نه آغاز سقوط، نه ادامه سلطه بیرقیب دلار
با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۶، دلار آمریکا در یکی از حساسترین مقاطع تاریخی خود قرار گرفته است؛ مقطعی که نه میتوان آن را پایان دوران برتری دلار در نظام پولی جهانی دانست و نه میتوان انتظار داشت روند صعودی پرقدرت سالهای گذشته همچنان با همان شدت ادامه یابد.
دلار پس از سالها بهرهمندی از ترکیب سیاست پولی انقباضی، رشد اقتصادی بالاتر از رقبا و نقش پررنگ بهعنوان دارایی امن در بحرانهای ژئوپلیتیکی، اکنون با مجموعهای از متغیرهای تازه روبهروست که آینده آن را پیچیدهتر و پرنوسانتر کرده است.
دلار وارد دورهای میشود که در آن، سودهای آسان و یکطرفه جای خود را به حرکتهای رفتوبرگشتی، نوسانات مقطعی و واکنشهای سریع به دادههای اقتصادی و سیاسی میدهد
از یکسو، کاهش تدریجی فشارهای تورمی و تغییر فاز سیاست پولی فدرال رزرو، از جذابیت بازدهی دلاری میکاهد و زمینه را برای تعدیل ارزش دلار فراهم میکند.
از سوی دیگر، تداوم نااطمینانیهای سیاسی، تنشهای ژئوپلیتیکی و نبود جایگزینی واقعی برای دلار در مقیاس جهانی، مانع از تضعیف شدید آن میشود.
تحلیلهای جدید، از جمله ارزیابیهای FXStreet، نشان میدهد سال ۲۰۲۶ بیش از آنکه نقطه تغییر «رژیم ارزی» باشد، سال تغییر «فاز رفتاری» دلار است؛ دورانی انتقالی که در آن دلار وارد مرحلهای محتاطانهتر، انتخابیتر و نوسانیتر خواهد شد.
۲۰۲۶؛ تغییر فاز دلار، نه فروپاشی جایگاه جهانی
به گزارش عصر اقتصاد، برخلاف برخی گمانهزنیها درباره افول دلار، شواهد موجود حاکی از آن است که دلار آمریکا همچنان ستون فقرات نظام مالی بینالمللی باقی میماند.
سهم بالای دلار در ذخایر ارزی جهان، تسلط آن بر تجارت جهانی و استفاده گسترده در بازار بدهی و کالا، بهسادگی قابل جایگزینی نیست. آنچه در سال ۲۰۲۶ تغییر میکند، شدت و پایداری روند صعودی دلار است؛ نه اصل نقشآفرینی آن.
کارشناسان معتقدند دلار وارد دورهای میشود که در آن، سودهای آسان و یکطرفه جای خود را به حرکتهای رفتوبرگشتی، نوسانات مقطعی و واکنشهای سریع به دادههای اقتصادی و سیاسی میدهد. این وضعیت، فضای تصمیمگیری را برای فعالان بازار پیچیدهتر میکند.
چرا دلار وارد دوره انتقالی میشود؟
در سالهای گذشته، سه عامل کلیدی باعث تقویت پایدار دلار شدند:اول، اختلاف قابلتوجه نرخ بهره آمریکا با سایر اقتصادهای بزرگ؛ دوم، عملکرد نسبتاً بهتر اقتصاد آمریکا؛ و سوم، افزایش ریسکهای ژئوپلیتیکی که دلار را به پناهگاه امن سرمایه تبدیل کرد.
اما اکنون بخشی از این مزیتها در حال تضعیف است. اقتصاد آمریکا به سمت رشد ملایمتر حرکت میکند، دیگر بانکهای مرکزی به پایان چرخه انقباضی نزدیک شدهاند و فضای جهانی بهتدریج وارد فاز بازتنظیم میشود.
در چنین شرایطی، دلار نه محرک قدرتمندی برای جهش دارد و نه فشار ساختاری کافی برای ریزش عمیق.
سیاست پولی فدرال رزرو؛ ستون تعادل دلار
انتظار غالب بازارها این است که فدرال رزرو در سال ۲۰۲۶ مسیر کاهش نرخ بهره را ادامه دهد، اما این کاهش نه سریع خواهد بود و نه تهاجمی. تورم خدمات، بازار کار نسبتاً مقاوم و کسری بودجه بالا، دست سیاستگذار پولی را بسته نگه میدارد.
نتیجه این رویکرد، تضعیف تدریجی دلار است؛ فرسایشی و کنترلشده، نه ناگهانی و شوکآور. همین ویژگی باعث میشود دلار همچنان برای سرمایهگذاران نهادی جذاب بماند، اما دیگر مزیت مطلق گذشته را نداشته باشد.
دلار در بازارهای جهانی؛ فرصتهای انتخابی بهجای روند یکطرفه
در سال ۲۰۲۶، معاملهگران بیش از هر زمان دیگری مجبور به انتخابهای دقیق خواهند بود. نوسانات دلار احتمالاً بهصورت موجهای مقطعی ظاهر میشود؛ بهویژه در واکنش به:
• تنشهای ژئوپلیتیکی
• اختلافات سیاسی و بودجهای در آمریکا
• دادههای کلیدی تورم و اشتغال
• انتخابات و تحولات سیاسی بزرگ
در چنین فضایی، دلار ممکن است در مقاطعی تقویت شود و نقش دارایی امن را بازی کند، اما این تقویتها پایدار نخواهند بود.
چشمانداز تکنیکال شاخص دلار آمریکا (DXY)
از منظر تحلیل تکنیکال، ساختار شاخص دلار هنوز نشانهای از ورود به یک روند نزولی بلندمدت را نشان نمیدهد. افتهای اخیر بیشتر در قالب اصلاح و نوسان ارزیابی میشوند.
• محدوده ۹۶.۳۰ بهعنوان حمایت کلیدی بلندمدت مطرح است.
• سطح ۱۰۳.۴۰ در نقش مقاومت مهم کوتاهمدت قرار دارد.
این بازه قیمتی با سناریوی حرکت رفتوبرگشتی دلار در سال ۲۰۲۶ همخوانی دارد و نشان میدهد بازار بیشتر آماده نوسان است تا سقوط.
اثر دلار بر بازار رمزارزها در سال ۲۰۲۶
برای بازار کریپتو، دلار ضعیفتر بهطور سنتی خبر مثبتی محسوب میشود. تضعیف تدریجی دلار میتواند جریان نقدینگی را به سمت داراییهای پرریسک مانند بیتکوین، اتریوم و آلتکوینها سوق دهد.
اما باید توجه داشت که نوسانات مقطعی دلار، همچنان میتواند در کوتاهمدت فشار فروش و اصلاحهای هیجانی در بازار ارزهای دیجیتال ایجاد کند. بنابراین، سال ۲۰۲۶ برای فعالان کریپتو، سال فرصتهای میاندورهای است؛ نه یک روند صعودی بیوقفه.
دلار هنوز بازیگر اصلی است
در مجموع، سال ۲۰۲۶ را میتوان سال تعادل و تطبیق دلار دانست. دلار احتمالاً از اوجهای قبلی فاصله میگیرد، اما همچنان محور اصلی تصمیمگیریهای مالی و سرمایهگذاری باقی میماند. نه دوران سلطه مطلق آن به پایان رسیده و نه نشانهای از افول جدی دیده میشود.
بازارها باید خود را برای دلاری آماده کنند که پرنوسانتر، محتاطتر و منعطفتر است؛ دلاری که دیگر فرمانروای بیچونوچرا نیست، اما هنوز بدون رقیب واقعی، صحنه اقتصادجهانی را ترک نخواهد کرد.
کلام آخر
آینده دلار در ایران بیش از هر زمان دیگری به برآیند تحولات جهانی و ریسکهای داخلی گره خورده است. در سطح جهانی، دلار آمریکا وارد فاز گذار شده و انتظار میرود در سالهای پیشرو با نوسانات کنترلشده و تضعیف تدریجی مواجه باشد؛ موضوعی که در حالت عادی میتوانست به کاهش فشار ارزی در کشورهای در حال توسعه منجر شود. اما در اقتصاد ایران، اثر این روند جهانی بهصورت مستقیم و کامل منتقل نمیشود.
دلیل اصلی، تداوم تحریمها، محدودیت دسترسی به منابع ارزی، کسری مزمن بودجه و انتظارات تورمی بالاست. حتی در شرایطی که دلار جهانی تضعیف شود، نرخ دلار در ایران بیشتر تابع ریسک سیاسی، وضعیت سیاست خارجی و توان دولت در مدیریت بازار ارز خواهد بود.
در سناریوی مثبت و کاهش تنشهای خارجی، امکان تثبیت یا تعدیل نرخ ارز وجود دارد؛ اما در سناریوی تداوم ابهام و فشارهای بینالمللی، دلار داخلی میتواند همچنان با حباب انتظاری و نوسانات افزایشی همراه باشد.
در جمعبندی، چشمانداز جهانی دلار برای ایران نقش «تعدیلکننده فرعی» دارد؛ عامل تعیینکننده همچنان تحولات داخلی و سیاسی است، نه صرفاً قدرت یا ضعف دلار در بازارهای جهانی.
