سهم اقتصاد دانش بنیان در تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی کشور زیر یک درصد است؛ زیرا زیرساخت های زیست بوم دانش بنیان با همه شئون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما همراستا نشده است. نمی توان انتظار داشت بدون بستر سازی مناسب فقط با ارائه تسهیلات و حمایت مالی اقتصاد دانش بنیان در کشور رشد کند.
به گزارش روابط عمومی مجمع تشکل های دانش بنیان ایران، محمدعلی چمنیان نائب رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران با بیان این مطلب، گفت: این جایگاه اقتصاد دانش بنیان در اسناد بالادستی مانند اقتصاد مقاومتی یا قانون دانش بنیان و همچنین برنامه های توسعه ای باید ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل اقتصاد باشد. با این حال رشد جایگاه اقتصاد دانش بنیان اتفاقی نیست که یک شبه رخ دهد. اکنون نسبت به گذشته که حتی ادبیات دانش بنیان در کشور نداشتیم، نه مرجع حمایتی وجود داشت، نه بانکی برای ارائه تسهیلات بود، بهتر است. خوشبختانه گفتمانی برای ایجاد شرکت های فناور به جای خرید فناوری شکل گرفته است.
او با تاکید بر اینکه تنها راهکار برون رفت از معضلات کشور ایجاد کسب و کارهای دانش بنیان، نوآور و فناور است، گفت: واقع بینانه نگاه کنیم سال هاست این گفتمان در حد شعار باقی مانده بود و نتوانسته بود جامه عمل بپوشد. این نقطه ضعف در تمام بازیگران این اکوسیستم وجود دارد. مداخلات دولت باید خیلی بنیادی تر و زیرساختی تر باشد.
بستر رشد کسب و کار دانش بنیان باید پایه ریزی شود
چمنیان معتقد است: زیرساخت های زیست بوم دانش بنیان با همه شئون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما همراستا نشده است. نمی توان انتظار داشت بدون بستر سازی مناسب فقط با ارائه تسهیلات و حمایت مالی اقتصاد دانش بنیان در کشور ایجاد شود.
نائب رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران در ادامه به یکی از مشکلات زیست بوم دانش بنیان اشاره کرد و گفت: در حوزه دانش بنیان از مرحله بعد از فرهنگ سازی شروع به کار شده است و به سرعت زیرساخت های فنی و بخش های زیست بوم را مانند شتابدهنده، بروکر و غیره ایجاد کردند و ساختارهای قدیمی مثل دانشگاه ها و پارک ها و مراکز رشد را در این سیستم بازتعریف کردند.
او علت این شتاب را هم عادت مسئولان به امور زود بازده دانست و گفت: مسئولان انتظار دارند در بازه زمانی دو یا سه ساله بتوانند آمار و گزارش بدهند همین باعث شده امکانات همپای رشد روزافزون تعداد شرکت های دانش بنیان رشد نکند.
به گفته وی، بستر کسب و کار شامل نیروی انسانی، قوانین و مقررات، بخش های اجرایی باید مهیا باشد که با کار مقطعی شدنی نیست. یک کشور ۸۰ میلیون نفری باید برنامه ریزی داشته باشد باید سیاستگذاری شود و این فرهنگ کارآفرینی و کسب و کار مبتنی بر دانش در تمامی مباحث اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره در کل کشور باید جاری باشد.
تاثیرگذاری شرکت ها بر اقتصاد دانش بنیان
چمنیان افزود: شرکت ها برای اثرگذاری بر اقتصاد باید ارزش افزوده ای ایجاد کنند که مصرف کنندگان آن را حس کنند یا صنایع بزرگ مجاب شوند با شرکت های دانش بنیان همکاری کنند یا آنها را در زنجیره تامین خودشان مشارکت بدهند یا در ایجاد فناوری آنها مشارکت کنند. شرکت ها در ابتدای رشد که تحت حمایت هستند، فرصت دارند که اعتماد سازی کنند تا بقیه بازیگران زیست بوم آنها را بشناسند. شرکت ها وقتی حمایت ها که معمولا بین سه تا ۵ سال است تمام شد باید بازارهایشان ایجاد کرده باشد.
تعریف حمایت ها به صورت مرحله ای
نائب رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق بازرگانی ایرانt با ابراز نگرانی از اینکه در بلند مدت شاهد ریزش شرکت های دانش بنیان خواهیم بود، گفت: مگر اینکه در قوانین جدید که در حال تدوین است حمایت ها در قالب برنامه بلند مدت و به صورت مرحله ای تعریف شود و به نحوی باشد که خیلی موجب وابستگی به حمایت ها نشود.
چمنیان با تاکید بر اینکه حمایت های مرحله ای است که اساس زیست بوم را می سازد، گفت: شرکت در هر مرحله ای باشد یک نوع خاص حمایت نیاز دارد. از کمک بلاعوض شروع می شود تا وام های کم بهره، کمک به دریافت وام از بانک ها و تامین تضامین تا به مرحله ای که شرکت ها برای تامین مالی وارد بورس شوند. اینجا دیگر حمایت معنی ندارد باید شرکتی که وارد بورس شده صورت مالی ارائه دهند و ارزش واقعی تولید کرده باشند.
به گفته وی، شرکت ها باید بتوانند بر اساس ارزش واقعی درون زا به فعالیت هایشان ادامه بدهند تا پس از دریافت حمایت های اولیه مستقل شود و دیگر نیازی به مداخلات و حمایت های دولتی نداشته باشند.
