سهم قطعه سازان از مسیر توسعه‌ای صنعت خودرو چقدر است؟

زینب غضنفری

در روزگار تحریم، شرکت‌های خودروساز تلاش می‌کنند با اجرای طرح‌های توسعه و طراحی پروژه‌های جدید، هزینه‌های خود را کاهش دهند و به سمت بومی‌سازی تکنولوژی تولید حرکت کنند.

درست است که تحریم‌ها و قیمت‌گذاری دستوری خسارات فراوانی به خودروسازان و قطعه‌سازان وارد کرده  است؛اما خودروسازان با شناسایی مسیرهای تازه درآمدزایی از طریق طراحی پروژه‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای جدید به دنبال جبران بخشی از زیان وارده رفتند.

در این میان، به نظر می‌رسد، نقش شرکت‌های قطعه ساز در اجرای طرح‌های توسعه کم‌رنگ است و به مانند شرکت‌های خودروساز در میان گود نیستند.

یکی از دلایل این حضور کم‌رنگ این است که قطعه‌سازان چالش چندانی در فروش محصولات خود ندارند و همواره بازار تضمین شده‌ای برای تولیدات خود دارند. با این اوصاف، چندان هم گام با خودروسازان نیستند و کم‌ترین مشارکت را در تحقیق و توسعه محصولات دارند.

اغلب سازندگان قطعات خودرو، تولیدات خود را در چارچوب قرارداد با خودروسازان پیش می‌برند و همین موضوع این شائبه را به وجود آورده که قطعه‌سازان از مسیر همیشگی و تکراری خود خارج نمی‌شوند و همین شرایط را برای تداوم حیات سازمانشان کافی می‌دانند و چارچوب و مسیر جدیدی برای خود تعریف نمی‌کنند و چندان به دنبال سرمایه گذاری در زمینه تحقیق و توسعه و بهبود تولیدات فعلی و افزایش تنوع و کیفیت محصولات نمی‌روند.

در شرایط کنونی کشور، انتظار می‌رود واحد تحقیق و توسعه قطعه سازان پویاتر و فعال‌تر از گذشته باشد و به جز طرح‌های مشترک با خودروسازان، خود نیز صاحب دانش فنی جدید و طرح‌های مستقل شوند و صرفا یک تولیدکننده سفارشی نباشند.

در این صورت، علاوه بر توسعه توانمندی‌ها، شرایط و فضای بهتری برای صادرات محصولات آنان فراهم خواهد شد و در صورت توافق احتمالی، زیرساخت‌ها و زمینه‌های لازم جهت حضور در بازارهای خارجی فراهم خواهد بود و به سرعت می‌تواند. توانمندی‌های خود را در عرصه بین‌الملل نیز به نمایش بگذارند.

البته از این نکته نیز نباید گذشت که به سبب سیاست‌گذاری‌های اشتباه، صنعت خودرو و قطعه‌سازی در سالیان اخیر با کمبود نقدینگی مواجه شدند و دست این شرکت‌ها را در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های جدید تا حدی بسته است.

افزایش نرخ حقوق و دستمزد، رشد قیمت مواد اولیه، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و در نتیجه تورم و افزایش قیمت مواد اولیه باعث افزایش هزینه‌های تولید و کمبود نقدینگی برای این صنایع شده است.

در نهایت، باید گفت لازمه پیشرفت صنعت خودروی کشور و کسب درآمدهای جدید از مسیرهای تازه، حل مشکلات نقدینگی و پس از آن، اجرای پروژه‌ها و طرح‌های مختلف است و در این میان، لزوم حضور فعال قطعه سازان کاملا محسوس است.