بیت‌کوین یا اتریوم؛ مسئله این است!
پوریا حسنی
مدیر توسعه بازار فینوپیا
بلاک‌چین بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ راه‌اندازی شد و اکثر فعالان صنعت ارزهای دیجیتال از آن به‌عنوان اولین تلاش موفقیت‌آمیز بشر در ایجاد یک ارز دیجیتال توزیع‌شده یاد می‌کنند. این ارز دیجیتال در بسیاری از موارد به‌عنوان ابزاری برای پرداخت شناخته می‌شود و محبوبیت زیادی دارد. با این حال، مشکلات اصلی سیستم بیت‌کوین همچنان پابرجا است و توسعه‌دهندگان آن هنوز نتوانسته‌اند مشکلات مربوط به اتلاف منابع محاسباتی، تمایل به تمرکز در طول زمان و ابهام نهایی شدن تراکنش‌های این ارز دیجیتال را حل کنند.
از زمان راه‌اندازی بیت‌کوین، ارزهای دیجیتال زیادی تلاش کرده‌اند تا جای آن را بگیرند و این مسائل را حل کنند. در میان ارزهای دیجیتال موجود، محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین مورد از نظر ارزش بازاری، اتریوم است.
توسعه‌دهندگان اتریوم ادعا می‌کنند که این ارز دیجیتال در مقایسه با بیت‌کوین، عملکرد و اثربخشی بهتری دارد و امنیت آن هم هم‌تراز با این ارز دیجیتال است.
برای انتخاب یک استراتژی سرمایه‌گذاری بین بیت‌کوین و اتریوم، درک ویژگی‌هایی که این دو ارز دیجیتال را از یکدیگر متمایز می‌کند، مهم است. همان طور که گفته شد، بیت‌کوین اولین بار در ۳ ژانویه ۲۰۰۹ (۱۴ دی ۱۳۸۷) منتشر شد، اما راه‌اندازی بلاک‌چین اتریوم در ۳۰ جولای ۲۰۱۵ (۸ مرداد ۱۳۹۴) اتفاق افتاد.
هر دوی این ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک‌چین و دفتر کل‌هایی استفاده می‌کنند که تمام تراکنش‌های اجراشده را در خود ثبت می‌کند.
اگرچه هر دوی این ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک‌چین استفاده می‌کنند، اما اهداف متفاوتی در ذهن دارند که از طریق پروتکل‌های کدگذاری آنها قابل‌مشاهده است.
بیت‌کوین‌های جدید از طریق فرایند استخراج به وجود می‌آیند. استخراج به معنی «فرایند افزودن سوابق تراکنش‌ها به دفتر کل تراکنش‌های قبلی بیت‌کوین یا بلاک‌چین آن» است.
استخراج‌کنندگان از قدرت پردازش خود برای تکمیل تراکنش‌ها استفاده می‌کنند و به‌عنوان پاداش مقداری از این ارز دیجیتال را دریافت می‌نمایند. پاداش استخراج بیت‌کوین هر چهار سال یک بار، طی رویدادی به نام هاوینگ نصف می‌شود و در حال حاضر ۶.۲۵ بیت‌کوین در هر بلوک است.
به این ساختار «اجماع اثبات کار» گفته می‌شود و مشکلات خاص خودش را دارد. هرچند که مدل اثبات کار به افزایش امنیت و اعتبار یک بلاک‌چین کمک می‌کند، به استخراج‌کننده‌ها انگیزه کافی برای همکاری نمی‌دهد.
دومین مشکل اثبات کار، میزان انرژی موردنیاز آن برای اعتبارسنجی معاملات است. بسیاری از مردم این انرژی را «هدررفته» می‌دانند و احساس می‌کنند که تأثیر منفی بر محیط‌زیست دارد.
اتریوم بسیار بیشتر از یک سیستم پرداخت طراحی شده است. این بلاک‌چین یک پلتفرم غیرمتمرکز است که قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند. قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی هستند که به‌طور خودکار و دقیقاً همان طور که برنامه‌ریزی شده‌اند، بدون هیچ‌گونه امکان خرابی، سانسور، تقلب یا دخالت شخص ثالثی اجرا می‌شوند. پروتکل اتریوم به‌گونه‌ای ساخته شده است که انعطاف‌پذیری و عملکرد بهتری داشته باشد و امکان برنامه‌ریزی انواع مختلف قراردادهای هوشمند را فراهم کند.
این بلاک‌چین به زبان برنامه‌نویسی تورینگ نوشته شده است که از هفت زبان برنامه‌نویسی مختلف تشکیل می‌شود. این در حالی است که بیت‌کوین با استفاده از زبان سی‌پلاس‌پلاس (C++) راه‌اندازی شده است.
زمانی که اتریوم راه‌اندازی شد، توسعه‌دهندگان آن، برای ارز دیجیتال این بلاک‌چین که اتر نام دارد، یک عرضه اولیه اجرا کردند. در این عرضه اولیه حدود ۶۰ میلیون اتر به فروش رفت و حدود ۱۸ میلیون دلار جمع‌آوری شد. در حال حاضر، اتریوم هم از مدل اجماع اثبات کار استفاده می‌کند، اما توسعه‌دهندگان آن می‌خواهند در آینده‌ای نزدیک این بلاک‌چین را به مدل «اجماع اثبات سهام» منتقل کنند.
طبق این الگوریتم، اعتبارسنج‌هایی (به‌جای استخراج‌کننده‌ها) که می‌خواهند بلاک تولید کنند و در ازای آن پاداش بگیرند، باید اتر بخرند و «سهام‌گذاری» کنند. این مدل به توان محاسباتی زیادی نیاز ندارد و انرژی زیادی مصرف نمی‌کند. شایان ذکر است که زمان بلاک اتریوم در حال حاضر حدود ۱۴ ثانیه و زمان بلاک بیت‌کوین ۱۰ دقیقه است.
به‌طور خلاصه، تفاوت‌های زیادی بیت‌کوین و اتریوم را از یکدیگر متمایز می‌کند. از طرفی این دو رابطه معکوسی با هم ندارند و با افزایش ارزش و محبوبیت یکی، دیگری محکوم به سقوط نمی‌شود.
بیت‌کوین و اتریوم می‌توانند در کنار یکدیگر زندگی کنند؛ چراکه اهداف متفاوتی دارند. بلاک‌چین بیت‌کوین در تلاش است تا تراکنش‌های سریع و ایمنی را ارائه دهد و هدف اتریوم این است که با ساخت قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز بیشتر، محبوبیت و سودآوری اتر را افزایش دهد.
به نظر می‌رسد که بیت‌کوین بتواند در آینده به هدف خود دست یابد و به‌عنوان ابزاری برای پرداخت در سراسر جهان پذیرفته شود. علاوه بر این، از فناوری بلاک‌چین بیت‌کوین در موارد دیگر هم استفاده می‌شود. بسیاری از غول‌های فناوری و مالی در تلاش‌اند تا با الهام از این فناوری و ایجاد یک دفتر کل عمومی متن‌باز، پروتکلی مطمئن‌تر برای معامله سهام و سایر دارایی‌ها ایجاد کنند.
علاوه بر این، حل‌وفصل اختلافاتی که در زمینه نرخ‌های مالیاتی ایجاد می‌شود، یا ارسال اطلاعات مربوط به آن، در حال حاضر به‌طور متوسط ۴۰ روز طول می‌کشد. بسیاری از متخصصان امیدوارند تا بتوانند با استفاده از فناوری دفاتر کل عمومی این فرایند را ساده‌تر کنند.
در مقابل، آینده ارز اتر به کاربردهای فناوری اتریوم بستگی دارد. انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری اتریوم باعث شده است تا شرکت‌های مشهوری مثل مایکروسافت آن را به بیت‌کوین ترجیح بدهند. یکی از صنایعی که در حال حاضر کاربردهای زیادی برای اتریوم ایجاد کرده، اینترنت اشیا (IoT) است.
همان طور که دستگاه‌های بیشتری به اینترنت متصل می‌شوند، توانایی آنها برای تعامل با یکدیگر با استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم ارزشمندتر می‌شود. در واقع، شرکت‌های بزرگی مثل آی‌بی‌ام (IBM) معتقد‌ند که فناوری بلاک‌چین کلید موفقیت اینترنت اشیا است.
اتریوم در صنعت خدمات مالی نیز کاربردهای زیادی دارد. تقریباً هر بانکی در حال حاضر از سیستم سوئیفت (SWIFT) برای پردازش ایمن تراکنش‌ها استفاده می‌کند، اما قراردادهای هوشمند اتریوم می‌تواند باعث افزایش کارایی این تراکنش‌ها شود. دفتر کل توزیع‌شده می‌تواند با سرعت بیشتری تسویه‌حساب‌ها را انجام دهد و بانک‌ها و در نتیجه مصرف‌کنندگان را از هزینه‌های ۲۰ میلیارد دلاری در سال نجات دهد.
شایان ذکر است که قراردادهای هوشمند اتریوم ریسک‌های خاص خودشان را هم دارد. هرچند که این قراردادها نیازی به اعتماد دوجانبه مصرف‌کنندگان به یکدیگر ندارند، اما آنها را ملزم می‌کنند تا به کد موجود در قراردادها اعتماد کنند. از طرفی اشکالاتی هم ممکن است در کدها به وجود بیاید؛ چراکه در نهایت توسط انسان‌هایی ایجاد می‌شوند که ممکن است خطا کنند.
اصلاح این کدها می‌تواند به معنای نقض قراردادهای هوشمند باشد؛ چراکه آنها می‌بایست غیرقابل‌تغییر و قابل‌اعتماد باشند. در هر حال، اگر کاربرد قراردادهای هوشمند اتریوم افزایش یابد، اتر نیز بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرد و متعاقباً ارزش آن افزایش می‌یابد.
