«زخم کاری قیمتگذاری بر پیکر اقتصاد در حال ترمیم است»
به گفته مارانی، کارشناس بازار سرمایه، تفکری که به دنبال قیمتگذاری است در نهایت به ضرر مصرفکننده و تولیدکننده تمام میشود
یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است که تجربه دهههای اخیر اقتصاد ایران در اجرای قیمتگذاری دستوری باعثشده تا بورس کالا به بستر اصلی مبادلات کالاهای مهم و مواد اولیه مبدل شود که روند پرسرعت ورود کالاهای جدید به این بورس بیانگر اثبات ناکارآمدی قیمتگذاری در میان بسیاری از مسئولان و سیاستگذاران است و می توان گفت که این زخم کهنه و کاری بر پیکیر اقتصاد با اعتماد به مکانیزم بورس کالا در حال ترمیم است.
علیرضا عسگری مارانی در گفتوگو با «کالاخبر» درباره دو نوع تفکر قیمتگذاری در حوزه اقتصاد گفت: یکی اعتقاد دارد که ثابت نگه داشتن قیمت و قیمتگذاری به نفع مردم است و دیگری معتقد است تنها بر اساس مکانیزم بازار و عرضهوتقاضا قیمتها کنترل و بازار تنظیم میشود که مصداق بارز آن بورس کالاست.
او افزود: دلیل اصلی ایجاد بورسهای کالایی در جهان، تنظیمگری بازار است. محصولاتی که سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی دارند در بورس کالا عرضه و قیمت آنها براساس مکانیزم شفاف عرضه و کشف میشود. دولتها با این راهکار کل یک زنجیره را تنظیم میکنند، زیرا وقتی کالای بالادستی که ماده اولیه صنایع پاییندستی است را به مکانیزم بازار میسپاریم و قیمت واقعی آن کشف میشود، بر روی تمام محصولات پاییندستی هم تاثیر میگذارد و دیگر نیازی نیست کل زنجیره تنظیم و کنترل شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه چالش اصلی ایجاد محدودیت غیرمنطقی و قیمتگذاری است، اضافه کرد: اگر برای کالایی که وارد بورس شده است، مکانیزمی طراحی کنیم که حراج اتفاق نیفتد، رانت ایجاد می شود. مکانیزمهایی که مشخص میکند فقط افراد خاصی با قیمت خاصی باید کالا بخرند یا مقرراتی که برای مثال تعیین میکند که باید قیر با نصف قیمت برای آسفالت جاده و خیابانها عرضه شود، به دلیل ناکارآمدی، برای بورس کالا چالشزا میشود. علاوه بر این گاهی تصمیمها و مصوبات، خود عامل تحمیل تنش جدیدی به بازارهای کالایی میشود. مثلا تصمیمگیران با هدف کاهش قیمتها در بازار مسکن با قیمتگذاری دستوری فولادسازان را ناچار میکنند تا محصولات خود را زیر قیمت بازار عرضه کنند. این در حالی است که قیمت فولاد باید برگرفته از نرخ جهانی و مبتنی بر مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین شود.
او با بیان اینکه باید به نظام سرمایهای که مالیات پرداخت میکند، احترام گذاشت، ادامه داد: تنها با بخشهایی که از مالیات فرار میکنند باید برخورد شود. این در حالی است که تمام کالاهایی که در بورس کالا عرضه میشود به صورت شفاف مالیات خود را میپردازند.
مارانی اظهار کرد: مکانیزم جهانی قیمتگذاری در حیطه مدیریت استراتژیک قرار دارد به این معنا که عرضه باید بر اساس قیمت تمامشده روز و محاسبه تمام هزینهها صورت گیرد و بر همین اساس، قیمت جهانی در هر منطقه و هر فصل تفاوت دارد.
این کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از توزیع سنتی یادآور شد: توزیع به دلیل سنتی بودن مشکلات بسیاری دارد که سایر کشورها با فعالیت واحدهای عمدهفروشی که کالا را با قیمت تمامشده عرضه میکنند، این مشکل حل شده است.