بازگشت آرامش ارزی با تخلیه هیجان | قیمت دلار پایین تر می آید؟

قیمت هر دلار آمریکا در پایان هفته بازار آزاد ارز ایران به زیر ۱۰۰ هزار تومان رسید و ۹۹ هزار و ۳۰۰ تومان قیمت خورد.

نشانه‌ای از بازگشت نسبی آرامش ارزی با تخلیه هیجان و انتظارات روانی ناشی از فعال شدن مکانسیم ماشه که می‌توان ثبات ارزی را تضمین کند.

به گزارش همشهری آنلاین، پس از ثبت قیمت ۱۰۵ هزار تومان به ازای هر دلار آمریکا در روز ۹ شهریور ۱۴۰۴، بازار ارز آزاد ایران روزهای پرنوسان را تجربه کرد تا اینکه روز پنجشنبه قیمت وارد کانال ۹۹ هزار تومان شد.

این اتفاق بازارهای دیگر نقدشونده نظیر طلا و سکه را هم تحت تاثیر قرار داد و فعالان بازار شاهد افت محسوس قیمت‌ها بودند.

دلار چرا عقب نشست؟

پیش از این همشهری پیش‌بینی کرده بود که با فروکش کردن انتظارات تورمی و مداخله موثر بانک مرکزی، قیمت ارز کاهش می‌یابد. چه اینکه همزمان با اوج‌گیری قیمت ارز در بازار داخلی پس از تلاش ۳ کشور اروپایی طرف برجام برای فعال سازی مکانیسم ماشه با هدف تحت فشار قراردادن ایران، بانک مرکزی از طریق صرافی‌های منتخب سیاست عرضه ارز با هدف کاهش فاصله قیمت دلار آزاد با نرخ‌های بازار توافقی را آغاز کرد تا جلوی سفته‌بازی ارزی و موج‌سواری سوداگران را بگیرد.

آینده ثبات ارزی

سوال مهم این است که آیا ثبات بازار ارز حفظ خواهد شد؟ همه نگاه‌ها به تحرک دستگاه دیپلماسی ایران برای خنثی‌سازی فشار تحریم‌ها و تدبیر تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی جهت کنترل بازار دوخته شده است.

هرچند این احتمال وجود دارد که با غالب شدن جو خبری و رسانه‌ای منفی دوباره انتظارات تورمی و جو روانی بر بازار آزاد ارز حاکم شود، اما ریسک خرید و فروش ارز به ویژه برای شهروندان عادی بالاست و ممکن است در تله ارزی گرفتار شوند.

افزون بر اینکه نبض قیمت ارز تا اندازه زیادی به جریان ورودی و خروجی ارز از کشور بستگی خواهد داشت و به هر میزان که ارز ناشی از صادرات به چرخه اقتصادی برگردد و جلوی قیمت‌سازی‌های روانی با هدف افزایش شکاف قیمت‌ها با تدابیر اقتصادی گرفته شود، پیش‌بینی می‌شود که هیجان ارزی فروکش کند.

ثبات ارزی یا رویای تک‌نرخی؟

در شرایطی که بانک مرکزی در تلاش برای حفظ ثبات ارزی است، اظهارنظر وزیر اقتصاد مبنی بر آمادگی دولت برای تک‌نرخی کردن ارز به یک چالش جدی تبدیل شده تا جایی که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، آشکارا مخالفت خود را با این سیاست اعلام کرده است.

محمد شیریجیان، معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی هم می‌گوید: تا زمانی که سیاست‌های تجاری مقوم تقاضای ارز برای قاچاق است، اختلاف بازار ارز رسمی و غیررسمی وجود دارد و نمی‌توان به سمت تک‌نرخی شدن ارز حرکت کرد.

به گفته وی، مطالعات نشان می‌دهد که در اقتصاد ایران، نرخ ارز در کوتاه‌مدت لنگر انتظارت تورمی است و افزایش آن تورم را افزایش می‌دهد. محمد اخباری؛ مدیر اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی هم بر این نظر تاکید دارد که در شرایطی که با محدودیت ارزی مواجهیم و نیازهای ارزی کشور بالا است و ناگزیر به جیره‌بندی ارز هستیم.

اثر تحریم‌ها بر بازار

دغدغه اصلی این است که در صورت بازگشت تحریم‌ها، آینده بازار ارز چه خواهد شد؟ علاءالدین ازوجی؛ رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور معتقد است: نوسانات ارزی فعلی به دلیل تقاضای معاملاتی اتفاق نمی‌افتد و بیشتر ناشی از سفته‌بازی است.

تیمور محمدی؛ رئیس پژوهشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: بازار با دو مولفه مقدار و قیمت مبادله مشخص می‌شود که متغیر قیمت همیشه پرنوسان‌تر است و با یک خبر خوب یا بد تغییر می‌کند؛ ولی تا زمانیکه متغیرهای بنیادین دچار تغییر نشوند، یک بازگشت خواهیم داشت.

حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی هم می‌گوید: بازگشت قطعنامه‌ها به‌معنای گروگان‌گرفتن کامل اقتصاد و توقف صادرات و واردات نیست و هرچند در حوزه صادرات، به‌ویژه نفت، ممکن است هزینه‌ها افزایش یابد و مشکلاتی ایجاد شود، اما این به‌معنای فروپاشی اقتصاد نیست.

این فعال اقتصادی تاکید می‌کند:: تجربه گذشته نشان می‌دهد که حتی در زمان بازگشت تحریم‌های ترامپ، خریدار اصلی نفت ایران خرید خود را متوقف نکرد و هرچند تحریم‌های آمریکا عمدتاً بخش‌های نفت، انرژی، پتروشیمی، فولاد، بانک و کشتیرانی را هدف گرفته، اما تحریم‌های سازمان ملل این حوزه‌ها را شامل نمی‌شود.