دستیار هوش مصنوعی دیا خرید آنلاین را گفتگو محور کرد
در رویداد نکستشیفت، مدیران فنی دیجیکالا از پشتصحنه شکلگیری دستیار خرید «دیا» گفتند؛ محصولی که قرار است تجربه خرید آنلاین را از جستوجوی خشک و مبتنی بر کلمات، به گفتوگویی شبیه خرید حضوری نزدیک کند.
توحید ارسطو و کسرا فخاری در این رویداد توضیح دادند که «دیا» حاصل یک تصمیم ناگهانی یا موجسواری روی هوش مصنوعی نیست، بلکه نتیجه چند سال مشاهده تغییر رفتار کاربران است.
به گفته توحید ارسطو، نقطه شروع این مسیر به حدود سال ۱۴۰۰ برمیگردد؛ زمانی که تیم فنی دیجیکالا متوجه شد کاربران دیگر علاقهای به حفظ کردن مدل و کد کالا ندارند. آنها میخواهند نیازشان را توضیح دهند، سؤال بپرسند و مثل دنیای واقعی از فروشنده راهنمایی بگیرند. همین تغییر ساده اما مهم باعث شد نگاه دیجیکالا به جستوجو و تجربه خرید دچار بازنگری شود.
وقتی جستوجو جواب نمیدهد
ارسطو توضیح داد که جستوجوی مبتنی بر کلمات کلیدی، پاسخگوی این نوع رفتار نیست. کاربری که مینویسد «گوشی با دوربین خوب و قیمت مناسب»، انتظار ندارد لیستی از مدلها ببیند؛ او دنبال پیشنهاد و مقایسه است. اینجاست که مفاهیمی مثل فهم معنایی و مدلهای جدید پردازش زبان وارد بازی میشوند. نتیجه این مسیر، طراحی دستیاری شد که بهجای تطبیق کلمه، تلاش میکند نیت کاربر را بفهمد.
اما دیجیکالا برای رسیدن به این نقطه، راه محتاطانهای را انتخاب کرد. قبل از توسعه یک محصول کامل، نسخهای محدود از «دیا» روی اینستاگرام فعال شد؛ باتی ساده که فقط برای گروهی از کاربران در دسترس بود. بازخوردها نشان داد کاربران واقعاً به گفتوگو و راهنمایی نیاز دارند و همین تجربه کوچک، مسیر توسعه نسخه اصلی را هموار کرد.
چالش مقیاس و واقعیت بازار
با ورود «دیا» به اپلیکیشن دیجیکالا، چالشهای فنی جدیتر شد. ساخت دستیاری که بتواند همزمان جستوجو کند، قیمت و موجودی را بررسی کند و بر اساس دادههای بهروز پاسخ بدهد، کار سادهای نبود. توحید ارسطو در اینباره گفت که استفاده از مدلهای زبانی بزرگ، یا هزینه بالایی دارد یا برای مقیاس دیجیکالا کند است. به همین دلیل، تیم فنی بهجای یک مدل واحد، سراغ معماری چندعاملی رفت؛ مجموعهای از ایجنتهای تخصصی که هرکدام بخشی از کار را انجام میدهند.
کسرا فخاری، مسئول فنی دیا، بخش عملیاتی ماجرا را اینطور توضیح داد که بزرگترین نگرانی تیم، عملکرد سیستم در روزهای پرترافیک بوده است. در مگاکمپینهای دیجیکالا، تعداد کاربران آنلاین ناگهان چند برابر میشود و قیمت و موجودی کالاها لحظهبهلحظه تغییر میکند. در چنین شرایطی، اگر دستیار خرید بر اساس داده قدیمی پاسخ بدهد، اعتماد کاربر از بین میرود. به گفته فخاری، اتصال مستقیم رابط گفتوگو به سرویسهای داخلی دیجیکالا و بهینهسازیهای سنگین، برای کاهش این ریسک انجام شده است.
دیا در عمل چه میکند
دستیار خرید «دیا» حالا در اپلیکیشن دیجیکالا فعال است و کاربران میتوانند در مراحل مختلف خرید از آن استفاده کنند؛ از پیدا کردن کالا گرفته تا مقایسه و پاسخ به پرسشهای پرتکرار. کاربر میتواند به زبان ساده خواستهاش را مطرح کند و پیشنهادهایی متناسب با بودجه و نیازش بگیرد. به گفته مدیران فنی، این نسخه هنوز نسخه اولیه است و در آینده قابلیتهایی مثل اعلام تغییر قیمت یا پیشنهاد بازه ارسال مناسبتر به آن اضافه میشود. نسخه وب این دستیار هم در برنامه دیجیکالا قرار دارد.
از ابزار تا همراه خرید
مدیران فنی دیجیکالا تأکید میکنند که «دیا» هنوز در ابتدای مسیر است. هدف نهایی آنها ساخت ابزاری نیست که فقط جواب بدهد، بلکه دستیاری است که بهمرور رفتار کاربر را بشناسد و تجربه خرید را پیوستهتر کند. اگر این مسیر ادامه پیدا کند، «دیا» میتواند یکی از جدیترین تلاشها برای تغییر الگوی خرید آنلاین در ایران باشد؛ تغییری که گفتوگو را جایگزین جستوجوی خشک میکند.
