ترجمه: محمود نواب مطلق
با اجرای سیاستهای اقتصادی غیرقابل دفاع رجب طیب اردوغان در بالا بردن نرخ تولید ناخالص ملی به هر قیمت؛ ترکیه وارد مارپیچ تورمی شده که برای خروج از آن به مشکلات عدیدهای برخوردکردهاست.
ظرف یکسال قیمتها در ترکیه ۶۰ درصد افزایش یافته اند. انباشت کسری بودجه، سرمایهگذاران را عصبانی کرده و چهره ترکیه را در نظر سرمایهگذاران خارجی به کلی تغییر دادهاست. اجرای سیاستهای اقتصادی رجب طیب اردوغان در سالهای اخیرضربات فراوانی به اقتصاد ترکیه وارد کرده است.
در ابتدا در سال ۲۰۱۸(۱۳۹۷) تنشهای میان او و همتای آمریکاییاش دونالد ترامپ، سرمایه گذاران را وادار به فروش لیرهای ترکیه کرد و سپس بحران کرونا منجر به افت شدید درآمد گردشگری این کشور شد. اما این همه ماجرا نیست.
اگرچه ترکیه مشکلات دوران کرونا را به خوبی تحمل کرد اما گزینههای سیاسی در دوران پساکرونا مشکلات این کشور را تشدید کرده است.
با افزایش نرخ تورم طی یکسال گذشته در اغلب کشورهای مواجه با این مشکل، بانکهایمرکزی برای مهار قیمتها اقدام به بالابردن نرخ بهرههای بانکی خود کردند. اما نگاه اردوغان این چنین نبود.
او رئیس بانکمرکزی را برکنار و از جانشینش خواست برای افزایش رشد اقتصادی نرخ بهره را کاهش دهد.
ظرف سه ماه ۵۰۰ واحد نرخ بهره را کاهش دادند و از ماه دسامبرتاکنون(آذر۱۴۰۰) این نرخ دیگر تغییری نداشته است.
ترکیه به عنوان پایگاه تولید بسیاری از صنعتگران اروپایی برای صادرات محصولات خود به اروپا در عمل با کاهش نرخ بهره باید شرایط تأمین مالی صادرکنندگان و فعالیتهای بزرگ اقتصادی را تسهیل کند.
اعمال این سیاست منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی این کشور در سال گذشته و همچنین اجتناب از بروز رکود اقتصادی در سال ۲۰۲۰(۱۴۰۰) شد.
اما اقتصاد داغ کرد؛ خروج سرمایه ها از ترکیه شتاب گرفت و ارزش لیر ترکیه در قبال یورو و دلار به نصف کاهش یافت و نرخ تورم یکساله به ۶۱ درصد رسید.
برای جبران این مشکلات دولت ترکیه در اوایل سال میزان حداقل حقوق را ۵۰ درصد افزایش داد؛ افزایشی ضروری و البته ناکافی.
این درحالیست که جنگ اوکراین نیز به مشکلات اضافه شده و اقتصاد ترکیه را تضعیف کرده است. این جنگ باعث شده قیمت مواد اولیهای چون گندم و نفت که ترکیه از واردکنندگان عمده آنست افزایش یابد.
این مشکلات به صورت طبیعی میزان کسریها را افزایش میدهند. امری که منجر به کاهش شدید رغبت سرمایه گذاران در ورود به فعالیت اقتصادی خواهد شد.
تلاش بیش از حد برای افزایش تولید ناخالص داخلی به هرقیمت، منجر به افزایش شدید کسریها و به تبع آن بروز نگرانی جدی شدهاست. در حال حاضر برآورد خوش بینانه اقتصاددانان «گُلدمن ساچ» از این کسری حدود ۴ درصد تولید ناخالص داخلی است و این در صورتیست که قیمت مواد اولیه کاهش نیابد؛ در حالیکه ترکیه بیش از حد به واردات گندم از روسیه و اوکراین وابسته است.
اما موسسه «اِسکوپ رِتینگ» و بسیاری دیگر از بدبینان میزان کسری را معادل ۸درصد تولید ناخالص داخلی ترکیه می دانند.
این مؤسسه سنجش اقتصادی همچنین مدعیست میزان رشد اقتصادی ترکیه امسال (۲۰۲۲) با کاهش۳/۲درصدی مواجه خواهد بود. امری که سیاستهای به کارگرفته شده اقتصادی را غیر قابل دفاع میکند.
به عقیده آنها مشکلات عدیده اقتصاد ترکیه از جمله مارپیچ تورمی، اجرای سیاستهای غیر قابل دفاع اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی؛ مخاطراتی از جمله بحران عمیق در تراز پرداختها بهعلاوه بحرانهای خطرناک مالی و سیاسی به دنبال دارد.
مؤسسه بلومبرگ معتقد است در این شرایط دولت ترکیه می تواند از صادر کنندگان بخواهد ۴۰درصد از ارز خارجی خود را به لیر ترکیه تبدیل کنند.
رقمی که در حال حاضر۲۵ درصد است؛ که البته این اقدام هم خود به نحوی ضمنی نوعی کنترل سرمایه محسوب میشود.
منبع: روزنامه اکوز
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ فراز و فرود سهام جهانی
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ حمله موشکی در کار نبوده است
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ خودداری اروپا از قراردادن سپاه در بلک لیست
- وزیر امور خارجه: دفاع مشروع از خود و تنبیه رژیم صهیونیستی تنها گزینه بود
- « عصراقتصاد» بررسی می کند؛ نقش خروج ترامپ از برجام در آشوب های منطقه
- پایان جلسه شورای امنیت /هیچ قطعنامهای علیه ایران صادر نشد
- نفع روسیه از جنگ اسراییل و حماس چیست؟
- « عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ تب و لرز بیت کوین و بورس
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ جای پای محکم ایران در منطقه
- التهاب در فرودگاه ها / کدام پروازها کنسل شدند؟
- عملیات خاتمه یافت| پاسخ ایران به هراقدامی بسیار بزرگتر خواهد بود
- سقوط بازارهای مالی در جهان پس از پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ فراز و فرود سهام جهانی
- تمساحها باید خودشان تصمیم بگیرند
- « عصراقتصاد » گزارش می دهد؛ انتقال آب خلیج فارس به کجا رسید؟
- « عصراقتصاد » گزارش می دهد؛ مرحله سوم سهام عدالت در راه است
- «عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ حمله موشکی در کار نبوده است
- « عصراقتصاد» بررسی می کند؛ حال ۱۰۰ بیمارستان خوب نیست
- خودروها روی آب، بازار خراب!
- موفقیت اتفاقی نیست…
- افزایش صادرات نفت / ایران رکورد را شکست
- کارت سوختها شارژ شد
- بازدهی بورس در هفته چهارم فروردین ۱۴۰۳ / ۲ هزار و ۸۵۸ میلیارد تومان پول از سهام خارج شد
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- رجیستری گوشی ها و لیست های سفید ، سیاه و خاکستری
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۳
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۵ فروردین ماه ۱۴۰۳
- نسل های دانشگاهی تا رسیدن به نسل پنجم
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۶ فروردین ماه ۱۴۰۳
- ویژه نامه نوروز ۱۴۰۳ منتشر شد +دانلود
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۳
- نسخه الکترونیک روزنامه عصر اقتصاد؛ ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۳
- ویژه نامه تخصصی معدن و فولاد ۱۴۰۱ منتشر شد +دانلود رایگان
- دلار رجیستر نشده چیست؟
- آرامش قیمت نفت با اما و اگر!
- نفع روسیه از جنگ اسراییل و حماس چیست؟