در بحبوحه نوسانات بازار جهانی انرژی، خبرها از نشست تازه اوپک پلاس و اظهارات ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بار دیگر توجهات را به تحولات بازار نفت جلب کرده است.
پوتین روز جمعه اعلام کرد که اوپک پلاس با تکیه بر پیش‌بینی افزایش تقاضای جهانی- به ویژه در ماه‌های تابستان- احتمال ادامه روند افزایش تولید را بررسی می‌کند، روندی که می‌تواند معادلات عرضه و تقاضای جهانی نفت را دستخوش تحول کند.
به گزارش عصراقتصاد، گروه اوپک پلاس، مجموعه‌ای متشکل از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان از جمله روسیه، عربستان سعودی، امارات و چندین کشور دیگر، در ماه آوریل با تصمیم غیرمنتظره خود مبنی بر افزایش تولید نفت برای ماه مه، بازارهای جهانی را غافلگیر کرد.
این اقدام علی‌رغم قیمت‌های ضعیف‌تر نفت و کاهش تقاضا در بازار، نشانه‌ای از تغییر رویکرد این ائتلاف در قبال سیاست کنترل تولید محسوب می‌شد. با وجود نگرانی‌ها نسبت به مازاد عرضه و احتمال فشار بیشتر بر قیمت‌ها، اوپک پلاس تصمیم گرفت که به روند افزایش تولید بالاتر از مقادیر برنامه‌ریزی شده ادامه دهد.
ولادیمیر پوتین در نشست تلویزیونی که با خبرنگاران داشت، تأکید کرد که علت اصلی رشد تولید در چارچوب توافق اوپک پلاس، رشد اقتصاد جهانی و بالا رفتن مصرف نفت و فرآورده‌های نفتی است.
به گفته او، این افزایش تولید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که نیازهای بازار را، به‌خصوص با آغاز فصل گرما و بالا رفتن مصرف انرژی، پاسخ دهد؛ “تولید فقط در اندازه‌هایی که در اوپک پلاس توافق شده انجام می‌شود و هدف، پوشش افزایش تقاضای فصلی، مخصوصاً در تابستان است.”
اما تحولات بازار نفت فقط به سیاست‌های تولید اوپک پلاس محدود نمی‌شود. یکی دیگر از اظهارات مهم پوتین، پاسخ به تلاش اروپا برای تشدید تحریم‌ها علیه روسیه بود؛ موضوعی که همواره تاثیرات مستقیمی بر بازار انرژی جهان دارد. اروپا در تلاش است سقف قیمت نفت روسیه را از ۶۰ دلار به ۴۵ دلار در هر بشکه کاهش دهد.
پوتین ضمن بی‌اثر دانستن این تحریم‌ها، اظهار داشت: “هرچه فشار تحریم‌ها بیشتر شود، به ضرر خود اعمال کنندگان تحریم خواهد بود. صادرات نفت روسیه قابل توقف نیست و این محدودیت‌ها تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ما نخواهد داشت.”
در همین حال، چهار نماینده اوپک پلاس به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که این گروه احتمالاً طی روزهای آینده، افزایش تولید بزرگ دیگری به میزان ۴۱۱ هزار بشکه در روز برای ماه اوت را اعلام خواهد کرد. اگر این تصمیم عملی شود، مجموع افزایش عرضه اوپک پلاس از ابتدای سال جاری تاکنون به ۱.۷۸ میلیون بشکه در روز خواهد رسید—که رقمی معادل بیش از ۱.۵ درصد کل تقاضای جهانی است و می‌تواند تاثیر چشمگیری بر توازن عرضه و تقاضا بگذارد.
با این حال، ذکر این نکته ضروری است که اوپک پلاس هنوز نتوانسته تولید خود را آن‌گونه که در توافق‌ها پیش‌بینی شده افزایش دهد. برخی اعضا در حال جبران مازاد تولید دوره‌های گذشته هستند و برخی دیگر نیز به دلیل چالش‌های فنی و اقتصادی، به زمان بیشتری برای بازگشت ظرفیت تولید به سطح عادی نیاز دارند. چنین وضعیتی باعث شده افزایش تولید تدریجی‌تر و با چالش‌های اجرایی همراه باشد.
اوپک پلاس پس از چند سال اجرای سیاست‌هایی مبنی بر کاهش قابل توجه تولید – که در مجموع بیش از پنج میلیون بشکه در روز از عرضه بازار کم کرد- در سال جاری مسیر تازه‌ای را در پیش گرفته است. آغاز این تغییر با تصمیم هشت عضو برای حذف محدودیت ۲.۲ میلیون بشکه‌ای از ماه آوریل آغاز شد و طی ماه‌های مه، ژوئن و ژوئیه نیز افزایش ظرفیت‌های تولید با سرعت بیشتری دنبال شد.
تحلیلگران بر این باورند که این سیاست، تاکتیکی برای مدیریت بهتر بازار در مواجهه با نیازهای جهانی و افزایش رقابت دیگر تولیدکنندگان بوده است.
بر اساس گزارش‌های دریافتی از منابع آگاه به مذاکرات اوپک پلاس، برخی اعضا گفتگوهایی برای افزایش بیشتر از ۴۱۱ هزار بشکه در روز دارند. با این حال هنوز مشخص نیست که این پیشنهاد مورد حمایت همه اعضا قرار می‌گیرد یا مانند برخی تصمیمات گذشته، سازوکار نهایی آن دستخوش تغییر می‌شود.
در مجموع، معادلات بازار نفت به سیاست‌گذاری و رفتار اوپک پلاس و همچنین واکنش سایر بازیگران مهم همچون آمریکا و اروپا بستگی خواهد داشت. افزایش تقاضا در تابستان، فشار تحریم‌ها بر روسیه و تلاش این کشور برای حفظ سهم خود در بازار، مجموعاً چشم‌اندازی پویا و پرتلاطم را برای ماه‌های پیش رو رقم می‌زند.
اکنون نگاه‌ها به نشست‌های بعدی این ائتلاف و تصمیم‌های احتمالی درباره سقف تولید دوخته شده است، تصمیم‌هایی که می‌تواند ورق بازار نفت دنیا را در آستانه نیمه دوم سال ۲۰۲۵ برگرداند.
