کمبود بلیت هواپیما؛ بازی جدید ایرلاین‌ها
تاخیر در اعلام افزایش قیمت بلیت هواپیما از سوی ستاد تنظیم بازار باعث شده برخی ایرلاین‌ها بازی جدیدی را آغاز کنند و این بار با کمبود بلیت به خواسته خود که همانا رشد ۳۰ درصدی بهای بلیت است، برسند.
رسیدن به اجماع در ستاد تنظیم بازار مبنی بر رشد قیمت بلیت هواپیما کمتر از ۳۰ درصد قبل از اعلام رسمی از سوی این ستاد، باعث شده تا ایرلاین‌ها با هدف جلوگیری از اعلام و ابلاغ رسمی آن بازی جدیدی را با همراهی برخی سایت‌های فروش بلیت آغاز کنند. این بازی جدید را اگر چه سازمان هواپیمایی نمی‌پذیرد اما معتقد است که این روزها کمبود بلیت و افزایش قیمت به دلیل تقاضای بالا است. نکته و هدفی که شرکت‌های هواپیمایی با کمک برخی سایت‌های فروش بلیت در حال پیاده کردن آن هستند.
برخی از متقاضیان خرید بلیت هواپیما در چند روز گذشته با اعلام اینکه اگر قبلا می‌توانستیم به راحتی اقدام به خرید بلیت کنیم و حتی ایرلاین خود را مشخص کنیم این روزها دیگر فقط به فکر تهیه بلیت با هر قیمتی هستیم.
یکی از مسافران پرواز به شهر مشهد به بازار می‌گوید: برای تهیه بلیت هواپیما این روزها دیگر نباید به فکر انتخاب روز و حتی ایرلاین مشخص باشید. هر زمان که بلیت تهیه شد و هر ایرلاینی که بود باید اقدام به خرید بلیت کنید.
اما حسن خوشخو، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری کمبود بلیت در برخی مسیرها را افزایش تقاضا در برخی مسیرها عنوان کرده و می‌گوید: ناوگان هوایی کشور پاسخگوی نیاز متقاضیان نیست چرا که همه به دنبال سفر راحت هستند و نیاز به هواپیما بیشتر حس می‌شود.
وی درباره اینکه مسیر تهران به مشهد یا تهران به شیراز و … هواپیما تا فروردین وجود ندارد، گفت: صدور مجوزها است در هفته‌های گذشته پروازها با همان تعداد قبلی انجام شده است به طور مثال در ۲۳ بهمن اگر ۵۰ سفر به مشهد انجام شده در روزهای قبل و بعد هم همین تعداد بوده است و کمتر نشده بنابراین نمی‌توان گفت که کمبود بلیت به دلیل افزایش قیمت‌ها باشد.
اگر چه معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری معتقد است عرضه کم برای افزایش قیمت بلیت نیست و هیچ شرکتی حاضر نیست که ضرر کند اما این کمبود بلیت در روزهایی که اعلام شد فعلا قیمت بلیت هواپیما افزایش نمی‌یابد و هر گونه افزایشی را باید ستاد تنظیم بازار اعلام کند، آغاز شد.
طبق مصوبه‌ای که دولت داشته قیمت‌ها در شورای رقابت ابلاغ می‌شود پس افزایش قیمت مطالبه‌ای است که شرکت‌های هواپیمایی دارند اما تا وقتی ابلاغ نشود به نظر می‌رسد این بازی جدید میان برخی سایت‌های فروش بلیت و ایرلاین‌ها ادامه خواهد داشت. هر چند به نظر می‌رسد ستاد تنظیم بازار با این اقدام جدید در تنگنا قرار گرفته و هر چه زودتر رشد قیمت بلیت را آنطور که ایرلاین‌ها دوست دارند، اعلام کند.
افزایش قیمت بلیت هواپیما در سه هفته گذشته سر و صدای فراوانی ایجاد کرد و اعلام این افزایش قیمت از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی باعث شد تا نمایندگان مجلس، دادگستری تهران و حتی سازمان هواپیمایی کشور نسبت به آن واکنش نشان دهند.
این واکنش اگر چه در نهایت منجر به این شد که هر گونه قیمتگذاری جدید بلیت هواپیما پس از تصویب در ستاد تنظیم بازار ابلاغ شود اما تغییر قیمت، مشمول طی کردن فرایندی قانونی است تا به مصوبه تبدیل شود.
این طی کردن فرایند قانونی برای تبدیل شدن مصوبه افزایش قیمت بلیت اگر چه تا حدودی طولانی خواهد شد اما به نظر می‌رسد ستاد تنظیم بازار از مصوبه قبلی شورای عالی هواپیمایی عدول کرده و میزان افزایش را کمتر از ۳۰ درصد اعلام کند.
پیشتر یک منبع آگاه که نخواسته بود نامش فاش شود در پاسخ به این پرسش که ایرلاین‌ها به نظر می‌رسد تا زمانی که قیمت بلیت هواپیما افزایش نیابد به زمین‌گیر کردن هواپیماها ادامه خواهند داد و دود این اقدام تنها به ضرر مردم و مسافران خواهد بود، گفت: به هر حال مقرر شده است تا هر گونه قیمتگذاری جدید بلیت هواپیما پس از تصویب در ستاد تنظیم بازار ابلاغ شود و هر گونه تغییر قیمت، مشمول طی کردن فرآیندی قانونی است تا به مصوبه تبدیل شود.
محمدی بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری پیشتر اعلام کرده است که این سازمان موافق افزایش قیمت بلیت هواپیما است و درخواست ایرلاین‌ها برای افزایش نرخ‌ها در شورای عالی هواپیمایی بررسی و مصوب شد اما ابلاغ نشده است.
آنطور که شورای عالی هواپیمایی مصوب کرده بود مقرر شده بود تا قیمت بلیت هواپیما ۳۰ درصد افزایش یابد اما با مصوبه جدید برای تعیین قیمت بلیت از سوی ستاد تنظیم بازار آنطور که از درون این ستاد خبر می‌رسد قرار است افزایش قیمت کمتر از ۳۰ درصد باشد.
این تاخیر در اعلام و ابلاغ قیمت بلیت هواپیما از سوی ستاد تنظیم بازار اگر چه می‌تواند فعلا به لحاظ قیمتی برای مسافران مناسب باشد اما کمبود بلیت و زمین‌گیر شدن هواپیما می‌تواند عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد و حتی در برخی مسیرها نبود بلیت، قیمت‌ها را بیشتر از آن قیمت قبلی افزایش دهد.
کمبود بلیت هواپیما در برخی از مسیرها نگرانی‌هایی را برای برخی از مسافران و حتی برخی سایت‌های فروش بلیت و تورهای مسافرتی ایجاد کرده است. در حالی که بلیت هواپیما برای سفرهای نوروزی در وب‌سایت شرکت‌های هواپیمایی برای فروش گذاشته شده، اما برای برخی تاریخ‌ها نمی‌توان بلیتی تهیه کرد.
برخی از مدیران تورهای مسافرتی می‌گویند که برخی ایرلاین‌ها که اتفاقا فقط چند هواپیما به تعداد یک دست دارند نیز به عمد و با هدف فشار به سازمان هواپیمایی و ستاد تنظیم بازار، هواپیماهای خود را زمین‌گیر کرده و از فروش بلیت خودداری می‌کنند.
اما حدود سه هفته پیش بود که «مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در نشستی خبری اعلام کرده بود که ادامه حیات اقتصادی ایرلاین‌ها به نرخ بلیت گره خورده و افزایش قیمت ارز در ماه‌های گذشته، هزینه شرکت‌های هواپیمایی را به شدت افزایش داده و ایرلاین‌ها از این بیشتر نمی‌توانند منتظر ابلاغ نرخ‌های مصوب بمانند.
این اظهارات به خوبی نشان می‌دهد که ایرلاین‌ها اگر از این بازی جدید نیز سر بلند بیرون نیایند و به اهداف خود که همانا افزایش ۳۰ درصدی بهای بلیت است نرسند قطعا در روزهای پایانی سال و حتی سال جدید مشکلات تهیه و خرید بلیت می‌تواند دولت و سازمان هواپیمایی کشوری را دچار یک چالش اساسی کند.
برخی شرکت‌های هواپیمایی ناراضی که اتفاقا از سوی مقامات قضایی هم به دلیل گران کردن بلیت هواپیما جریمه شده بودند به بهانه کمبود نقدینگی در حال زمین‌گیر کردن هواپیماهای خود برای اعمال سریعتر افزایش قیمت هستند. آنها تا چندی پیش به شورای عالی هواپیمایی اعمال فشار می‌کردند و حالا مانده اند تا این روند را برای تحت فشار قرار دادن ستاد تنظیم بازار چگونه ادامه دهند.
ایرلاین‌ها معتقد هستند که از اول آذر سال گذشته ایرلاین‌ها قیمت بلیت پروازهای داخلی را داوطلبانه ۱۵ درصد کاهش دادند و قرار شد در قبال آن دولت یک سری اقدامات را انجام دهد که جبران کاهش را داشته باشد. متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در بحث تسهیلات بانکی، ارز نیمایی، ریالی شدن عوارض فرودگاهی، تخفیف در هزینه‌های فرودگاهی و… انجام نشده است.
بنابراین گزارش، طبق قانون برنامه پنجم توسعه نرخ بلیت آزادسازی شده و تابع عرضه و تقاضا است، ضمن اینکه تخفیفات تکلیفی برداشته شده است.
به همین دلیل به نظر می‌رسد برخی شرکت‌های هواپیمایی متخلف و برخی نرم‌افزارهای موبایلی که تخلف کرده‌اند و به مقام قضایی معرفی شده‌اند بزودی تعیین تکلیف شوند. اما این شرکت‌ها و این سایت‌های فروش به همین مصوبه قانون برنامه پنجم توسعه استناد کرده و قطعا پیروز این جدال خواهند شد چرا که نرخ بلیت طبق مصوبه قانون برنامه پنجم آزادسازی شده و تابع عرضه و تقاضا است.
البته آنطور که از گفته یکی از مقامات مسئول شنیده شد قرار است شرکت‌های هواپیمایی در نامه‌ای به رئیس جمهوری مشکلات خود را مطرح و افزایش قیمت بلیت را به نوعی سریعتر در مسیر تصویب در ستاد تنظیم بازار قرار دهند.
