بحران قطعات یدکی اصل و سردرگمی تعمیرکاران
معصومه عاروان
بازار قطعات یدکی خودرو در ایران به یک معضل جدی تبدیل شده است؛ قطعات تقلبی و بی‌کیفیت، قیمت‌های نجومی و نبود نظارت کافی باعث شده حتی تعمیرکاران حرفه‌ای هم نتوانند تشخیص دهند کدام قطعه اصل است و کدام قطعه تقلبی. در این میان، مصرف کننده در نهایت با خودروهای پرریسک و هزینه‌های سرسام‌آور مواجه می‌شود.
بازار پر از قطعه تقلبی
به گزارش عصر اقتصاد، در خیابان‌های فروش قطعات خودرو، کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند ۱۰۰ درصد اصالت قطعات را تضمین کند. قطعاتی که روی بسته‌بندی‌شان لوگوی شرکت‌های معتبر حک شده، اما در عمل کیفیت لازم را ندارند و به سرعت خراب می‌شوند. یک تعمیرکار حرفه‌ای در تهران می‌گوید: گاهی قطعه‌ای که به نظر اصلی است، ظرف چند روز خراب می‌شود و خودرو دوباره به تعمیرگاه بازمی‌گردد. تشخیص اصل از تقلبی دیگر کار ساده‌ای نیست.
قیمت‌های سرسام‌آور و نوسان روزانه
قطعات اصلی اغلب با قیمتی چند برابر قیمت کارخانه در بازار آزاد فروخته می‌شوند. قطعه‌ای که در کارخانه ۱ میلیون تومان قیمت دارد، در بازار تا ۴ میلیون تومان هم معامله می‌شود. این اختلاف قیمت، مصرف‌کنندگان را به سمت خرید نمونه‌های ارزان و تقلبی سوق می‌دهد.
یکی از خریداران می‌گوید: وقتی قطعه اصلی ۴ برابر قیمت کارخانه است، مجبورم ریسک کنم و نمونه ارزان بخرم، حتی اگر مطمئن نباشم.
استفاده از قطعات تقلبی، تنها مشکل اقتصادی ایجاد نمی‌کند؛ بلکه خطر جانی هم دارد. از جمله ترمزهای تقلبی که عمر کوتاهی دارند یا فیلترهای هوا و روغن بی‌کیفیت که موتور خودرو را تخریب می‌کنند.
استفاده از قطعات تقلبی، تنها مشکل اقتصادی ایجاد نمی‌کند؛ بلکه خطر جانی هم دارد. از جمله ترمزهای تقلبی که عمر کوتاهی دارند یا فیلترهای هوا و روغن بی‌کیفیت که موتور خودرو را تخریب می‌کنند
این مسئله باعث می‌شود هزینه تعمیرات و نگهداری خودرو به شدت افزایش پیدا کند و مصرف‌کننده همواره در چرخه‌ای از زیان گرفتار شود.
سردرگمی تعمیرکاران و کمبود نظارت
حتی تعمیرکاران حرفه‌ای هم در این بازار سردرگم شده‌اند. نبود سیستم نظارت دقیق و نبود مرجع رسمی برای اصالت قطعات، باعث شده هر تعمیرگاه خود یک راهکار و تجربه شخصی برای تشخیص قطعات پیدا کند.
برخی از تعمیرکاران برای اطمینان، قطعات را از واردکنندگان معتبر و رسمی می‌خرند، اما بخش بزرگی از بازار همچنان غیرقابل کنترل است.
بحران قطعات یدکی در ایران به یک معضل جدی تبدیل شده که نه تنها اقتصاد خودرو را تهدید می‌کند، بلکه جان رانندگان را هم به خطر می‌اندازد. تا زمانی که نظارت جدی، شفافیت در عرضه و فرهنگ مصرف قطعات اصل ایجاد نشود، بازار خودرو همچنان پر از ریسک و هزینه‌های پنهان خواهد بود.
مصرف‌کنندگان، تعمیرکاران و خودروسازان، همگی در این چرخه زیان گرفتارند و نیازمند تصمیمات فوری و مؤثر مسئولان هستند.
