۶۹۰ هزار میلیارد منابع بانک‌ها به تسهیلات تبدیل نشد
پرداخت سود سپرده از محل خلق و جذب سپرده جدید، تبدیل تسهیلات معوق به اسناد دریافتنی، افزایش ذخیرهگیری بابت مطالبات معوق و خرید اوراق بدهی دولت از جمله دلایل کاهش سپرده به تسهیلات بانکی است.
نسبت سپرده به تسهیلات از آنجا اهمیت پیدا می‌کند که نمایان کننده قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها است.
به گزارش خبرگزاری فارس،از سال ۹۳ به بعد نسبت سپرده‌ها (پس از کسر سپرده قانونی) به تسهیلات از حالت استاندارد خارج شد به‌طوری‌که از آن سال به بعد این نسبت به کمتر از ۹۰رسید و این روند نزولی در سال‌های بعد ادامه پیدا کرد به‌طوری که تا پایان سال ۹۸ به عدد ۷۹.۳ درصد رسید اما با یک رشد اندک به ۸۰.۱ درصد در پایان سال گذشته رسید.
شکاف ۱۹.۹درصدی بین سپرده‌ها (پس از کسر سپرده قانونی) و تسهیلات اعطایی علامت بدی است چراکه نشان می‌دهد بانک‌ها کار اصلی خود را که اعطای تسهیلات و تامین مالی است، انجام نمی‌دهد.
برای بررسی علت این پدیده باید ترکیب دارایی بانک‌ها را بررسی کنیم.
آمار و ارقام نشان می‌دهد ۶۹۰ هزار و ۱۳۴ میلیارد تومان از سپرده‌های بانکی (پس از کسر سپرده قانونی) به تسهیلات تبدیل نشده است.
این میزان، رقم بسیار قابل توجهی برای اقتصاد کشور است چرا که این رقم معادل ۹.۸برابر کل بودجه عمرانی مصوب کشور در سال گذشته است.
افزایش سهم اوراق بدهی دولت در پرتفوی بانک‌ها
بخشی از این دارایی‌ها، بدهی دولت است، اما کل بدهی دولت به شبکه بانکی چه در قالب اوراق و چه بدهی تبدیل نشده به اوراق، نسبت به ترازنامه بانک‌ها بیش از ۱۰ درصد نیست.
بنابراین سهم اوراق در این ۶۹۰ هزار میلیارد تومان مابه‌التفاوت قابل توجه نیست.
احتمال دیگری که می‌توان مطرح کرد، تبعات افزایش معوقات بانکی است چرا که وقتی تسهیلات معوق می‌شود بانک باید ذخیرهگیری کند.
برای این کار بخشی از مانده تسهیلات بانک در سمت دارایی کسر به ذخیره تبدیل می‌شود.
به عنوان مثال اگر مانده تسهیلات معوق ۱۰۰میلیارد تومان باشد، ۵۰ میلیارد تومان آن به عنوان ذخیره کسر می‌شود.
درواقع ذخیرهگیری جدید برای تسهیلاتی که به تازگی معوق شده است، از محل درآمد کسر می‌شود اما خودش را در دارایی‌ها نشان می‌دهد و ارزش تسهیلات را کم می‌کند.
بنابراین یک احتمال می‌تواند جدی‌‌تر شدن ذخیرهگیری بانک و نظارت بیشتر بانک مرکزی در این زمینه باشد.
انتقال بخشی از تسهیلات معوق به سرفصل اسناد دریافتنی
از طرف دیگر اسناد دریافتنی بانک هم دیگر به عنوان تسهیلات در صورت مالی بانک‌ها طبقه‌بندی نمی‌شوند. درواقع که اگر تسهیلات بانک معوق شود و بانک وثایق تسهیلات‌گیرنده را تملک کند، دارایی دیگر تسهیلات محسوب نمی‌شود و دارایی به املاک و مستغلات تبدیل می‌شود.
یا اینکه چک و سفته دریافت‌شده از گیرنده تسهیلاتی که معوق شده است به عنوان اسناد دریافتنی در نظر گرفته می‌شود و معادل آن ذخیرهگیری می‌شود.
