بحران انرژی صنعت فولاد را فلج کرد

بر اساس آمارهای منتشر شده توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور در ۱۱ ماهه امسال ۱۳ درصد کاهش یافته و به ۸۹۲ میلیون دلار رسیده است.

این کاهش در کنار افت ۶.۷ درصدی تولید فولاد، نشان‌دهنده بحرانی است که صنعت فولاد ایران را تحت تأثیر قرار داده است. محدودیت‌های انرژی، به ویژه قطع گاز و برق، به عنوان اصلی‌ترین عوامل این کاهش شناخته شده‌اند.

به گزارش عصراقتصاد، بررسی آمار تولید فولاد در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که کاهش تولید فولاد در ایران تشدید شده است. در حالی که نرخ افت تولید در ۹ ماهه امسال ۴.۸ درصد بود، این رقم در ۱۰ ماهه به ۵.۵ درصد و در ۱۱ ماهه به ۶.۷ درصد افزایش یافته است.

این کاهش عمدتاً ناشی از محدودیت‌های برق و گاز است که تولید فولاد میانی کشور را حدود ۲ میلیون تن کاهش داده و خسارتی بالغ بر یک میلیارد دلار به همراه داشته است.

۷۵ درصد از این کاهش در بخش تولید شمش فولادی رخ داده است که نشان می‌دهد واحدهای کوچک و متوسط بخش خصوصی بیشترین تأثیر را از محدودیت‌های انرژی پذیرفته‌اند.

همچنین، محدودیت‌های شدید گازی باعث شده است که ظرفیت‌های جدید آهن اسفنجی که به مدار تولید بازگشته‌اند، نتوانند به طور کامل فعال شوند. در حالی که تولید کنسانتره سنگ آهن افزایش یافته، تولید گندله با کاهش مواجه شده است.

بعد از شمش، میلگرد بیشترین نرخ کاهش تولید در زنجیره فولاد را تجربه کرده است. این کاهش عمدتاً ناشی از رکود شدید بازار داخلی و کاهش صادرات است. این روند نشان می‌دهد که صنعت فولاد ایران نه تنها در بازارهای داخلی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز با چالش‌های جدی روبرو شده است.

کاهش ۱۳ درصدی صادرات زنجیره فولاد

آمارهای صادراتی نیز وضعیت نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهند. ارزش صادرات زنجیره فولاد در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۳، ۱۳ درصد کاهش یافته و به ۸۹۲ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که در آمار ۹ ماهه، میزان کاهش ارزش صادرات ۷۹۲ میلیون دلار اعلام شده بود. شمش و اسلب، به عنوان محصولات اصلی صادراتی فولاد ایران، بیشترین کاهش حجم صادرات را تجربه کرده‌اند که به ترتیب ۱۷ و ۲۹ درصد افت داشته‌اند.

با این حال، حجم صادرات مقاطع طویل ۱۴ درصد افزایش یافته است. اما این افزایش عمدتاً ناشی از فعالیت کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای است که سهم تولیدکنندگان واقعی را در بازار صادراتی کاهش داده‌اند. این مسئله قطعاً بر ارزآوری فولاد کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت. از سوی دیگر، صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد، شامل کنسانتره و گندله، روند افزایشی خود را حفظ کرده است. همچنین، صادرات آهن اسفنجی و بریکت رشد ۱۴ درصدی داشته که عمدتاً در نیمه نخست سال صورت گرفته است.

خسارت ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی به صنعت فولاد

در همین رابطه، به تازگی سید رسول خلیفه‌سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در گفت‌وگویی اعلام کرد که به دلیل ناترازی در بخش انرژی مورد نیاز صنعت فولاد، بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان ارزش تولید در این صنعت از دست رفته است. وی تأکید کرد که ناترازی انرژی و قطع گاز و برق منجر به کاهش تولید در ۱۰ ماه امسال شده و این مسئله نیازمند تدابیر فوری است.

خلیفه‌سلطانی افزود: صنعت فولاد تنها پنج درصد گاز و هفت درصد برق کشور را مصرف می‌کند، اما بیش از ۵۰ درصد محدودیت‌های انرژی بر این صنعت اعمال می‌شود. این ناترازی نه تنها باعث کاهش تولید در فولاد و زنجیره آن شده، بلکه کاهش صادرات و ارزآوری را نیز به دنبال داشته است.

وی هشدار داد که ناترازی انرژی روز به روز در کشور تشدید می‌شود و نیاز به چاره‌جویی اساسی دارد.

نیاز به برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و بلندمدت

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اینکه ناترازی انرژی به سیاست‌های غلط گذشته بازمی‌گردد، خواستار برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای رفع این مشکل شد. وی تأکید کرد که نباید به خاطر ناترازی انرژی، بخش مولد صنعت متوقف شود، زیرا این کار بر افت تولید، صادرات و اشتغال اثرات منفی خواهد گذاشت.

ساخت نیروگاه خورشیدی توسط فولادی‌ها

خلیفه‌سلطانی همچنین از اقدام داوطلبانه صنعت فولاد برای ساخت نیروگاه خورشیدی خبر داد. وی اعلام کرد که صنعت فولاد مکلف به ساخت نیروگاه ۱۰ هزار مگاوات برقی شده است که حداقل ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. با این حال، فولادی‌ها تخصصی در حوزه ساخت نیروگاه ندارند و این هزینه می‌تواند صرف تولید شود. وی از دولت خواست تا در قبال این اقدام، از صنعتگران در حوزه‌هایی مانند تسهیلات، مالیات و بیمه حمایت کند.

درخواست حمایت از صنعتگران

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از وزارت نیرو، نفت، اقتصاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت خواست تا از صنعتگران حمایت کنند و به بحران ناترازی انرژی توجه ویژه‌ای داشته باشند.