معاون اول رئیس‌جمهوری سیاست‌های اجرایی «تشویق و حمایت از کار آفرینان پیشرو» را که بیستم تیر به تصویب هیات وزیران رسیده است، به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر هیئت دولت، این سیاست‌ها با توجه به ضرورت گذار از وابستگی اقتصاد به نفت به اقتصاد مبتنی بر کارآفرینی و نوآوری و با هدف ایجاد شغل پایدار و افزایش درآمد سرانه ملی به تصویب رسیده است.
کارآفرینان پیشرو به مدت سه سال از مشوق‌های این مصوبه بهره‌مند خواهند شد و بعد از آن لازم است تا دوباره ارزیابی شوند. کارآفرین پیشرو به شخصی اطلاق می شود که کسب و کار بنیانگذاری‌شده از سوی او، بتواند زنجیره ارزش صنعت مربوط خود را ارتقا دهد و به سطح مشخصی از رشد شاخص ترکیبی اشتغال، فروش و صادرات دست یافته باشد.
مطابق این سیاست‌ها، دانشگاه‌ها می‌توانند به کارآفرینان پیشرو مدرک دکتری افتخاری اعطا کند. وزارت علوم نیز موظف است چارچوب‌های لازم برای همکاری و حضور کارآفرینان پیشرو در دانشگاه‌ها را به عنوان مدرس یا استاد مدعو در حوزه‌های مرتبط با فعالیت کاری آنان یا حوز‌های کارآفرینی، بدون در نظر گرفتن مدرک تحصیلی آنان را فراهم کند. همچنین معاونت علمی و فناوری موظف است با هدف رفع نیازهای فناورانه کارآفرینان پیشرو، مشوق‌های لازم را برای ارتقای همکاری آنان با شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان را طراحی و اجرا کند.
گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز موظف است ورود مواد اولیه و تجهیزات فناورانه مرتبط با فعالیت‌های اصلی کارآفرینان پیشرو را با تأیید دستگاه تخصصی مربوط و احراز شرایط ، مشمول تسهیل تشریفات گمرکی قرار دهد. کارآفرینان پیشرو بعد از احراز شرایط، جزء فعالان اقتصادی مجاز گمرک شناخته می شوند.
کارآفرینان پیشرو همچنین می‌توانند یکی از فعالیت‌های ذیل را به عنوان مسئولیت اجتماعی متقبل شوند:
۱- راه‌اندازی مرکز نوآوری، باشگاه کارآفرینان نوجوان، مراکز رشد کارآفرینی یا باشگاه صادرات در منطقه خود
۲- تأسیس شتاب‌دهنده و صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی در حوزه تخصصی خود، جهت شتابدهی، پرورش و رشد تیم‌های جوان دارای پتانسیل بالا
۳- راه‌اندازی کافه کارآفرینی در اکوسیستم پیرامونی خود با هدف:
– اتصال اکوسیستم منطقه به دانش خارجی،
– انتقال و بسط تجربه، یادگیری و دانش (از جمله دانش تکنولوژیک و بازار) بین بازیگران اکوسیستم،
– بسترسازی برای گفتگوی سیاستگذاران منطقه ای و بازیگران اکوسیستم،
– تعریف کار جمعی میان بازیگران اکوسیستمی.
۴- اجرای فعالیت‌های سبز و دوستدار محیط زیست در زنجیره فعالیت‌های اصلی و محیط پیرامونی کارآفرین پیشرو با تایید سازمان حفاظت محیط زیست.
متن کامل سیاست‌های اجرایی تشویق و حمایت از کارافرینان پیشرو به این شرح است:
ماده ۱- در این تصویب نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱- کارآفرین پیشرو: شخصی که کسب و کار بنیان‌گذاری شده توسط او موجب ارتقای زنجیره ارزش صنعت مربوط خود شده و به سطح مشخصی از رشد شاخص ترکیبی اشتغال، فروش و صادرات دست یافته است. اولین (پیشرو بودن) می‌تواند در یکی از زمینه‌های زیر رخ دهد:
الف – تولید محصول یا خدمتی که موجب حداقل یک گام ارتقای شاخص پیچیدگی محصول (PCI) شود.
ب- دستیابی به بازارهای جدید و رقابتی.
پ- دستیابی به نمانام (برند) فراملی.
ت- پیاده‌سازی سازوکارهایی در کل زنجیره ارزش که موجب ارتقای کیفیت یا کاهش هزینه کل زنجیره ارزش صنعت مربوط شود.
تبصره ۱- جهت انتخاب و معرفی حداکثر دو کارآفرین پیشرو در هر رسته، هر ساله رسته‌ها و فهرست کارآفرینان پیشرو توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط به منظور استفاده از مزایای این تصویب‌نامه، به دبیرخانه کمیته ناظر اعلام می‌شود.
تبصره ۲- رشد شاخص ترکیبی اشتغال، فروش و صادرات در هر رسته، هر ساله توسط کمیته ناظر تعیین خواهد شد.
ب- کمیته ناظر: کمیته‌ای که برای تحقق بند (۴) ماده (۳) قانون تشکیل شورای عالی اشتغال – مصوب ۱۳۷۷- و به موجب دستورالعمل مصوب شورای عالی اشتغال تشکیل می‌شود. کمیته مذکور نظارت بر صحت فرآیندهای شناسایی و انتخاب کارآفرینان پیشرو و پیگیری اجرا و ارایه گزارش عملکرد سالانه این تصویب‌نامه را بر عهده داشته و متشکل از نمایندگان دستگاه‌های زیر است:
الف- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
ب- وزارت صنعت، معدن و تجارت.
پ- وزارت امور اقتصادی و دارایی.
ت- وزارت جهاد کشاورزی.
ث- وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.
ج- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
چ- وزارت آموزش و پرورش.
ح- سازمان برنامه و بودجه کشور.
خ- معاونت علمی و فناوری رییس جمهور.
د- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ذ- سازمان ملی بهره‌وری ایران.
ر- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
ز- اتاق تعاون ایران.
ژ- اتاق اصناف ایران.
س- کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی.
۳- هیئت‌های تخصصی ارزیابی: هیئت‌هایی متشکل از خبرگان بخش‌های مختلف اقتصادی، صاحب‌نظران دانشگاهی و نمایندگان کمیته ناظر که از طریق سازوکار شفاف، عادلانه و تخصصی مورد تأیید کمیته ناظر، کارآفرینان پیشرو را ارزیابی می‌نمایند. ترکیب اعضای دبیرخانه و نحوه انتخاب نمایندگان هیئت‌های مذکور مطابق دستورالعمل اجرایی این تصویب‌نامه که به تصویب کمیته ناظر می‌رسد، تعیین می‌شود.
ماده ۲- کارآفرینان پیشرو به مدت سه سال از مشوق‌های موضوع این تصویب‌نامه بهره‌مند می‌شوند و استمرار بهره‌مندی بعد از مدت مذکور، منوط به ارزیابی مجدد آنها است.
ماده ۳- در صورتی که کارآفرینان پیشرو به واسطه اظهارات و مدارک خلاف واقع مورد حمایت این تصویب‌نامه قرار گرفته و یا حمایت‌های دریافتی را برای مقاصد دیگری غیر از مقاصد این تصویب‌نامه مصرف نمایند، کمیته ناظر ضمن محروم نمودن این افراد از بهره‌مندی مجدد از حمایت‌های یاد شده، برابر ضوابط و مقررات مربوط اقدام لازم را انجام خواهد داد.
ماده ۴- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است در چهارچوب این تصویب‌نامه و دستورالعمل اجرایی آن و با استفاده از ظرفیت کارکنان موجود، کمیته ناظر و دبیرخانه آن را ذیل کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال تشکیل داده و ظرف دو ماه پس از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه با همکاری دستگاه‌های عضو، نسبت به انتخاب اعضای دبیرخانه، شرح وظایف و سازوکار اجرایی آن در قالب دستورالعمل اجرایی اقدام نماید.
ماده ۵- دبیرخانه کمیته ناظر موظف است از طریق فراخوان عمومی اقدام به ثبت نام متقاضیان نموده و به منظور افزایش شفافیت، صورتجلسات کمیته ناظر، فهرست کامل کارآفرینان پیشرو، حمایت‌های دریافت شده، آرا و نظرات کمیته ناظر و هیئت‌های تخصصی ارزیابی و سایر اطلاعات مربوط را از طریق بستر فناورانه برخط (آنلاین) در معرض اطلاع عموم قرار دهد.
تبصره ۱- دبیرخانه کمیته ناظر موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه با همکاری سایر دستگاه‌های عضو، بستر فناورانه برخط (آنلاین) موضوع این ماده را راه‌اندازی نماید.
تبصره ۲- وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان تأمین اجتماعی و سایر دستگاه‌ها حسب مورد موظفند بستر ارایه داده‌های مورد نیاز برای بررسی وضعیت شاخص‌های رشد متقاضیان به سامانه کمیته ناظر را طبق قوانین و مقررات مربوط فراهم سازند.
ماده ۶- دبیرخانه کمیته ناظر موظف است برای کارآفرینان پیشرو کارت شناسایی “کارآفرین پیشرو ملی” با قابلیت احراز هویت برخط (آنلاین) صادر نماید.
ماده ۷- دبیرخانه کمیته ناظر موظف است جهت آگاهی کمیته ناظر از موانع پیش روی رشد کارآفرینان پیشرو، هر یک ماه یک بار، نشست مشترک کارآفرینان پیشرو، کمیته ناظر و نماینده ستاد تسهیل و رفع موانع تولید را برگزار کند.
ماده ۸- دانشگاه‌ها مجازند به کارآفرینان پیشرو با رعایت قوانین و مقررات مربوط مدرک دکترای افتخاری اعطا نمایند.
ماده ۹- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است چهارچوب‌های لازم برای همکاری و حضور کارآفرینان پیشرو در دانشگاه‌ها، بدون در نظر گرفتن مدرک تحصیلی آنان، به عنوان مدرس یا استاد مدعو در حوزه‌های مرتبط با فعالیت کاری آنان یا حوزه‌های کارآفرینی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط فراهم نماید.
ماده ۱۰- هر ساله سهم کارآفرینان پیشرو از تسهیلات و مشوق‌های بودجه‌ای در قوانین بودجه سنواتی منظور می‌شود و برنامه‌های تحت عنوان موضوع تولید و اشتغال، با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور تعیین خواهد شد.
ماده ۱۱- صندوق‌های ضمانت دولتی موظفند در صورت تصویب در ارکان ذی‌صلاح صندوق، درصدی از ظرفیت خود را به ضمانت تسهیلات مربوط به طرح‌های سرمایه‌گذاری و یا سرمایه در گردش مورد نیاز در دست اجرای کارآفرینان پیشرو که به تصویب بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری می‌رسد تخصیص دهند، مشروط بر اینکه اقساط سررسید گذشته قبلی آنها بیش از بیست و پنج درصد (۲۵%) مبلغ تسهیلات درخواستی نباشد.
تبصره – ضمانت‌نامه قابل صدور، حسب درخواست کارآفرین پیشرو تا مبلغ پانصد میلیارد (۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال می‌باشد. این مبلغ سالانه به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توسط کمیته ناظر بازنگری می‌شود.
ماده ۱۲- صندوق‌های ضمانت موظفند متناسب با نتیجه اعتبارسنجی به عمل آمده از خریداران خارجی، مطالبات کارآفرینان پیشرو از خریداران خارجی را تحت پوشش بیمه اعتباری قرار دهند.
ماده ۱۳- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اعتبار سنجی، سازوکار اجرایی لازم جهت پذیرش محصول زیر کلید تحت مالکیت کارآفرینان پیشرو، قرارداد خرید مواد اولیه و قرارداد فروش محصول (در اتصال به شرکت‌های بین‌المللی) را به عنوان ضمانت بانکی فراهم می‌نماید.
ماده ۱۴- گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است ورود مواد اولیه و تجهیزات فناورانه مرتبط با فعالیت‌های اصلی کارآفرینان پیشرو را با تأیید دستگاه تخصصی مربوط و احراز شرایط مربوط مشمول تسهیل تشریفات گمرکی نظیر هدایت کالا در مسیر سبز گمرکی، اجازه ورود موقت و ترخیص با پته گمرکی (کالای غیرتجاری) قرار دهد. کارآفرینان پیشرو بعد از احراز شرایط جزو فعالان اقتصادی مجاز گمرک شناخته می‌شوند.
ماده ۱۵- دبیرخانه کمیته ناظر مکلف است با استناد به ماده (۴) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، جهت بهره‌مندی کارآفرینان پیشرو از اعتبارات بودجه‌های سنواتی برای پروژه‌های تحقیقاتی یا ارتقای وضعیت محیط‌زیستی واحدهای تولیدی خود تا سقف پنجاه درصد (۵۰%)، پیگیری‌های لازم را به عمل آورد.
ماده ۱۶- دبیرخانه کمیته ناظر مکلف است پیگیری‌های لازم جهت بهره‌مندی کارآفرینان پیشرو از مزایای موضوع بند (ب) ماده (۳۱) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، مبنی بر افزایش مدت زمان معافیت مالیاتی واحدهای تولیدی و خدماتی دارای بیش از پنجاه نفر نیروی کار شاغل، مشروط بر اینکه که در دوره معافیت هر سال نسبت به سال قبل نیروی کار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد (۵۰%) افزایش دهند، را به عمل آورد.
ماده ۱۷- با استناد به ماده (۴) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، واحدهای تولیدی و صنعتی کارآفرینان پیشرو که دارای بخش تحقیقات و توسعه هستند در صورتی که ماهیت آن بخش به تأیید شورای پژوهش علمی کشور رسیده باشد و با تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت و کمیته ناظر، می‌توانند حداکثر تا پنجاه درصد (۵۰%) از دو در هزار فروش خود را برای انجام تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای خود هزینه و مشمول مالیات صفر موضوع ماده (۱۳۲) قانون مالیات‌های مستقیم شوند.
ماده ۱۸- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است از طریق سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته و با رعایت آیین‌نامه اجرایی شماره ۷۳۳۱۸/۵۵۲۲۳۱هـ مورخ ۸/۶/۱۳۹۶ در صندوق پژوهش و فناوری کارآفرینان پیشرو که با هدف دسترسی کارآفرینان پیشرو به منابع دانش فناورانه (Know-How) خارج از کشور (نظیر فناور (تکولوژیست، مشاور و نظایر آن) و استانداردها و آزمایشگاه‌های فنی بین‌المللی و با سرمایه حداقل یک هزار میلیارد (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط بودجه سالانه و با مشارکت بخش غیردولتی تشکیل می‌شود، مشارکت نماید. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان‌ها و شرکت‌های تابع آن مجازند از محل وحود اداره شده در اختیار، در تأمین منابع مالی صندوق مزبور و بر اساس ماده (۶) آیین نامه اجرایی یاد شده تا سقف چهل و نه درصد (۴۹%) مشارکت نمایند. سازوکار بهره‌مندی کارآفرینان پیشرو از صندوق مزبور در دستورالعمل اجرایی این تصویب‌نامه تعیین می‌شود.
ماده ۱۹- به منظور اتصال کارآفرینان پیشرو به کارآفرینان، بازار و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، وزارت امور خارجه موظف است به استناد مواد (۹) و (۱۰) قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، فرآیند دریافت و صدور روادید برای کارآفرینان پیشرو در سفرهای تجاری و حضور آنها به عنوان گروه همراه اقتصادی در سفرهای دیپلماسی را تسهیل و در فعالیت‌ها و دعاوی بین‌المللی آنها حمایت‌های حقوقی را به عمل آورد.
ماده ۲۰- کارآفرینان پیشرو در اولویت فهرست تأمین کننده/ مزایده‌گر، مناقصه‌گر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) قرار می‌گیرند.
ماده ۲۱- معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور موظف است با هدف رفع نیازهای فناورانه کارآفرینان پیشرو، مشوق‌های لازم جهت ارتقای همکاری آنها با شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان را طراحی و اجرا نماید.
ماده ۲۲- کارآفرینان پیشرو می‌توانند یکی از فعالیت‌های زیر را به عنوان مسئولیت اجتماعی، با رعایت قوانین و مقررات مربوط بر عهده بگیرند:
۱- راه‌اندازی مرکز نوآوری، باشگاه کارآفرینان نوجوان، مراکز رشد کارآفرینی یا باشگاه صادرات در منطقه خود.
۲- تأسیس شتاب‌دهنده و صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی در حوزه تخصصی خود، جهت شتابدهی، پرورش و رشد گروه‌های جوان دارای ظرفیت بالا.
۳- راه‌اندازی کافه کارآفرینی در زیست‌بوم (اکوسیستم) پیرامونی خود با هدف:
الف – اتصال زیست‌بوم منطقه به دانش خارجی.
ب- انتقال و بسط تجربه، یادگیری و دانش (از جمله فناورانه دانش و بازار) بین بازیگران زیست بوم.
پ- بسترسازی برای گفتگوی سیاستگذاران منطقه‌ای و بازیگران زیست‌بوم.
ت- تعریف کار جمعی میان بازیگران زیست‌بومی.
۴- اجرای فعالیت‌های سبز و دوستدار محیط زیست در زنجیره فعالیت‌های اصلی و محیط پیرامونی کارآفرین پیشرو با تأیید سازمان حفاظت محیط‌زیست.
