایت به اینکه شاخص «اخذ اعتبار» و شاخص «حمایت از سرمایه‌گذاران» از مهم‌ترین شاخص‌های بهبود فضای کسب‌وکار محسوب می شوند، لذا بررسی این دو شاخص می‌تواند، نقش این صنعت در توسعه صنعتی جوامع را بیش از پیش نمایان کند.
شاخص «اخذ اعتبار» به میزان دسترسی به منابع مالی می‌پردازد و در این زمینه «صنعت بیمه» نقشی مستقیم و غیرمستقیم در نظام تامین مالی و تسهیل فرایند تامین اعتبار ایفا می‌کند که هدف غایی آن ارتقای شاخص فضای کسب‌وکار از طریق بسترسازی مناسب به منظور جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و همچنین حمایت از صادرکنندگان و بازرگانان است.
از سوی دیگر «شاخص حمایت از سرمایه‌گذاران» عمدتاً فضای حقوقی بازار سرمایه را مدنظر قرار می دهد و دارای زیر شاخصی به نام «حمایت از سهامداران» است که در این شاخص، اهمیت و جایگاه فعالیت صنعت بیمه برای گسترش نقش بازار سرمایه در بهبود فضای کسب‌وکار تعیین شده است.
بنابراین «بیمه» علاوه بر تامین کردن منابع مالی بلند مدت، دارای نقش توزیع کنندگی ریسک توسعه فضای کسب‌وکار هر کشور است.
شرکت‌های بیمه در مواجهه با تغییرات بازار، خواسته‌های مشتریان و ظهور اینشورتک‌ها باید آماده بوده و انعطاف‌پذیری لازم را در راستیا پذیرش تکنولوژی و به کارگیری آن در راستای ارائه خدمات نوین بیمه ای به جامعه دارا باشند.
استارت‌آپ‌های اینشورتک با شناسایی دقیق خواسته‌های مشتریان، مشخص کردن نیازهای شرکت‌های بیمه‌ای و شناختن فرصت‌های همکاری با کسب‌وکارهای غیربیمه‌ای دیگر و همچنین با نگاه به مدل های کسب‌وکارهای نوآورانه سعی دارند با انجام فعالیت های خلاقانه در ارائه خدمات نوین بیمه ای نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند.
در جوامع پیشرفته اینشورتک ها سبب می شوند که صنعت بیمه به سمت و سوی ارائه خدمات نوین و با کیفیت بالاتر به مشتریان حرکت کند که این مهم محقق نمی‌شود، مگر اینکه عنصر مهم و حیاتی نوآوری در مهاجرت از رویکردهای سنتی به سمت اینشورتک ها دیده شود. در رویکرد توسعه بنگاه‌های اقتصادی از زاویه نوآوری در بیمه باید فراتر از پلتفرم‌های فروش آنلاین بیمه‌نامه قدم گذاشت.
یکی از چالش ها و سدهایی که در مسیر پیش روی شرکت‌های بیمه ای در راستای عدم دسترسی به تکنولوژی و اعمال نکردن تغییرات وجود دارد، این است که پوشش های بیمه‌ای (مانند بیمه شخص ثالث که اگر شهروندی دارای آن بیمه نباشد جریمه خواهد شد) دارای شرایط اجبار است؛ لذا این کانال درامدزا باعث شده که شرکت‌های بیمه‌ای برای توسعه خود و بهره‌گیری از تکنولوژی، اقدامات لازمی را در راستای جست‌وجو و پذیرش تکنولوژی انجام ندهند، اما از سوی دیگر، امروزه صنعت بیمه در دنیا تلاش می‌کند با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا بتواند، خدمات خود را به صورت مدرن ارائه نماید و خود را با تغییرات تکنولوژی همراستا کرده و بستر خرید آنلاین بیمه را فراهم آورد که در این میان بهره‌گیری ازBig Dataها اهمیت ویژه‌ای یافته است.
بنابراین با توجه به اینکه «بیمه» به عنوان امنیت‌ساز فضای اقتصادی برای فعالان صنعتی است و «امنیت» بستری فراهم می‌کند که فعالان اقتصادی بتوانند به توسعه فعالیت‌های اقتصادی- صنعتی خود بپردازند، می بایست در راستای رشــد مثبت اقتصادی به آن توجه ویژه ای در راستیا تحولات عظیم شود. به گزارش شرکت بیمه سوئیسی تحت عنوان مرکز سوییس ری (Swiss Re) بیــش از هفت و سه دهم درصد تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۱۹ را صنعت بیمه رقم زده است که رقم قابل توجهی است؛ این موضوع در حالی است که صنعت بیمه در سال ۲۰۱۹، ۶ هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار گردش مالی داشته است. هرچه احتمال ریسک افزایش یابد، احتمال حضور سرمایه‌گذاران برای ایجاد یک بنگاه اقتصاد، کاهش خواهد یافت.
بدون بیمه کسب‌وکارها امکان توسعه ندارند و به تبع آن نرخ اشتغال کاهش می‌یابد که این امر آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصادی جوامع وارد می‌کند. صنعت بیمه از دو سو موجب توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در سیستم‌های اقتصادی می‌شود.
از یکسو با تضمین و پوششی که ارائه می‌کند، اثرات عوامل تهدیدکننده سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش می‌دهد که نتیجه آن گسترش سرمایه‌گذاری‌هاست که به افزایش درآمد سالانه کشور می‌انجامد. از سوی دیگر، شرکت‌های بیمه، از محل منابع مادی که در اختیار دارند خود به عنوان سرمایه‌گذار در فعالیت‌های مختلف اقتصادی- بازرگانی شرکت می‌کنند و از این طریق در هموار نمــودن مسیرهایی که به توسعه کشور منتهی می‌شوند نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
لذا امید است با توجه به تحولات عظیمی که دنیا پیش رو دارد، بتوان با بهره گیری از دانش روز دنیا، این صنعت را بیش از پیش به سوی دیجیتالی شدن هدایت کرد.
