هاتف فرج اللهی
عصراقتصاد: قیمت نفت در روزهای گذشته به روند صعودی خود ادامه داد و برای اولین بار طی چهار سال اخیر به مرز 80 دلار رسید. اما این افزایش قیمت از دلایل بسیاری نشات می‌گیرد که مهمترین آن‌ها را می‌توان افزایش تقاضا در آمریکا و چین و همچنین رشد تنش‌های دیپلماتیک، خواند.
این در حالی است که گفته می‌شود عرضه نیز تحت تاثیر توافق کاهش تولید همچنان رو به کاهش است. قرار گرفتن این فاکتور در کنار نزدیک شدن به فصل سفرهای تابستانی آمریکا می تواند نشان دهنده آن باشد که در طول تابستان کمبود عرضه در بازار تا حدودی حس خواهد شد. علاوه بر این ذخایر بنزین آمریکا به صورت غیر منتظره ای کاهش یافته اند که این مساله می تواند کمبود عرضه تابستان را تشدید کند.
تحلیلگران گروه بانکی ANZ روز پنج شنبه اعلام کردند که برنت اکنون در آستانه شکستن مرز ۸۰ دلار در هر بشکه قرار دارد؛ زیرا ریسک‌های ژئوپلیتیکی باعث شده قیمت‌ها بالا بمانند و کاهش غیرمنتظره ذخایر نفت آمریکا نیز از این وضعیت حمایت کرده است. کاهش ذخایر نفت آمریکا این نگرانی را برانگیخته که بازار در آستانه فصل رانندگی تابستانی در این کشور، دچار کمبود عرضه شود.
ذخایر نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۱۱ مه، ۱.۴ میلیون بشکه کاهش یافت و به ۴۳۲.۳۴ میلیون بشکه رسید.
بانک آمریکایی مورگان استنلی نیز به دلیل رشد مستمر تقاضا، قیمت مورد پیش بینی برای نفت برنت تا سال ۲۰۲۰ را ۹۰ دلار در هر بشکه اعلام کرد.
با این حال همه شاخص‌ها به محدود تر شدن عرضه در بازار اشاره ندارند. آژانس بین المللی انرژی روز چهارشنبه اعلام کرد پیش بینی خود از رشد تقاضای جهانی برای نفت برای سال ۲۰۱۸ را از ۱.۵ میلیون بشکه در روز برآورد قبلی به ۱.۴ میلیون بشکه در روز تنزل داده است.
طبق پیش بینی آژانس بین المللی انرژی، تقاضای جهانی برای نفت به طور میانگین ۹۹.۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ خواهد بود. و اگرچه عرضه به دلیل اجرای توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک، در حال حاضر ۹۸ میلیون بشکه در روز است اما رشد قوی تولید غیراوپک ادامه خواهد بود و ۱.۸۷ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ افزایش پیدا می کند.
این در حالی است که به نوشته رویترز، تولید در آمریکا ۲۷ درصد طی دو سال گذشته افزایش یافته و به رکورد ۱۰.۷۲ میلیون بشکه در روز رسیده است. به این ترتیب آمریکا به زودی از سطح تولید روسیه که حدود ۱۱ میلیون بشکه در روز است پیشی گرفته و بزرگترین تولیدکننده نفت جهان می شود. افزایش تولید نفت آمریکا، رشد صادرات این کشور در بازار جهانی را به دنبال داشته است.
بر این اساس می توان این گونه برداشت کرد که بازار تنها از تنش های دیپلماتیک تاثیر نگرفته است.
به نوشته ایسنا، در حالی که همه چشم ها به ایران و خاورمیانه دوخته شده است، شاید مهمترین اتفاقی که بازار نفت چندان اهمیتی به آن نداده، روند رشد تقاضای چین برای نفت است.
تقاضای چین برای نفت امسال فراتر از حد انتظارات رشد کرده و به عنوان نمونه، گلدمن ساکس اعلام کرده که رشد تقاضای این کشور برای نفت ممکن است بالاتر از برآوردهای فعلی باشد. طبق گزارش این بانک آمریکایی، رشد تقاضای جهانی برای نفت در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ احتمالا قویترین رشد سالانه از سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۰ به این سو خواهد بود.
برآوردهای اخیر بانک‌های سرمایه گذاری نشان می دهد رشد تقاضای جهان و بالاخص چین برای نفت همچنان قوی خواهد بود.
چین در سال ۲۰۱۷ که با کاهش تولید داخلی مواجه شد، از آمریکا به عنوان بزرگترین واردکننده نفت جهان پیش افتاد و عنوان بزرگترین مصرف کننده نفت جهان را برای نهمین سال پیاپی حفظ کرد. این کشور همزمان ظرفیت پالایش خود را توسعه داد و محدودیت ها برای واردات نفت و صادرات محصولات پالایشی را کمتر کرد.
روند واردات نفت بالای چین امسال نیز ادامه یافته و در مارس به دومین رکورد بالای خود رسید در حالی که صادرات سوخت پالایش شده نیز به بالاترین رکورد رسید و ۴۳ درصد در مقایسه با مارس سال ۲۰۱۷ افزایش یافت.
بر پایه محاسبات رویترز، واردات نفت خام چین در سه ماهه نخست، ۷ درصد بر مبنای سالانه رشد کرد و به حدود ۹.۰۹ میلیون بشکه در روز رسید که حدود ۵۹۵ هزار بشکه در روز در مقایسه با سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ افزایش داشت.
فعالیت پالایشگاهی در مارس به رکورد بالایی صعود کرد زیرا سهمیه واردات پالایشگاه های مستقل کوچک افزایش یافت و حاشیه سود پالایش مطلوب ماند.
پالایشگاه های چینی ۱۲.۱۳ میلیون بشکه در روز در مارس پالایش کردند و رکورد قبلی ۱۲.۰۳ میلیون بشکه در روز را که مربوط به نوامبر سال ۲۰۱۷ بود، شکستند. فعالیت پالایشگاهی در آوریل و مه به دلیل پیک فصل تعمیرات، انتظار می رود کمتر از رکورد مارس باشد.
تولید نفت چین در سه ماهه نخست امسال نزدیک به پایینترین سطح از ژوئن سال ۲۰۱۱ ماند و باعث شد واردات بالاتر برای تامین تقاضای رو به رشد انجام گیرد. تولید نفت در مارس حدود ۳.۷۶ میلیون بشکه در روز بود که در مقایسه با میانگین تولید در ژانویه و فوریه ثابت بود.
واردات نفت خام چین در آوریل رکورد جدیدی بر جای گذاشت و به ۹.۶ میلیون بشکه در روز رسید و رکورد ۹.۵۷ میلیون بشکه در روز ژانویه امسال را شکست. صادرات محصولات نفتی در آوریل ۴۶ درصد رشد کرد اما نسبت به رکورد ثبت شده در مارس کمتر بود.
چین برای رشد تقاضای جهانی برای نفت، حیاتی محسوب می شود و اگر به همین روند رشد ادامه دهد، از رشد تقاضای قوی که تحلیلگران پیش بینی می‌کنند، پشتیبانی خواهد کرد.
در نتیجه این گونه برداشت می‌شود که بسیاری از محافل خبری با بزرگنمایی تحریم نفتی ایران، تلاش دارند که اقدامات آمریکا را در راستای این تحریم‌ها تاثیر گذار نشان دهند. این در حالی است که کماکان ایران فروش نفت خود را ادامه می‌دهد و قرارداد های فروش نفت تا پایان موعد مقرر ادامه دارند. علاوه بر این بسیاری از شرکت‌های اروپایی نیز قصد دارند که خرید نفت خود از ایران را ادامه دهند. اما بررسی دقیق بازار خبر از آن می‌دهد که قیمت‌ها به دلیل رشد تقاضا و پیش بینی کمبود عرضه در ماه‌های آتی با افزایش همراه بوده اند. بر این اساس می‌توان دریافت که قیمت نفت تحت تاثیر تحولات فیزیکی بازار، مانند افزایش تقاضای چین و آمریکا و همچنین کاهش عرضه کشورهای اوپک افزایش یافته است، نه تحریم ایران.