طرح احیای چاه‌های کم‌بازده چالش‌های واقعی صنعت نفت را برطرف می‌کند

معاون امور مهندسی و پژوهش و فناوری وزیر نفت با بیان اینکه از متخصصان انتظار می‌رود با به‌کارگیری روش‌های نو تحریک و انگیزش چاه افزایش ضریب بهره‌دهی چاه‌های موجود را فراهم آورند، گفت: در طرح احیای چاه‌های کم‌بازده یکی از مزایای مهم آن استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها و سرمایه انسانی کارآمد در زیست‌بوم فناوری و نوآوری صنعت نفت برای حل چالش‌های واقعی است.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، وحیدرضا زیدی‌فر ظهر امروز (سه‌شنبه ۱۷ آبان‌ماه) در نخستین کنفرانس ملی افزایش بهره‌دهی چاه‌های نفت و گاز، با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایران بر وجود ظرفیت عظیم نیروی انسانی مؤمن، مستعد و کارآمد و فهرست طولانی فرصت‌های مادی کشور بالأخص منابع عظیم زیرزمینی تأکید کرده‌اند، اظهار کرد: در پرتو امید و نگاه خوش‌بینانه به آینده، توصیه‌های مهمی را در حوزه علم و پژوهش و اقتصاد مقاومتی ایراد فرموده و مسیر آینده را برای مسئولان و فعالان راه روشن کرده‌اند.

وی ادامه داد: اهداف و سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده و بر پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت، با میانگین نرخ رشد اقتصادی هشت درصد در طول برنامه هفتم تأکیدی ویژه‌ شده است، یکی از سیاست‌های مهم برای دستیابی به اهداف فوق تأکید بر افزایش بهره‌وری بر کل عوامل تولید (یعنی منابع انسانی، سرمایه، فناوری و مدیریت) است.

معاون امور مهندسی و پژوهش و فناوری وزیر نفت تصریح کرد: همان‌طور که می‌دانید سال ۱۴۰۱ به‌نام تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین نام‌گذاری شده است و با توجه به اهمیت صنعت نفت به‌عنوان پیشران اقتصاد ایران، در این حوزه برنامه‌ریزی جدی برای حمایت از تولید با تأکید بر دو بال دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین بودن انجام شده و فعالیت‌های ویژه‌ای در حال انجام است.

زیدی فرد اظهار کرد: برای افزایش بهره‌وری باید آن را در قالب شاخص‌های مختلف و در دوره‌های معینی بررسی کنیم. برای نمونه به‌منظور افزایش بهره‌وری می‌توان به کاهش زمان Non-Productive Time (NPT) آشکار و پنهان در چاه‌های نفت و گاز هنگام حفاری و تکمیل چاه‌ اشاره کرد، یا در حوزه منابع انسانی استفاده بهینه از استعدادها، ایجاد انگیزه در کارکنان، شاخص‌هایی هستند که به‌صورت غیرمستقیم در افزایش بهره‌وری صنعت نفت تأثیر می‌گذارند.

وی گفت: از یک دیدگاه کلی‌تر، افزایش بهره‌وری در حوزه تولید در صنعت نفت شامل افزایش ضریب بهره‌دهی چاه‌های موجود در مخازن، افزایش ضریب بازیافت در میدان‌های مستقل، افزایش ارزش‌افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و افزایش حداکثری تولید نفت و گاز از میدان‌های مشترک با تأکید بر برداشت صیانتی است که در این بین موضوع افزایش تولید و ضریب بهره‌دهی چاه‌های نفت و گاز اهمیتی ویژه‌ دارد.

معاون امور مهندسی و پژوهش و فناوری وزیر نفت افزود: با توجه به عمر مخازن کشور، میانگین سرعت تولید طبیعی هیدروکربن از مخازن مناطق خشکی و دریایی در حال کاهش است و باید راهکارهایی برای حفظ سطح تولید در نظر گرفت، برای حفظ سطح تولید یا باید سالانه تعدادی چاه تازه حفر شود که این کار نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است، یا باید تولید از چاه‌های موجود بهینه‌تر شود که این موضوع جذاب‌تر و زودبازده‌تر است.

زیدی‌فرد ادامه داد: از متخصصان انتظار می‌رود با به‌کارگیری روش‌های نوین تحریک و انگیزش چاه و روش‌های کاربردی برای کاهش اثر پوسته و دیگر روش‌های نو، موجبات افزایش ضریب بهره‌دهی چاه‌های موجود را فراهم آورند. در همین زمینه «طرح احیای چاه‌های کم‌بازده با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان» یکی از پروژه‌های مهمی به‌شمار می‌رود که از سوی وزارت نفت در دستور کار قرار گرفته است.

یکی از مزایای مهم این طرح استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و نیروی انسانی کارآمد و آموزش‌دیده در این بخش از زیست‌بوم فناوری و نوآوری صنعت نفت برای حل چالش‌های اساسی و واقعی صنعت نفت است.

طرح احیای چاه‌های کم‌بازده از مصادیق تعامل وزارت نفت با شرکت‌های دانش‌بنیان

وی با بیان اینکه طرح احیای چاه‌های کم‌بازده و غیرفعال یکی از مصادیق تعامل وزارت نفت با شرکت‌های دانش‌بنیان و به‌طور کلی نقش‌آفرینی فعال در اقتصاد دانش‌بنیان است، گفت: بنا بر گزارش‌های منتشرشده در بعضی از کشورها یا شرکت‌ها هم طرح‌های مشابه با «احیای چاه‌های کم‌بازده» اجرا شده که نتایجی قابل قبول به همراه داشته و به افزایش تولید نفت و گاز منجر شده و در عین حال برای شرکت‌های درگیر نیز از منظر اقتصادی به‌طور کامل جذاب بوده است.

اینجا هم پیش‌بینی می‌شود در صورت اجرای موفقیت‌آمیز این طرح، سالانه حجمی قابل‌ملاحظه‌ به ظرفیت تولید نفت کشور اضافه شود.

معاون امور مهندسی و پژوهش و فناوری وزیر نفت افزود: ما در وزارت نفت به‌منظور حمایت از مجموعه‌های دانش‌بنیان ذیل بند (الف) تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ کشور، تسهیلاتی را برای ایجاد اشتغال و با هدف کمک به تأمین داخلی تجهیزات مورد نیاز، پیاده‌سازی طرح‌های توسعه‌ای و ساخت بار نخست اختصاص داده‌ایم که طرح احیای چاه‌های غیرفعال و کم‌بازده نیز از جمله این طرح‌ها است.

زیدی‌فرد با اشاره به اینکه یکی دیگر از مسائل مهم در مسیر پیشرفت تأمین پایدار امنیت انرژی است و وزارت نفت دولت سیزدهم از یک طرف با تقویت دیپلماسی انرژی در حال توسعه زیرساخت‌های همکاری با شرکت‌های خارجی را فراهم کرده است، اظهار کرد: همسو با تحقق تأمین پایدار امنیت انرژی کشور، اقدام‌های مناسبی در حوزه داخلی آغاز شده است.

برای نمونه، وزارت نفت تفاهم‌نامه طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی را که می‌توان نخستین پروژه در حوزه تلفیق پالایش و پتروشیمی در کشور قلمداد کرد امضا کرده است. هدف این طرح افزون بر عبور کشور از پالایشگاه‌سازی و حرکت به سمت پتروپالایشگاه‌ها، ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی به‌منظور هم‌سویی با نگاه دولت سیزدهم و پیش‌بینی سند تحول دولت مردمی است.

وی گفت: نخستین حلقه در بحث توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها هستند، دانشگاه‌ با ایجاد روابط دوجانبه و پایدار و بلندمدت با صنعت نفت، می‌تواند افزون بر پاسخگویی به برخی نیازهای پژوهشی کشور در سطوح بالا نیروی انسانی کارآمد و آشنا به مسائل صنعت نفت را نیز تربیت کند.

در صورت نیل به این هدف، نیروهای آموزش‌دیده می‌توانند کمیت و کیفیت شرکت‌های استارت‌آپی و دانش‌بنیان را افزایش دهند و در نتیجه به توسعه همکاری نهادهای پژوهشی و صنعت نفت کمک شایانی کنند، بنابراین باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که مهم‌ترین حلقه ارتباطی بین دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت نفت که اعتماد است شکل گیرد و سرانجام به شریک راهبردی مؤثر برای صنعت تبدیل شوند.

معاون امور مهندسی و پژوهش و فناوری وزیر نفت تأکید کرد: وزارت نفت به‌منظور تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تلاش دارد در چارچوب مأموریت توسعه علم و پژوهش و فناوری، از ظرفیت نیروی انسانی توانمند و کارآمد برای توسعه و بومی‌سازی دانش فنی مورد نیاز برای برداشت بهینه نفت و گاز استفاده کند.