دلار ۲۵ هزار تومانی، زمزمه سوداگران

موفقیتی که آمارهای نعکس شده از مراجع غیر رسمی و نهادهای بازار آنرا تائید می کنند. کاهش حدود ۱۸ درصدی نرخ ارز طی اردیبهشت تا مرداد سال ۹۸ جاری در حالی رخ می دهد که نوسان روزانه نرخ ارز نیز در این بازاربه شدت کاهش پیدا کرده است.

متوسط نوسان روزانه ارز در بازار طی اردیبهشت ماه گذشته معادل ۱۵۴ تومان بوده ولی در مردادماه این نواسان به زیر یکصد تومان کاهش و به  رقم ۸۲ تومان رسیده است که انی خود گویای کاهش ۵۲ درصدی در نوسان روزانه نرخ ارز است.

ادامه این روند به رغم تمامی تلاش هایی که از سوی کشورهایی مانند آمریکا برای بر هم ریختن بازار رخ داده است نشان میدهد دولت در سیاستهای ارزی خود به پختگی رسیده که می تواند از تاثیر این امواج روانی بر بازار داخلی جلوگیری کند.

دلایل بسیاری می توان برای این موفقیت یافت از پختگی رئیس کل بانک مرکزی در اظهار نظرهای رسانه ای تا برخورد جدی با مفاسد اقتصادی و مقابله با صاحبان نقدینگی سرگردان همچنین تلاش جدی صورت گرفته برای جذب نقدینگی به بازار سرمایه که با افزایش چشم گیر کد معاملات آنلاین حقیقی ها همراه شده است.

تلاش برای مشروط کردن موفقیت

 اما به رغم تمامی موفقیت های رخ داده به نظر می رسد از نیمه مردادماه جاری زمزمه هایی کاملا هدفمند در بازار ارز و بازارهای پولی برای خدشه دار کردن روندهای مثبت بازار ارز آغاز شده. این زمزمه ها در فاز نخست موفقیت های را مشروط و محدود به دوره زمانی اعلام کرده و در نهایت یک دوره جهش مجدد برای نرخ ارز اعلام می کنند.

زمزمه هایی که دو جریان دشمنان خارجی و سوداگران داخلی بنا بر منافع خود تلاش می کنند در بازار آنرا بازتاب داده و با رنگ ولعاب های مختلف پخش می کنند با سیاسی خواندن کاهش نرخ ارز در بازار تلاش می کنند دستاوردهای دولت را در مهار نقدینگی و کاهش التهاب را زیر سئوال ببرند و آنرا مصنوعی و دست ساز قلمداد کنند.

در ادامه نیز با ارایه پیش بینی های واهی تلاش می کنند به مخاطبین خود بقولانند که در چشم انداز شش ماهه آتی نرخ ارز به سمت ۲۵ هزار تومان  پرواز خواهد کرد. یعنی اتفاقی که در موج قبلی افزایش قیمت از سوی همین گروه ها در فضای روانی زمزمه شد و در نهایت هم اتفاق نیفتاد و تنها کسانی که بازی این لفاظی ها و زمزمه ها را خورده بودند در اوج قیمت وارد بازار شده و با زیانهای سنگین مواجه شده و در زمره مالباختگان بازار ارز قرار گرفتند.

هدف نهایی از چنین فضاسازی های روانی کاملا مشخص است. در حالی که بسیاری از مراجع بین المللی صحبت از عبور موفق ایران از عوارض تهاجم ارزی سالهای ۹۶ و ۹۷ را مطرح می کنند سوداگرانی داخلی آشفتگی های پولی و تنش ارزی محل درآمدشان محسوب می شود تلاش می کنند این دستاوردها را شکننده نشان دهند و در کنار ایشان دشمنان خارجی که تلاش می کنند به هر نحوی اقتصاد ایران را ورشکسته نشان داده و در این مسیر از بین بردن کوچکترین نقاط امید مردم و فعالین اقتصادی را هدف خود قرارداده اند به طور حتم از بازی که توسط سوداگران در اقتصاد ایران صورت می گیرد استقبلا کرده و در جهت تقویت و همراهی با ایشان گام بر می دارند.

در سال جاری دولت در قبال ارز سیاست جدید را در پیش گرفته و آنهم مدیریت تقاضای واقعی ارز بود، یعنی اتفاقی که در سال ۹۷ رخ نداد و در عمل شاهد اتلاف منابعی در حدود ۱۵ میلیارد دلار بودیم که در سال جاری اجازه تکرار آن داده نشد. از سوی دیگر دولت صاحبان ارزهای صادراتی را در منگه قرار داد که از سفته بازی ارز دست بکشند این اتفاق با مقاومتهایی مواجه شد که در نهایت به نظر می رسد با ورود قوه قضائیه در هم شکسته شده و در عمل توقف ورود ارز حاصل از صادرات پایان یافت و ارز هایی که امکان انتقال پیدا نکرده بودند شناسایی و در آنسوی مرزها جهت تامین کالاهای اساسی با ساز و کار تعریف شده ای به کار گرفته شد و تجاری که تبادلات ارزی خارجی صورت می دادند نیز متقاعد شدند منافعشان در بازارهای داخلی تامین می شود و مقاومت هایی که در مقابل ارز نیمایی شکسته شد و کاهش جدی فاصله بین ارز آزاد و سامانه های رسمی نیز مزید بر علت شد که منافع حاصل از تفاوت قیمت دیگر توجیه قابل توجهی برای فرار از سامانه های رسمی نداشته باشد.

از سوی دیگر واردات کالاهای اساسی  برای مصرف در داخل با کمترین تنش نسبت به سال گذشته در نیمه نخست سال اجرایی شده است و این نیز خود میزان تقاضای واقعی را در بازار ارز مهار کرده است. از سوی دیگر کاهش فضای روانی در بازار ارز نیز تقاضای سفته بازی را کاهش و نقدینگی را به سمت بازار سرمایه هدایت کرده است و در عمل بازار دیگر مترصد کسب سود ناشی از نوسان گیری بازار ارز نیست.

اینهمه واقعیت هایی است که در بازار رخ داده و هیچ یک نیز ناشی از انگیزه های سیاسی نیست ولی سوداگران تلاش می کنند با تخطئه این اتفاقات و ترویج زمزمه هایی که حاکی از بحران قریب الوقوع در بازار ارز است فضای روانی را ملتهب و زمینه را برای عکس العمل های احساسی صاحبان نقدینگی در این بازار فراهم سازند.

در این رابطه هشدار رسانه ها، هوشیاری مردم و توجه آنها به واقعیتهای اقتصادی به جای شایعه ها از یکسو و تلاش دولت برای احیای اعتماد مردم نسبت به سیاستهای اقتصادی اش می تواند تمامی تلاش های صورت گرفته از سوی سوداگران و دشمنان خارجی را خنثی کند.

به هر صورت هدف از نگارش این مطلب هشدار نسبت به تحرکاتی است که در بازار ارز در حال رشد است و می تواند طی پاییز و همزمان با آغاز فصل خرید مدارس زمینه ساز التهابات مصنوعی باشد تا در نهایت به سمتی برود که بازار ارز تحت تاثیر این القائات در پاواخر پاییز و زمستان دستخوش تنش قیمتی شود. دولت باید هوشیارانه با این دوره تازه حمله به با سیاستهای ارزی که با زمزمه های سوداگران آغاز شده برخورد کند.