صندوق قابل معامله چیست؟
یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری موجود در بازار بورس، صندوقهای سرمایه‌گذاری هستند. صندوقهای سرمایه گذاری این توانایی را دارند که با مبالغ خرد جمع آوری شده از سرمایه گذاران، به صورت کاملا تخصصی در حوزه‌های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنند.
به همین دلیل این امکان را برای علاقه‌مندان فراهم میکنند که حتی با مبالغ اندک، اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و از دانش و تخصص تحلیل‌گران و معامله‌گران حرفه‌ای بهره‌مند شوند.
با توجه به تفاوت سرمایه‌گذاران در میزان بودجه، ریسک‌پذیری، اهداف و انتظارات، صندوقهای سرمایه‌گذاری متنوعی برای پاسخگویی به نیازهای سرمایه‌گذاران ایجاد شده است. به همین دلیل، برای داشتن یک سرمایه‌گذاری موفق و شناسایی بهترین صندوق سرمایه‌گذاری، آشنایی کامل با انواع این صندوق‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری
تقسیم‌بندی صندوقهای سرمایه‌گذاری به دو شیوه انجام می‌شود. در حالت اول، صندوق‌ها را بر اساس ترکیب دارایی‌ها به انواع مختلفی نظیر صندوق سهامی، مختلط، شاخصی، درآمد ثابت، اهرمی و … تقسیم میکنند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با در نظر گرفتن انتظارات و میزان ریسک‌پذیری خود، در یک یا انواع آن سرمایه‌گذاری کنند.
در حالت دوم، صندوقهای سرمایه‌گذاری با توجه به نحوه خرید و فروش واحدهای آن، به دو دسته «قابل معامله (ETF)» و «صدور و ابطالی» تقسیم می‌شوند.
صندوق سرمایه گذاری ETF
ETF مخفف عبارت Exchange traded fund و به معنی «صندوق قابل معامله» است. واحدهای صندوق قابل معامله امکان خرید و فروش از طریق سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها را دارند و سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را که همانند سهام با یک نماد مشخص می‌شوند، به صورت آنلاین خرید و فروش کنند.
مزایای صندوقهای ETF
- نقد شوندگی بالا
- امکان متنوع‌سازی دارایی
- کارمزد کمتر نسبت به سهام
- امکان معامله آنلاین واحدهای صندوق
- معافیت مالیاتی
انواع صندوقهای ETF
همان‌طور که گفتیم، صندوقهای سرمایه‌گذاری علاوه بر نحوه خرید و فروش، بر اساس نوع دارایی خود نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. این نوع تقسیم‌بندی در میان صندوقهای قابل معامله نیز وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- صندوق ETF درآمد ثابت
این صندوق حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را به اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه اختصاص می‌دهد و به همین دلیل از ریسک بسیار کمی برخوردار است. یکی از صندوق‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرد، صندوق آوند مفید است که به افراد با ریسک‌پذیری پایین پیشنهاد می‌شود.
- صندوق ETF مبتنی بر طلا
عمده وجوه سرمایه گذاری شده در این صندوق به خرید اوراق سکه طلا اختصاص داده می‌شود و در واقع ارزش واحدهای این صندوق بر اساس قیمت سکه طلا و گواهی سپرده کالایی سکه طلا در بورس کالا مشخص می‌شود. به همین دلیل دارای ریسک نسبتا بالایی بوده و مناسب افرادی هستند که دارای ریسک‌پذیری بالایی بوده و قصد سرمایه‌گذاری در طلا را دارند.
- صندوق ETF سهامی
صندوق قابل معامله سهامی حداقل ۷۰ درصد از سرمایه خود را در سهام و حق‌تقدم سهام پذیرفته شده در بورس سرمایه‌گذاری کرده و مابقی آن به میزان حداکثر ۳۰ درصد را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص می‌دهد. این صندوق‌ها نیز به دلیل نوع دارایی خود از ریسک بالایی برخوردار هستند.
- صندوق ETF مختلط
صندوق مختلط ترکیبی از صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت است. دارایی این صندوق به نسبت چهل به شصت بین اوراق درآمد ثابت و سهام تقسیم می‌شود.
- صندوق ETF شاخصی
هدف صندوق سرمایه گذاری شاخصی ایجاد یک پرتفوی منطبق با یکی از شاخص‌های بازار سهام است که می‌تواند شاخص کل، شاخص کل هم‌وزن و … باشد. لذا بازدهی این صندوق مشابه با شاخص در نظر گرفته شده برای صندوق است و در بازارهای صعودی می‌تواند بازدهی مطلوبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
- صندوق ETF بخشی
صندوق بخشی تنها روی یک صنعت خاص سرمایه‌گذاری می‌کند. این نوع از صندوق‌ها می‌توانند در یکی از صنایع از جمله فلزات اساسی، پتروشیمی و… سرمایه‌گذاری کنند.
ساعت معامله صندوقهای قابل معامله
زمان پیش‌گشایش صندوق ETF درآمد ثابت، سهامی و مختلط بازارهای بورس و فرابورس ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ بوده و ساعت معاملات آن‌ها از ۹:۰۰ تا ۱۵:۰۰ خواهد بود؛ اما زمان پیش‌گشایش صندوقهای درآمد ثابت فرابورسی از ساعت ۰۸:۲۵ الی ۸:۳۰ است. معاملات پیوسته این نوع صندوق از ساعت ۸:۳۰ آغاز شده و تا ساعت ۱۵:۰۰ ادامه می‌یابد.
به‌علاوه، زمان پیش‌گشایش صندوقهای کالایی مبتنی بر سکه طلا از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲ بوده و حراج پیوسته آن از ۱۲:۰۰ الی ۱۵:۰۰ ادامه خواهد داشت.
