سکینه مهرائی، گروه انرژی – وابستگی سنگین برق کشور به گاز، تهدیدی است که دیر یا زود پایداری اقتصادی ایران را نشانه می‌گیرد.
مدیرعامل نیروگاه حرارتی طوس، معتقد است که راه برون‌رفت از این وضعیت نه در هیجان تجدیدپذیرها و نه در تعصب به سوخت‌های فسیلی، بلکه در «نگاه سبدی» به انرژی نهفته است. نگاهی که تعادل میان نیروگاه حرارتی، خورشیدی، بادی و برق‌آبی را شرط بقای صنعت می‌داند.
در شرایطی که مصرف برق کشور رکوردهای تازه‌ای ثبت می‌کند و فاصله میان رشد تقاضا و ظرفیت تولید هر سال بیشتر می‌شود، بحث تنوع‌بخشی به سبد انرژی دوباره در مرکز توجه کارشناسان قرار گرفته است. ایران هنوز بیش از ۸۰ درصد برق خود را از گاز تأمین می‌کند و این وابستگی، ریشه بسیاری از ناترازی‌ها و خاموشی‌های دوره‌ای است.
در چنین فضایی، صادق صالحی، مدیرعامل نیروگاه حرارتی طوس، با تأکید بر «نگاه سبدی» می‌گوید تنها راه برون‌رفت از بحران انرژی، حرکت هم‌زمان در مسیر توسعه نیروگاه‌های حرارتی، خورشیدی، بادی و برق‌آبی است؛ رویکردی که او از آن به عنوان نسخه نجات صنعت برق و پیش‌شرط رشد پایدار اقتصاد یاد می‌کند.
وابستگی ۸۳درصدی برق به گاز، پایداری اقتصاد را تهدید می‌کند و تنها با سبد متوازن حرارتی، خورشیدی، بادی و برق‌آبی می‌توان از ناترازی عبور کرد
وی، از افزایش ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی تا ۲۴۰۰ مگاوات، آغاز احداث هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و تأمین مالی داخلی پروژه‌ها سخن گفت و هشدار داد که «بدون توازن در تولید، رشد اقتصادی هشت‌درصدی تنها روی کاغذ می‌ماند.»
در ادامه مشروع گفت‌وگوی خبرنگار عصراقتصاد با مدیرعامل نیروگاه حرارتی طوس، را می‌خوانید:
چرا تنوع در سبد انرژی کشور را ضروری می‌دانید و ریشه ناترازی برق را در چه می‌بینید؟
حدود ۸۳ درصد سبد انرژی کشور به گاز وابسته است؛ این عدد به زبان ساده یعنی در صورت افت تولید گاز، شبکه برق نیز بی‌ثبات می‌شود. برای پایداری انرژی و رشد اقتصادی پایدار باید این وابستگی شکسته شود و سهم انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش یابد. بدون این تنوع، هر تصمیم کوتاه‌مدت می‌تواند کل سیستم را از توازن خارج کند.
از منظر کلان، آینده صنعت برق را چگونه می‌بینید؟
صنعت برق ایران اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که بدون بازطراحی، رشد اقتصادی هدف‌گذاری‌شده محقق نخواهد شد. اگر بخواهیم رشد ۸ درصدی را تجربه کنیم، تولید گاز باید تا سال ۱۴۱۰ حداقل ۲۰ درصد افزایش یابد و به موازات آن، ظرفیت تولید برق نیز ارتقا پیدا کند. صنعت برق هم زیربنای توسعه است و هم شاخص پایداری اقتصاد.
چه نگاهی باید از سوی حاکمیت نسبت به انرژی‌های نو وجود داشته باشد؟
نباید با نگاه هیجانی سراغ انرژی خورشیدی رفت و نه باید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. مسیر درست، توسعه «سبدی» است؛ یعنی هم‌افزایی میان حرارتی، خورشیدی، بادی و برق‌آبی. فقط در سایه این نگاه می‌توان افق‌های ۱۴۱۰ و ۱۴۲۰ را اطمینان‌بخش دید.
در این چارچوب، رویکرد شما در نیروگاه طوس و هلدینگ شستا چیست؟
در شستا انرژی را یک سبد متنوع می‌دانیم. اکنون ۲۴۰۰ مگاوات نیروگاه حرارتی در مدار داریم و دو هزار مگاوات دیگر نیز در حال احداث است تا برق صنایع گروه را تأمین کند. اما فعالیت ما فقط به حرارتی محدود نیست؛ توسعه در حوزه‌های خورشیدی، بادی، ترکیبی و برق‌آبی را هم آغاز کرده‌ایم تا توازن واقعی برقرار شود.
وضعیت پروژه‌های تجدیدپذیر شما در حال حاضر چگونه است؟
نیروگاه خورشیدی طوس با ظرفیت هدف‌گذاری‌شده ۸۰ مگاوات تا پایان سال ۱۴۰۷ وارد مدار می‌شود. در شرکت مهندسی پارس نیز طراحی و مشاوره برای احداث حدود ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی در جریان است. علاوه بر این، نیروگاه برق‌آبی قم‌رود با ظرفیت تقریبی ۵۷ مگاوات تا سال ۱۴۰۷ به بهره‌برداری می‌رسد.
این مسیر چقدر با اهداف کلان کشور هم‌راستا است؟
براساس شاخص‌های جهانی، دست‌کم ۲۰ درصد برق کشور باید از منابع تجدیدپذیر تأمین شود که نیمی از آن می‌تواند خورشیدی باشد. ما دقیقاً در همین مسیر حرکت می‌کنیم؛ تاکنون برای ۱۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر، برنامه‌ریزی قطعی انجام شده و امکان افزایش آن تا ۱۰۰۰ مگاوات نیز فراهم است.
تأمین مالی این طرح‌ها از چه مسیری انجام می‌شود؟
بخش عمده منابع مالی از داخل مجموعه شستا تأمین می‌شود، چرا که ما هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده بزرگ برق هستیم و بازگشت سرمایه از شبکه داخلی تضمین شده است. در برخی پروژه‌ها نیز با بخش خصوصی همکاری داریم تا سرعت احداث افزایش یابد.
جمع‌بندی شما از آینده صنعت برق و مسیر سیاست‌گذاری انرژی چیست؟
آینده‌نگری باید جای تصمیم‌های مقطعی را بگیرد. انرژی خورشیدی می‌تواند ناترازی برق روز را حل کند، اما برای پیک شب نیاز به منابع مکمل داریم. سیاست‌گذاری در حوزه انرژی باید علمی، ترکیبی و متوازن باشد؛ در غیر این صورت، اقتصاد انرژی کشور در چرخه نوسان باقی می‌ماند.
