تجارت و محدودیت‌های تحریمی

عباس آرگون

امروز نگاهی به تجربه سال‌های گذشته اقتصاد ایران جمع‌بندی در دو حوزه را نسبت به گذشته راحت‌تر کرده است. نخست آنکه اقتصاد ایران ظرفیت‌های بسیار خوبی دارد که استفاده از آنها می‌تواند کشور را از مشکلات نجات دهد و سپس آنکه دیگر کمتر کسی از تحریم به عنوان یک نعمت یاد می‌کند و در تجارت خارجی، باید تلاش کرد که از محدودیت‌ها خارج شویم.

 برای مثال در این تردیدی وجود ندارد که بخش قابل‌توجهی از التهاب ت اخیر بازار ارز به شرایط روانی و فضای ایجاد شده در بازار باز می‌گردد، یعنی در شرایطی که ما تغییر عمده‌ای در فضای واقعی اقتصاد نداشته‌ایم، می‌بینیم که ناگهان قیمت‌ها با تغییراتی جدی مواجه می‌شوند و همین موضوع می‌تواند به چالشی تازه در اقتصاد ایران بدل شود.

در زمان‌هایی که جامعه امیدوار به بهبود شرایط و ارتباط با دنیا و افزایش درآمدهاست، ما می‌بینیم که این فضای روانی کاهش یافته و خود را به وضوح در قیمت‌های موجود در بازار نیز نشان می‌دهد، در مقابل اما هر‌گاه خبرهای منفی و ناامید‌کننده منتشر می‌شود، این موضوع تاثیر منفی خود در بازار را نیز نشان می‌دهد.

در رابطه با همکاری‌های بین‌المللی نیز همین موضوع صادق است. یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که باید به آن توجه داشته باشیم، نحوه حضور در بازارهای بین‌المللی است. هرچند ما می‌توانیم با کشورهایی که با آنها ارتباطات سیاسی قوی داریم، تجارت گسترده نیز داشته باشیم اما در واقع در تجارت محدود شدن به یک یا چند کشور یا کشورهای منطقه درست نیست، زیرا آسیب‌پذیری ما را بالا می‌برد و دست‌مان را از بسیاری از بازارها دور می‌کند.

اگر ما در بازارهای مختلف حضور فعال داشته باشیم آنگاه با اتفاقات مختلف احساس خطر یا تهدید نمی‌کنیم و در واقع سایر کشورها باید برای حضور در بازار ما و تجارت با ایران رقابت کنند.

با کنار رفتن محدودیت‌ها، قطعا امکان حضور در بازارهای مختلف وجود دارد و از سوی دیگر با تغییر جهت در سیاست‌های صادراتی می‌توان به حضور در بازارهای مختلف از جمله بازار منطقه و  کشورهایی مانند اوراسیا امیدوار بود.

گام نخست بهبود سطح روابط تجاری ایران با دیگر کشورها و حضور در پیمان‌های دو و چندجانبه و سازمان‌ها و گروه‌های اقتصادی بین‌المللی است.

در این بین چه سازمان شانگهای و چه گروه بریکس که در هر دو آنها تعداد زیادی از اقتصادهای نوظهور و پر قدرت جهانی حضور دارند، قطعا برای آینده اقتصاد ما اهمیت فراوانی خواهد داشت.

حتی اگر ما در جریان این توافقات تازه مقدمات قراردادهای جدید را فراهم کنیم، برای آنکه بتوان حداکثر استفاده را از این موقعیت کرد، باید شرایط همکاری‌های بانکی، جابه‌جایی ارز، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و دریافت تسهیلات را فراهم کنیم تا این همراهی به یک همکاری منجر شود.