بازگشت تدریجی اعتماد و آغاز مسیر تعادل
پس از ۱۲ روز التهاب سیاسی و تنشهای منطقهای که بازار سرمایه و فضای اقتصادی کشور را در شوک فرو برد، شرایط بهتدریج در حال بازگشت به وضعیت عادی است. در حالی که فضای روانی جامعه و بازار هنوز از تبعات جنگ اخیر و پیامدهای آن متاثر است، اما نشانههایی از فروکش کردن بحران و آغاز ترمیم قابل مشاهده است.
با اعلام شکلگیری آتشبس و کاهش تنشها، بازار سهام در آستانه بازگشایی قرار گرفته است. این گشایش، نهتنها نقطه عطفی در مسیر عبور از بحران اخیر به شمار میرود، بلکه آزمونی جدی برای سنجش تابآوری بازار، بلوغ تصمیمگیری فعالان اقتصادی، و توانمندی سیاستگذاران در مدیریت فضاهای بحرانی است.
در طول روزهای گذشته، نگرانی از بسته ماندن بازار و آینده نامعلوم فضای سیاسی باعث شد سرمایهگذاران تمایل بیشتری به نقد کردن داراییها داشته باشند. صندوقهای درآمد ثابت با موجی از خروج سرمایه مواجه شدند، چرا که سرمایهگذاران نیاز داشتند در برابر آیندهای مبهم، انعطافپذیرتر و نقدتر عمل کنند.
اکنون اما، با فروکش کردن نسبی تنشها و انتشار اخبار امیدوارکننده از مسیر مذاکرات و روابط خارجی، مجدداً جریان ورود پول به بازار آغاز شده است. سرمایهگذاران بهتدریج در حال بازگشت به ابزارهای مالی مطمئنتر هستند و اعتماد، هرچند با احتیاط، در حال ترمیم است.
احتیاط، عنصر کلیدی در بازگشت بازار
با وجود نشانههای مثبت، باید تأکید کرد که بازار هنوز بهطور کامل از فاز بحران خارج نشده است. بسیاری از سرمایهگذاران، بهویژه افراد حقیقی، هنوز جانب احتیاط را رعایت میکنند. در چنین فضایی، حتی کوچکترین تحول سیاسی یا نظامی میتواند به سرعت شرایط را به وضعیت پرتنش قبلی بازگرداند.
از این رو، سیاستگذاران باید بدانند که بازگشت اعتماد فرایندی تدریجی است، نه ناگهانی. بازار نیاز به زمان دارد تا بتواند به تحلیلپذیری گذشته بازگردد و با اتکا به دادهها و عملکرد واقعی شرکتها مسیر خود را ادامه دهد.
پایداری زیرساختهای بازار، نقطه قوت اصلی
در میان تمامی نگرانیها، یک نکته روشن و امیدبخش وجود دارد: ساختار بنیادین بازار سرمایه دچار آسیب فیزیکی نشده است. شرکتها بهرغم دشواریهای ناشی از اختلال در حملونقل یا صادرات، همچنان در حال فعالیت هستند و دادههای منتشرشده از عملکرد ماهانه آنها در خردادماه، از پایداری و انعطاف قابل توجه آنها خبر میدهد.
همچنین زیرساختهای فنی بازار، همچون سامانه معاملات، مرکز سپردهگذاری، و سایر نهادهای مالی، بدون اختلال جدی در حال ارائه خدمات هستند. این موضوع به عنوان پشتوانهای محکم برای بازگشت بازار به ثبات، نقش مهمی ایفا میکند.
سیگنالهای مثبت؛ از مذاکرات تا رفع تحریمها
در کنار کاهش تنشهای منطقهای، اخبار مثبتی نیز از حوزه سیاست خارجی به گوش میرسد. گزارشهایی درباره لغو برخی از تحریمها، به ویژه در حوزه فروش نفت به چین، منتشر شده که در صورت تأیید رسمی، میتواند نقش مهمی در بهبود درآمدهای ارزی کشور و افزایش قدرت مانور دولت در بازار سرمایه ایفا کند.
علاوه بر این، خبر ازسرگیری مذاکرات نیز، اگرچه با تردیدهایی همراه است، به عنوان یک سیگنال مثبت از سوی بازار تلقی میشود. فعالان بازار بهدرستی میدانند که هر گامی در جهت تنشزدایی، به کاهش ریسک سیستماتیک کمک میکند و فضا را برای رشد و پویایی فراهم میسازد.
راهکار برای عبور از بحران: سیاستگذاری هوشمند و حمایت فعال
در این شرایط شکننده، سیاستگذاران باید در دو حوزه اصلی ورود مؤثر داشته باشند: اول، مدیریت درست و هدفمند اخبار و فضای روانی؛ دوم، فراهمسازی ابزارهای حمایتی برای مهار فشار فروش.
ارسال سیگنالهای واقعی، شفاف و بهموقع از طریق رسانهها میتواند نقش مهمی در کاهش اضطراب سرمایهگذاران ایفا کند. از سوی دیگر، نقش نهادهای حامی مانند صندوق توسعه، صندوق تثبیت بازار، و حقوقیهای فعال باید پررنگتر از همیشه باشد. این نهادها میتوانند با مداخلات هدفمند، از قفل شدن بازار در صفهای فروش جلوگیری کرده و به تعادل قیمتی کمک کنند.
امید با احتیاط
بازار سرمایه ایران امروز در مرحلهای حساس قرار دارد. از یک سو، آثار سنگین روانی ناشی از جنگ و تنشهای اخیر هنوز کاملاً از بین نرفته و بخشی از فعالان بازار همچنان نگران تحولات بعدی هستند. از سوی دیگر، وجود زیرساختهای پایدار، کاهش تدریجی تنشها و برخی سیگنالهای مثبت سیاسی، فرصت مناسبی برای بازسازی اعتماد فراهم کرده است.
آنچه اکنون اهمیت دارد، مدیریت صحیح این دوره گذار است. دورهای که با سیاستگذاری سنجیده، ارتباط مؤثر با مردم، و حمایت هدفمند از بازار، میتواند به نقطه شروعی برای بازسازی بلندمدت سرمایهگذاران و تقویت اقتصاد ملی تبدیل شود.
