امیر هوشمند، کارشناس بازار سرمایه
یکی از مهمترین ارکان بازار سرمایه، سهامداران نهادی یا به اصطلاح، حقوقیهای بازار هستند که نقش بسیار مهمی را در روانسازی معاملات بازار، حمایت از بازار، کارایی بازار، حفظ ارزش ذاتی سهام و بسیاری از کارکردهای دیگر ایفا میکنند یا به بیان بهتر، میتوانند ایفا کنند.
در بازار سرمایه ایران، این نهادهای حقوقی به چند دسته قابل تقسیماند: ۱- نهادهای حقوقی بزرگ دولتی و حکومتی نظیر سازمان تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و بنیاد مستضعفان و جانبازان ۲- هلدینگها و شرکتهای سرمایهگذاری ۳- نهادهای مالی نظیر صندوقهای سرمایهگذاری، بانکها، شرکتهای مشاوره سرمایهگذاری، سبدگردانها و نهایتا صندوقهای بازارگردانی.
هر یک از این نهادهای حقوقی، بسته به جایگاه و موقعیتشان، بر بازار سرمایه اثرگذارند. به طور مثال، صندوق بازنشستگی کشوری به عنوان یکی از بزرگترین حقوقیهای بازار سرمایه، از آنجا که وظیفه پرداخت مستمری بازنشستگان را بر عهده دارد، حجم بزرگی از خروجی پول را در مقاطع زمانی متناوب مدیریت میکند و چنانچه برنامهریزی مناسبی برای فروش سهام نداشته باشد، امکان دارد با فروشهای سنگین و بدون برنامه، اثر منفی بر بازار سرمایه ایجاد کند.
عموماً طی سالهای اخیر، نهادهای بزرگ دولتی بیش از آنکه نقش حامی بازار را داشته باشند، به عنوان تهدیدی برای بازار به لحاظ عرضه سهام در حجم زیاد تلقی میشوند و متاسفانه، حتی در مقاطعی، بخش قابل توجهی از اعتماد سرمایهگذاران خرد را به بیاعتمادی تبدیل کردهاند. البته قابل درک است که بخشی از منابع مورد نیاز این نهادها به ناچار باید از بازار سرمایه تامین شود، اما به واقع، چنانچه این نهادها برنامهریزی مناسبی برای فروش سهام طراحی نکنند، اوضاع را برای سهامداران جزء بسیار دشوار میکنند. قطعاً یکی از روشهای فروش سهام این نهادها، فروش به صورت عمده یا بلوکی است که نهتنها اثر منفی بر بازار نخواهد داشت، بلکه با توجه به جابهجایی سهم و ورود بازیگر جدید بر روی آن، میتواند محرک مناسبی برای افزایش ارزش سهام تلقی شود.
دسته دوم نهادهای حقوقی، هلدینگها و شرکتهای سرمایهگذاری هستند. هلدینگها وظیفه سرپرستی واحدهای تحت کنترل خود را بر عهده دارند. برخی از هلدینگها صرفا به همین موضوع میپردازند و غیر از سهام تحت کنترل خود، پرتفوی دیگری به منظور اداره کردن در سایر سهام بازار در اختیار ندارند. این دسته از هلدینگها چنانچه اراده کنند که نقش فعالی در بازار سرمایه ایفا کنند، میتوانند از طریق تمرکز بر سهام شرکتهای تحت مدیریت خود، نقش بسیار پررنگی در حمایت به موقع از سهام خود داشته باشند و تبدیل به یک حقوقی خوشنام در بازار سرمایه شوند؛ به طوری که در زمان رکود بازار، ارزش سهام خود را تا حد امکان حفظ و در زمان رونق بازار، متناسب با وضع بازار بخشی از سهام اضافی خود را به بازار عرضه کنند.
بسیار مهم است که شرکت هلدینگ بداند در چه زمان باید از سهم حمایت کرد و در چه زمان و تا چه میزان باید سهم را در بازار عرضه کرد. در غیر این صورت، چنانچه حمایتها بهموقع نباشند یا عرضهها بیش از حد لازم صورت گیرند، نقش مخربی ایفا خواهند کرد و به یک حقوقی بدنام تبدیل خواهند شد. دسته دیگری از هلدینگها علاوه بر اداره داراییهای تحت مدیریت خود، پرتفویی از سایر سهام بازار را نیز در اختیار دارند و از این حیث، بخشی از وظایف آنها شبیه به شرکتهای سرمایهگذاری میشود
شرکتهای سرمایهگذاری به عنوان یکی از تخصصیترین نهادهای بازار سرمایه نقش بسیار مهمی را در شکلدهی روندهای بازار ایفا میکنند. از آنجا که پرتفوی این شرکتها عمدتاً شناور است، به منظور شناسایی سود و یا بهینهسازی پرتفوی به صورت مداوم خرید و فروش میکنند. خرید سهام در کف قیمتی و فروش آن در قیمتهای مناسب، یکی از مهمترین کارکردهای این نهادهاست که در نقدشوندگی سهام بازار بسیار موثر است.
به علاوه، از آنجا که این شرکتها بر اساس اساسنامه خود و نیز بر اساس الزامات دستورالعملهای سازمان بورس، باید به صورت مداوم در بازار سرمایه حضور داشته باشند، امکان خروج نقدینگی زیاد چندان برایشان میسر نیست. بنابراین میتوان چنین گفت مادامی که شرکتهای سرمایهگذاری متناسب با وضع بازار اقدام به خرید و فروش سهام میکنند و در زمان رکود بازار با فروش غیر منطقی، منجر به افزایش رکود نمیشوند، نقش خود را به خوبی در بازار ایفا میکنند.
شرکتهای مشاوره سرمایهگذاری و سبدگردانها و صندوقهای سرمایهگذاری از نهادهای بسیار اثرگذار بر بازار سرمایهاند. بخش قابل ملاحظهای از داراییهای تحت اداره صندوقها را پولهای افراد حقیقی تشکیل میدهد و از این جهت رفتار حقیقیها تعیینکننده نحوه عملکرد آنها خواهد بود. به طور مثال، در زمان رکود بازار، بخش بزرگی از حقیقیهای این صندوقها اقدام به ابطال واحدهای سرمایهگذاری خود میکنند و در این حالت صندوق ناچار است جهت تامین وجه، اقدام به فروش سهام کند و به ناچار فشار فروش بیشتری به بازار وارد میکند.
افزایش تعداد و حجم منابع این صندوقها در سالهای اخیر، آنها را به یکی از مهمترین بازیگران بورس تبدیل کرده است. بنابراین چنانچه مدیران این صندوقها سهام بزرگ و با شناور بالا و نقدشونده را برای تشکیل پرتفوی صندوق انتخاب کنند، در زمان ریزش بازار، هم خود و سهامدارانشان صدمه کمتری میبینند و هم فشار کمتری به بازار وارد میشود.
در نهایت میرسیم به صندوقهای بازارگردانی که اخیرا با الزام سازمان بورس و فرابورس برای همه شرکتها فعال شده است. این صندوقها در صورت جدیتر شدن و افزایش منابع در دسترس میتوانند اثر بسیار خوبی بر روان شدن معاملات، حمایت از ارزش سهام، افزایش نقدشوندگی سهام و تسریع عبور از دوران رکود بازار بگذارند، مشروط بر آنکه از مدیریتی پویا و خردمند برخوردار باشند.
همه نهادهای حقوقی برشمردهشده، نقش بسزایی در روند بازار دارند و چنانچه کارکردهای آنها به خوبی مدیریت شود، منجر به افزایش اعتماد و حفظ سرمایهها در بازار سرمایه در بلندمدت میشوند. نهادهای حقوقی باید آگاه باشند که رفتار آنها نباید تابع رفتار سهامداران خرد باشد.
در واقع سهامداران حقوقی، ارکان اصلی بازار سرمایه هستند که با ایفای به موقع نقش خود، بازار را در مسیر صحیح خود هدایت میکنند. به علاوه، این نهادها میتوانند از طریق تعامل با سازمان بورس و فرابورس، اشکالات ساختاری موجود در بازار را برطرف کنند و مانع قوانین و دستورالعملهای نادرست شوند.
- پایان بورس امروز ۸ فروردین ۱۴۰۳ / بازگشت ذوب به تابلو معاملات
- پایان بورس امروز ۶ فروردین ۱۴۰۳/ نمایش چشمنواز نمادهای کوچک و متوسط بازار سهام
- پایان بورس امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ /بازار سهام دست پر به استقبال نوروز رفت
- تقسیم سود ۴۷۰ریالی《شیران》در واپسین روزهای سال ۴۰۲
- تشخیص ارتباط بین بازارهای جنایی و بازارهای قانونی
- ویژه نامه نوروز ۱۴۰۳ منتشر شد +دانلود
- افزایش بیش از ۱۱ هزار واحدی شاخص کل بورس/ نقدینگی به بازار سهام تزریق شد
- اقتصاد فولادی به سبک فولاد مبارکه
- عمان، اصفهان را سیرآب می کند
- در سال ۱۴۰۲ چه بر صنعت فولاد گذشت؟ / صنعت فولاد، سپربلای دولت
- دنیای فاصلهها
- مدیرکل روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاع اجتماعی مطرح کرد: تفسیر نادرست از قانون کار برای افزایش حداقل دستمزد
- مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان: راه نجات کشور، توسعه صنعت و حمایت واقعی از تولید است
- پایان بورس امروز ۸ فروردین ۱۴۰۳ / بازگشت ذوب به تابلو معاملات
- رونق بازار مسکن در گرو افزایش و مشارکت های مردمی است
- سرپرست اداره کل استاندارد هرمزگان: فولاد هرمزگان نقش محوری در توسعه استان دارد
- دولت افزایش رقم جرایم رانندگی را متناسب با نرخ تورم تصویب کرد
- با مشارکت شهرداری تبریز صورت گرفت؛ تبریزگردی با اتوبوسهای اسنا در ایام نوروز
- مدیر اجرایی طرح احیای معادن خبر داد: احیای معادن اشتغالزایی را در استانها افزایش داد
- مهلت استفاده از یارانه جدید تا چندم فروردین است؟
- ترافیک سنگین در تمامی محورهای شمالی کشور
- دلایل منفی شدن تراز تجاری کشور در سال ۱۴۰۲
- وزیر اقتصاد: نگاه دولت سیزدهم بازگرداندن اداره کشور به مردم است
- آغاز پیش فروش بلیت قطارهای مسافری از پنجشنبه ۹ فروردین ماه
- خرید و فروش مسکن متوقف شد/ ترکش دلار ۶۰ هزار تومانی، بازار مسکن را فلج کرد
- شرکت های سنتی استارتاپ می خرند یا تولید می کنند؟
- ویژه نامه نوروز ۱۴۰۳ منتشر شد +دانلود
- رجیستری گوشی ها و لیست های سفید ، سیاه و خاکستری
- پایان بورس امروز ۶ فروردین ۱۴۰۳/ نمایش چشمنواز نمادهای کوچک و متوسط بازار سهام
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۷ اسفند ماه ۱۴۰۲
- ثبت قرارداد اجاره در این سامانه الزامی شد +جزییات
- قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۶ فروردینماه ۱۴۰۳/ جدول
- در سال ۱۴۰۲ چه بر صنعت فولاد گذشت؟ / صنعت فولاد، سپربلای دولت
- ویژه نامه روز ملی صنعت و معدن منتشر شد +دانلود رایگان
- چرا خریدهای اینترنتی ارزان تر از خرید از مغازه است؟ | هنگام خرید اینترنتی حتما این نکات را در نظر بگیرید
- ویژه نامه تخصصی معدن و فولاد ۱۴۰۱ منتشر شد +دانلود رایگان