از حضور دانش بنیان ها برای فروری محصولات جنبی و پسماندها استقبال می کنیم

مجید دادجو، مدیر فراوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه در پنل «مدیریت پسماند و محصولات جانبی در فولاد مبارکه» با گفتمان «مسیر سبز» در چهارمین روز نمایشگاه بین‌المللی ایران‌متافو ۱۴۰۳ گفت: نگاه دنیا به موضوع اقتصاد در ابتدا یک نگاه تک‌بعدی و صرفاً منفعت اقتصادی بود و رویکرد آن به منابع بر اساس take-make-waste (منابع را در اختیار بگیر؛ تولید کن، مصرف کن و دور بینداز) بود.

به گزارش خبرنگار فولاد، بنگاه‌های اقتصادی پس از مدتی متوجه شدند که منفعت اقتصادی صرفاً درست نیست و هزینه تخریب محیط‌زیست چگونه حساب شود؛ بنابراین در کنار منفعت اقتصادی، حفظ محیط‌زیست و حفظ منابع برای آیندگان هم مطرح شد.

وی تصریح کرد: منفعت اقتصادی با رعایت مسائل محیط‌زیست به یک بعد دیگر نیاز داشت تا مفهوم اقتصاد پایدار را کامل‌تر کند و آن هم انسان بود؛ این منفعت اقتصادی باید در کنار کاهش فقر، ارتقای فرهنگ و بهداشت و سلامت جامعه محقق شود.

دادجو با بیان اینکه صرفِ وجودِ یک کارخانه‌ و تولید فولاد یا خودرو یا محصولات پتروشیمی از دیدگاه اقتصاد پایدار نیست، ادامه داد: حتماً نگاه حفظ منابع و نگاه جامعه را نیز باید در کنار آن داشته باشیم تا در واقع سه رأس مثلث مفهوم اقتصاد پایدار در کنار هم باشد.

مدیر فراوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه با بیان اینکه اقتصاد چرخشی بر رأس مثلث در حوزه منابع تأکید دارد، اظهار کرد: مفاهیم اقتصاد چرخشی به‌عنوان یک ابزار به کمک اقتصاد پایدار آمده تا مشخص شود که برای حفظ منابع باید حتی‌المقدور آنچه می‌خواهیم دور بیندازیم به چرخه مصرف برگردد.

وی ادامه داد: اقتصاد چرخشی در حوزه‌های مختلفی گسترش پیدا کرد، ازجمله صنعت فولاد و ما هم برای اینکه در این حوزه سرآمد باشیم، ابتدا دسته‌بندی لازم را در این زمینه انجام دادیم و سپس برای هرکدام از دسته‌ها چندین راهکار اندیشیدیم.

یکی از پرارزش‌ترین پسماندهای ضایعات این شرکت پسماندهای فلزی است

مدیر فراوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: یکی از پرارزش‌ترین پسماندهای ضایعات این شرکت پسماندهای فلزی است که با تفکیک و جداسازی، بخشی از آن در فرایندهای تولید مجدداً استفاده می‌شود و بخشی دیگر به دلیل استفاده دیگر صنایع در فرایند فروش قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه رسیدگی به برخی از پسماندها ازجمله لجن‌ها و نرمه‌ها منفعت اقتصادی دارد؛ اما حتی اگر منفعت اقتصادی هم نداشت، نگاه محیط‌زیستی، ما را ملزم می‌کرد که به موضوع لجن‌ها بپردازیم، افزود: لجن‌ها دسته دیگری از پسماندهای فولاد مبارکه را تشکیل می‌دهند که در یک مورد، با مشارکت یک شرکت خصوصی، لجن کلاریفایر نورد گرم، پس از یک فرایند اصلاحی، به چرخه تولید آهن اسفنجی برمی‌گردد.

وی خاطرنشان کرد: با رویکرد برون‌سپاری از حضور و تعامل شرکت‌های دانش‌بنیان استقبال می‌کنیم.

دادجو با اشاره به همکاری با شرکت‌های غیرفولادی برای رفع چالش‌های برخی از پسماندها گفت: یکی از ضایعات ناحیه نورد سرد (پودر اکسیدی نورد سرد) است که به‌عنوان ماده اولیه اصلی برای تولید مغناطیس‌های صنعتی به کار می‌رود. این محصول جنبی

(by-product) پس از بسته‌بندی در اختیار شرکت‌های تولید مگنت داخل و خارج استان و حتی شرکت‌های تولیدکننده شیشه قرار می‌گیرد.

رعایت حفظ محیط‌زیست و حفظ منابع برای فولاد مبارکه اولویت دارد، نه درآمد فروش ضایعات

مدیر فراوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه گفت: رعایت حفظ محیط‌زیست و حفظ منابع برای فولاد مبارکه اولویت دارد، نه درآمد فروش ضایعات و به‌جای اینکه این مواد از معادن و طبیعت استخراج شود، با فرایندی اصلاحی، از محصولات جنبی استفاده می‌شود تا به چرخه تولید و مصرف برگردد و بتوانیم به حفظ منابع طبیعی کمک کنیم.

آسفالت‌هایی که در آن‌ها از سنگ‌دانه‌های سرباره‌های فولاد مبارکه استفاده می‌شود کیفیت بهتر و طول عمر بیشتری دارند

وی با اشاره به استفاده از سرباره‌ها در آسفالت گفت: آسفالت‌های خیابان‌ها و جاده‌های اصفهان به‌دلیل به‌کارگیری سنگ‌دانه‌های آهکی، پس از گذشت زمان کوتاهی ساییده می‌شود و کیفیت اولیه را از دست می‌دهد و احتمال وقوع تصادف در چنین راه‌هایی افزایش می‌یابد.

در عوض آسفالت‌هایی که در آن‌ها از سنگ‌دانه‌های سرباره‌های فولاد مبارکه استفاده می‌شود، کیفیت بهتر و طول عمر بیشتری دارند و موجب افزایش ایمنی و کاهش تصادفات جاده‌ای می‌شوند. پس ما در این زمینه منفعت اقتصادی را کنار گذاشتیم و در خصوص تأمین و ارسال سنگ‌دانه سرباره‌ای برای این منظور با شهرداری اصفهان همکاری کردیم.

دادجو بیان کرد: چالش‌های ما در حوزه اقتصاد چرخشی نبودن مشوق‌ها و الزامات قانونی است. نیاز است که مشوق‌هایی برای شرکت‌هایی که از اقتصادی چرخشی استفاده می‌کنند و پسماندی را در فرایند تولید خود قرار می‌دهند وجود داشته باشد و باید تفاوتی با شرکت‌هایی که چنین نمی‌کنند، لحاظ شود.

رئیس امور پسماندهای غیرفلزی شرکت فولاد مبارکه مطرح کرد:

ایجاد اطلس ضایعات و پسماندهای فولاد مبارکه

کاظم آخوندی، رئیس امور پسماندهای غیرفلزی شرکت فولاد مبارکه در این پنل بیان کرد: در کمیته پسماند فولاد مبارکه، تدابیر و رویکردهایی برای کاهش تولید پسماند داریم؛ اما زمانی که پسماند یا ضایعاتی تولید شد، واحد مدیریت فراوری ضایعات، با رویکرد بازیابی، پسماندهای قابل‌استفاده در فرایند تولید را به چرخه بازمی‌گرداند و پسماندهای غیرقابل‌استفاده، ازجمله سرباره، چوب و کاغذ را به فروش می‌رساند؛ چراکه سرباره به صنایع دیگر ازجمله صنعت سیمان کمک می‌کند.

وی افزود: در راستای اقتصاد چرخشی، طرحی نوشته‌شده که در سال ۱۴۳۰ حداقل ۳۰ درصد از پسماند فولاد مبارکه بازیابی شود و در سال ۱۴۵۰ به پسماند صفر برسیم و ایجاد اطلس ضایعات اولین اقدام در این زمینه بود.

اطلس ضایعات یک برنامه هدفمند با همکاری کارشناسان بخش‌های تولید نواحی و کارشناسان پسماند و محیط‌ زیست است

رئیس امور پسماندهای غیرفلزی شرکت فولاد مبارکه اظهار کرد: فکر نمی‌کنم در صنایع فولاد، مشابه این اطلس وجود داشته باشد. اطلس ضایعات یک برنامه هدفمند با همکاری کارشناسان بخش‌های تولید نواحی و کارشناسان پسماند و محیط‌زیست است که طی آن کلیه ضایعات تولید از بخش مختلف دسته‌بندی و آنالیز می‌شود.

وی اضافه کرد: سرباره قابلیت استفاده در صنایع سیمان و پروژه‌های عمرانی را دارد. پیمانکاران توانمند در این زمینه با ما همکاری می‌کنند تا بخشی از آن‌ها را دانه‌بندی کنیم و برای فعالیت‌های عمرانی به صنایع سیمانی و شهرداری‌ها بدهیم و حتی در داخل فولاد استفاده کنیم. با این فرایند حداقل سالیانه ۳۰ میلیارد تومان صرفه‌جویی می‌شود.

آخوندی بیان کرد: رویکردهایی که پیش‌بینی شده، استفاده بیشتر از شرکت دانش‌بنیان و پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه بازیابی پسماندهاست. اکنون در ابتدای راه هستیم و ۳۰ تا ۴۰ درصد راه را آمده‌ایم.

ادامه این مسیر نیازمند سرمایه‌گذاری و دانش‌های جدید است و برخی از پسماندها ممکن است با فرایندهای قدیمی به تولید برگردد و برخی دیگر به دلیل ویژگی‌های خاص، فرایند تولیدی خاصی بطلبد.