جذب سرمایه‌گذار خارجی و بایدهای آن
در دنیای امروز، جذب سرمایه خارجی به حدی مهم است که حتی کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای بزرگ دنیا نیز به آن اهتمام جدی دارند؛ این یعنی این اقتصادها همانطور که بنا به اهداف خود، روی مزیت‌ها و ظرفیت‌های کشورهای در حال توسعه و کمترتوسعه‌یافته سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌کنند تا بتوانند ضمن نقش‌آفرینی در فرایندها و برنامه‌های آنها، بازار بزرگی را برای خود ایجاد کنند، سرمایه‌گذاری خارجی را نیز بنا به برخی از اهداف خود مغتنم می‌دانند.
این کشورها به خوبی می‌دانند که سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند چه فرصت‌های جدیدی برای آنان ایجاد و چگونه ظرفیت‌های پنهان‌شان را فعال کند. یکی از مهمترین مزیت‌های این سرمایه‌گذاری، ایجاد فرصت شغلی است که این فرصت در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، عمدتاً تخصصی و مهارتی است.
از طرف دیگر، باید دانست جذب سرمایه‌گذار خارجی اگر با دقت و با ظرافت‌های خاص خود انجام نشود، چالش‌هایی نیز به همراه دارد. فراموش نکنیم که سرمایه‌گذاری خارجی حتی می‌تواند به استعمار خاموش هم تبدیل شود. موضوعی که سال‌های سال غربی‌ها در قاره آفریقا آن را پیاده‌سازی کردند و منابع و داشته‌های زیادی از این کشورها خارج کردند و در نهایت نیز به بهانۀ توسعه، سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری اقتصاد و صنعت این کشورها را به نفع خود طراحی و ترسیم کردند. این یعنی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی امری ضروری در توسعه کشور است که البته باید در آن ملاحظات کشور نیز لحاظ شود.
دولت سیزدهم اما در ابتدا گویا به دلایل مختلف، جذب سرمایه‌گذار خارجی نه‌تنها موافق نبود بلکه بارها مسئولان مختلف مخالفت خود را با این مهم ابراز کرده بودند و دلایلی نیز ذکر کردند که از آن جمله عدم‌نیاز به سرماه و غنی بودن خود کشور در بخش سرمایه بود. خوشبختانه خیلی زود، جلوی این اشتباه راهبردی گرفته شد و اخیراً ادبیات دولتمردان به شکلی است که می‌توان کاملاٌ به اصلاح موضع آنان پی برد.
در یکی از آخرین اظهارنظرها، خاندوزری؛ وزیر اقتصاد با اشاره به تأکید دولت بر کشورهای همسایه و منطقه در دیپلماسی اقتصادی و نقش آن در دور زدن تحریم‌های اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی کشور و ارتقاء ضریب نفوذ در منطقه، از لزوم پرهیز از اتکا به غرب سخن گفته و آخرین علت آن را موضوعات مربوط به برجام دانست و ادعا کرده که میانگین سرمایه‌گذاری خارجی معتبر در طول دولت سیزدهم، سه برابر میانگین سرمایه‌گذاری خارجی ۹ سال قبل از دولت سیزدهم است.
روسیه، امارات و چین در صدر کشورهایی هستند که بیشترین سرمایه‌گذاری را در اقتصاد ایران داشته‌اند. وزیر از مهمترین دلایل رشد سرمایه‌گذار خارجی به ارائه مشوق سرمایه‌گذاران خارجی، اعطای اقامت طولانی‌مدت و کاهش مبلغ سرمایه‌گذاری از ۲۵۰ هزار دلار به ۱۰۰ هزار دلار، مصوبه واردات طلا و فلزات گران‌بها به عنوان بخشی از سرمایه خارجی، اشاره کرده است.
خوشبختانه با این رویکرد از کشورهای چین، امارات و روسیه، سرمایه خوبی معادل ۹ میلیارد دلار جذب شد که در نوع خود و نسبت به سال‌های گذشته رشدی نسبی داشته اما برای رسیدن به اهدافی مثل رشد اقتصادی ۸ درصدی، حداقل نیاز به ۷۰ میلیارد دلار سرمایۀ خارجی است که با روند کنونی محقق‌شدنی نیست؛ به ویژه اینکه کشور در ده سال گذشته شیب کاهشی در جذب سرمایه‌گذار خارجی داشته گرچه در سال ۹۶ به دلیل توافق برجام، بریا مقطع کوتاهی موفقیت‌هایی حاصل شد.
جالب‌تر اینکه سرمایه‌گذاری در برخی از کشورهای همسایه حتی به بالای ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده در حالی که آنها نه مزیت و نه ظرفیت‌های اقتصاد ایران را دارند. این مهم بیانگر لزوم بازطراحی برنامه‌ها و تدوین برنامه‌های جدید در این راستا است.
منبع: همت خبر
