ورود بی‌حساب و کتاب به قرن جدید

محمد ارفع

کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ کشور روز گذشته در مجلس رد شد. نمایندگان گرچه پیش از این مخالفت‌های جدی با لایحه تقدیمی دولت ابراز کرده بوند، کمیسیون تلفیق به کلیات لایحه رای داده بود تا موارد اختلافی در بررسی جزئیات حل‌وفصل شود؛ اما هنگامی که دیروز لایحه با تغییرات کمیسیون تلفیق به صحن علنی آمد، به این نتیجه رسیدند که کلیات بودجه تقدیمی را حتی با اصلاحات صورت گرفته رد کنند.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز گذشته (سه شنبه ۱۴ بهمن ماه) پس از اسماع سخنان موافق و مخالف همچنین دفاع رئیس سازمان برنامه و بودجه به عنوان نماینده دولت، کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ کشور را مجلس رد کردند.

در تاریخ جمهوری اسلامی  تا دیروز، تنها یک بار کلیات لایحه بودجه سال بعد از سوی مجلس رد شده  بود و آن هم سال گذشته بود که نمایندگان در بحبوحه آغاز همه‌گیری کرونا ترجیح دادند با رد کلیات لایحه تقدیمی دولت به مجلس از حضور مداوم برای بررسی لایحه سرباز زنند. با این حال مصوبات کمسیون تلفیق در لایحه بودجه ۹۹  در تعطیلی کرونایی مجلس با اذن  مقام معظم رهبری  مبنای عمل قرار گرفت.

در ابتدای جلسه علنی روز گذشته مجلس رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ در گزارشی از بررسی‌های این کمیسیون به نمایندگان گفت: بسیاری از اعضای کمیسیون تلفیق با کلیات لایحه بودجه ارائه‌شده دولت موافق نبودند اما به صورت مشروط کلیات لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق رأی آورد و اصلاحاتی در آن صورت گرفت.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ مجلس اظهار کرد: در حوزه درآمدی لایحه بودجه ارائه‌شده به کمیسیون تلفیق، درآمدها ۳۱۷ هزار میلیارد تومان بود که این مقدار در مصوبه کمیسیون تلفیق به ۴۵۵ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.

او افزود: در لایحه بودجه واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۲۵۲ هزار میلیارد تومان بود که این میزان در کمیسیون تلفیق به میزان ۳۶۸ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده  و واگذاری دارایی‌های مالی در لایحه دولت ۲۹۸ هزار میلیارد تومان بوده که در مصوبه تلیق به ۳۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

زارع خاطرنشان کرد: در لایحه دولت ۸۴۱ هزار میلیارد تومان به عنوان منابع بودجه عمومی آمده است، اما در بند و تبصره ۲ یک اعتبار ۹۰ هزار میلیارد تومانی آمده بود که در ردیف‌های بودجه نیامده بود.

او افزود: علاوه بر این یک ۳۵ هزار میلیارد تومان اوراق تسویه نیز آمده که این ۳۵ هزار میلیارد تومان هم باید به ۸۴۱ هزار میلیارد تومان اضافه شود و ۵۰ هزار میلیارد تومان از تبصره ۴ لایحه بودجه که آقای رئیس‌جمهور نامه زده‌اند، این به این معناست که سرجمع تبصره ۴، ۹۰ هزار میلیارد تومان است که در لایحه بوده و در ردیف‌ها محاسبه نشده است.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس اظهار داشت: من فکر می‌کنم لایحه دولت به جای ۸۴۱ هزار میلیارد تومان حداقل ۱۰۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

زارع خاطرنشان کرد: جمع منابع عمومی دولت ۸۴۱ هزار میلیارد تومان است که این منابع در مصوبات کمیسیون تلفیق به ۱۱۹۴ هزار میلیارد تومان رسیده، درآمدهای اختصاصی در لایحه ۸۸ هزار میلیارد تومان بوده که در مصوبه تلفیق به ۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس اظهار داشت: منابع بودجه عمومی دولت در لایحه ۹۲۹ هزار میلیارد تومان بوده که کمیسیون تلفیق آن را به ۱۲۸۹ هزار میلیارد تومان رسانده است.

صحبت نمایندگان مخالف و موافق‌نمای مجلس

در ادامه جلسه مخالفان و موافقانی که در واقع آنها هم مخالف کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ بودند، به تشریح دلایل خود پرداختند.

علی بابایی‌کارنامی، نماینده مردم ساری در مخالفت با لایحه بودجه ۱۴۰۰، فقدان کاهش اتکای به نفت و افزایش نیافتن شفافیت را در لایحه تقدیمی دولت مورد نقد قرار داد و تصریح کرد: انضباط مالی شرکت‌های دولتی را که منشأ فساد در کشور هستند، در بودجه ۱۴۰۰ مشاهده نمی‌کنیم ضمن اینکه فساد و رانت هم در بودجه وجود دارد.

البته موافقان لایحه بودجه بیشتر ساز مخالفت با کلیات لایحه بودجه کوک کرده بودند و در واقع موافق‌نما بودند به صورتی که احمد امیرآبادی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی، در موافقت با کلیات لایحه بودجه اظهار کرد: بنده به عنوان موافق کلیات لایحه دولت سخن نمی‌گویم چرا که کلیات لایحه دولت به هیچ وجه قابل دفاع نیست چرا که یک لایحه کاملاً سیاسی به مجلس ارائه شده است و مجلس را در تنگنا قرار داد که چه لایحه را بپذیریم و چه نپذیریم به ضررمان باشد.

نوبخت: چرا مجلس اصلاح ساختار بودجه را در لایحه ۱۴۰۰ عملیاتی نکرد؟

محمدباقر، نوبخت معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه که به عنوان نماینده دولت در این جلسه حضور داشت بعد از بیان نظرات موافق و مخالف، درباره بودجه ۱۴۰۰ اظهار کرد: ۱۲ آذر که لایحه بودجه ۱۴۰۰ تقدیم مجلس شد، اظهاراتی از سوی نمایندگان مجلس درباره اشکالات بودجه بیان شد؛ این سوال وجود دارد که آیا این اشکالات برطرف شده است؟

او افزود: به محض تقدیم لایحه بودجه به مجلس که در دوره دولت یازدهم و دوازدهم که در همه این سال‌ها قانون رعایت شده است و من هم‌اکنون طبق اصل ۱۲۶ قانون اساسی که امور برنامه و بودجه از اختیارات رئیس‌جمهوری است و می‌تواند به فردی تفویض شود و هم‌اکنون به من تفویض شده در حال صحبت با نمایندگان براساس این اصل قانون اساسی هستم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: اولین انتقادی که درباره بودجه مطرح می‌شد مربوط به منابع و مصارف در لایحه بودجه ۱۴۰۰ است که با تعابیر مختلف از آن انتقاد شد.

نوبخت اظهار کرد: امروز ملت ایران مشابه نمایندگان منتظر هستند که مجلس بعد از دو ماه که لایحه را در اختیار داشته و اختیار برای تغییرات داشته و از آن استفاده کرده در راستای رفع آن اشکالات قدم برداشته است یا در تائید آن؟

معاون رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: منابع عمومی دولت در سال آتی ۸۴۱ هزار میلیارد تومان بوده و رشد ۴۷ درصدی را نشان می‌دهد اما امروز این رقم به ۱۱۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

نوبخت گفت: سوال ملت ایران این است که اگر انتقادی به این رقم و رشد زیاد این منابع وجود داشته است، چرا نمایندگان آن را اصلاح نکردند و این رقم را افزایش دادند؛ مگر نگفتید که باید اصلاح ساختار بودجه عملیاتی شود؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: ساختار بودجه را مدون و کامل به رئیس مجلس و نمایندگان دادیم و انتظار داشتیم که اصلاح ساختار بودجه در مجلس انجام شود.