خط نورد گرم فولاد مبارکه در شاخص آماده‌به‌کاری و تنوع محصول از بهترین‌های دنیاست
مسعود نصیری، مدیر خط نورد گرم فولاد مبارکه، در برنامه رادیوفولاد، به تشریح عملکرد و برخی دستاوردهای این خط پرداخت و به سؤالات مجری این برنامه چنین پاسخ داد: یکی از مؤلفه‌های پایداری تولید، تعمیرات و نگهداری خطوط است. درباره اجرای تعمیرات در ناحیه نورد گرم توضیح دهید.
در واحد نورد گرم، هر هفته یک روز توقفات کوتاه‌مدت داریم و طی آن برخی کارها که برای تداوم تولید نیاز است، انجام می‌شود. همچنین هر سال با برنامه‌ریزی منسجم، شات‌دان سالیانه یا به عبارت دیگر تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده سالیانه برای اجرای پروژه‌های توسعه، تعمیر، بازسازی و نوسازی که به زمان بیشتری نیاز دارد و در قالب تعمیرات هفتگی نمی‌گنجد انجام می‌شود.
این فعالیت‌ها با پشتیبانی کلیه واحدهای توسعه و پشتیبانی و با برنامه‌ریزی‌ها و آماده‌سازی‌هایی که از ماه‌ها قبل صورت گرفته به انجام رسیده است.
فعالیت‌های شات‌دانِ امسال حجم زیادی داشت و بی‌نظیر بود؛ به‌طوری‌که اهداف تعیین‌شده در قالب ۴۴ هزار نفر ساعت، طبق زمان‌بندی در مدت ۱۲ روز، با موفقیت تحقق یافت. برخی از این فعالیت‌ها، مانند تعویض پینیون اسکرودان قفسه R1 یا ماشین‌کاری لاین شافت سکشن ۱ و ۲ شارژ کوره و… برای اولین بار در نورد گرم انجام شد. علاوه بر این، در این شات‌دان تعویض و نصب درایوهای جدید نورد مقدماتی با همکاری قسمت توسعه و پیمانکاران به انجام رسید.
بزرگ‌ترین چالش فنی ناحیه در سال جاری چه بوده است؟
در حال حاضر چالش‌های موجود چندان تحت کنترل ما نیستند، مانند کیفیت آب صنعتی که به دلیل شرایط خاص منطقه است و مستقیماً بر فرایندهای ما تأثیر می‌گذارد. در حال حاضر، با همکاری مناسب همکارانِ انرژی و سیالات، در حال مقابله با این معضل هستیم.
مشکلات کیفی آب باعث شده فعالیت‌های ابتکاری زیادی در این زمینه انجام دهیم. شاید برخی فولادسازانی که کنار دریا یا در مناطق پُرآب بوده‌اند، لزومی نداشته به این مشکلات فکر کنند، ولی ما چندین سال است با این چالش مواجهیم و از همین رو، آمارهای مصرف آب فولاد مبارکه از استانداردهای جهانی کمتر است و یکی از بهترین آمارها در این زمینه محسوب می‌شود.
چالش بعدی تأمین قطعات یدکی در شرایط تحریم است. باید از تأمین‌کنندگان و سازندگان حمایت بیشتری شود تا در زمان‌های تعیین‌شده بتوانند قطعات را به ما برسانند تا ما هم تولید را ادامه دهیم. برای تأمین حداکثری نیاز بازار و مشتریان در سال آتی، انجام برخی توسعه‌ها از سوی مدیریت ارشد سازمان مصوب شده است.
درباره لزوم و اهمیت پروژه‌های توسعه توضیح دهید.
مهم‌ترین هدف پروژه‌های توسعه نورد گرم این است که ابعاد ورق تولیدی را در تلرانس‌های دقیق‌تر و مطابق با نیاز مشتریان تولید کنیم و عرض کلاف تولیدی را به‌منظور کاهش ضایعات در محدوده‌های دقیق‌تر تحویل دهیم. همچنین محصولات ویژه و استراتژیک موردنیاز کشور را با توسعه تجهیزات خط نورد گرم تولید کنیم. در این خصوص، پروژه‌های بزرگی نظیر کنترل اتوماتیک عرض در نورد مقدماتی، توسعه سیستم‌های خنک‌کاری غلتک و ورق و پوسته‌شویی‌ها در دست بررسی و اجراست.
در سال جاری، چه میزان افزایش تولید یا بهبود بهره‌وری در نورد گرم ثبت شده و آخرین رکورد تولید چقدر بوده است؟
تولید نورد گرم در چند سال اخیر در بیشترین حد و بیش از ظرفیت نامی بوده است. استراتژی ما حفظ تولید و در صورت امکان افزایش آن با تمرکز بر کیفیت محصولات است. ما در فروردین و اردیبهشت‌ماه موفق به ثبت دو رکورد ماهیانه تولید شدیم. آخرین رکورد ماهیانه تولید خط نورد گرم حدود ۵۱۵ هزار تن کلاف گرم در ماه است که رکورد بی‌نظیری است. در این زمینه شاخص آماده‌به‌کاری یا IU در دنیا تعیین شده است.
این شاخص در سال ۹۵ در نورد گرم حدود ۸۲ درصد بوده و در سال ۱۴۰۲ و امسال به حدود ۸۹ درصد رسیده است. چنین شاخص‌هایی معمولاً دهم به دهم بهبود می‌یابند، ولی ما در خط نورد گرم توانستیم چند واحد آن را ارتقا دهیم و یکی از دلایل افزایش تولید نورد گرم بهبود همین شاخص است. علاوه بر ثبت رکوردهای کمّی تولید، کیفیت محصولات نورد گرم نیز همواره مورد توجه ناحیه بوده، به‌طوری‌که بازده کیفی محصولات گرم در سال جاری به بیش از ۹۹.۷ درصد ارتقا یافته و تثبیت شده است.
نورد گرم فولاد مبارکه چه برنامه‌ای برای تولید محصولات خاص و سفارشی در سال ۱۴۰۴ دارد؟
از برنامه‌های نورد گرم پوشش دادن تمام خواسته‌های مشتریان با تمرکز بر تولید گریدهای ویژه و استراتژیک است، از جمله فولادهایی که در پروژه‌های انتقال آب، صنایع نفت و گاز، صنایع خودروسازی، رینگ‌سازی، مخازن سی‌انجی و… کاربرد دارند. همچنین طراحی و تولید فولادهای الکتریکی و زنگ‌نزن را با همکاری سایر واحدهای ذی‌ربط شرکت در دست مطالعه و بررسی داریم.
در سال‌های اخیر فولاد مبارکه به سمت فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی و دیجیتال‌سازی حرکت کرده آیا در خط نورد گرم هم توسعه این فناوری‌ها پیش‌بینی شده است؟
به خاطر ماهیت فرایند نورد گرم، این فرایند کاملاً اتوماتیک است و سیستم‌های اتوماسیون و برنامه‌هایی کامپیوتری پیشرفته که از این فرایند پشتیبانی می‌کنند در واحد کنترل پروسس نورد گرم قرار دارند. به دلیل حساسیت‌ها و دقت‌های بسیار بالای موردنیاز در سرعت‌های بالای نورد، از همان ابتدا این برنامه‌ها و مدل‌ها جزو برنامه‌های بسیار پیشرفته بوده‌اند و دائماً در طی سال‌های گذشته، همکاران ما آن‌ها را بهبود داده‌اند. استفاده از شبکه‌های عصبی در بهبود و اصلاح مدل‌های فرایندی سال‌هاست در خط نورد گرم وجود دارد.
همچنین به‌منظور تشخیص اتوماتیک عیوب، تجهیزاتی در خط نورد گرم استفاده می‌شود که در آن‌ها از تکنولوژی روز و جدید دنیا بهره گرفته شده است. بیشتر درایوهای موتورهای الکتریکی نورد گرم نیز طبق آخرین تکنولوژی‌های دنیا ارتقا یافته و تعویض و ارتقای سایر درایوها نیز در برنامه است.
در مقایسه با فولادسازی‌های بزرگ دنیا، نورد گرم فولاد مبارکه در چه زمینه‌هایی از نظر فناوری تولید جلوتر است و در چه بخش‌هایی نیاز به پیشرفت دارد؟
در مصرف آب به خاطر فعالیت‌های بسیار زیادی که انجام شده ما شاخص هستیم. در شاخص توقفات خط یا همان IU و آماده‌به‌کاری خط جزو بهترین‌های دنیا هستیم. ممکن است کارخانه‌هایی وجود داشته باشند که شرایط تولیدشان با ما متفاوت باشد؛ یعنی آن‌ها یک محصول خاص را با ابعاد خاصی پوشش دهند، ولی یکی از شاخص‌های نورد گرم فولاد مبارکه این است که علاوه بر تولید بیش از ۵ میلیون تن در سال که خود این عدد، عدد بزرگی است، میکس‌های مختلف تولیدی را هم پوشش می‌دهد. شاید کمترین کارخانه‌ای باشد که بتواند این میکس ابعادی و کیفی را هم‌زمان با تولید ۵ میلیون تن در سال پوشش دهد.
