خیابان سلسبیل ؛ بورس همه کالاها برای خانواده‌ها

عصر اقتصاد: تصمیم داشتم به مناسبت آغاز چهاردهمین سالگرد روزنامه گزارش این هفته بازار را به موضوع حقوق مصرف کنندگان اختصاص دهم و برای این گزارش یکی از قدیمی ترین مناطق کسب و کار تهران را انتخاب کردم.خیابان رودکی تهران یا همان سلسبیل معروف که مغازه های متنوعی در خود جای داده و تنوع کالا در فروشگاه های این منطقه آن قدر زیاد است که می توان مشتریان و مصرف کنندگان مختلفی را یافت و با آنان گفتگو کرد.صبح یک روز نسبتا گرم زمستانی که هوای تهران به واسطه باد خوب شده بود و می شد آسمان آبی را از مرکز شهر هم دید به خیابان سلسبیل رفتم.اما دریغ از وجود مشتری و مصرف کننده.بازاری که روزها و شب هایش مملو از مردمی بود که برای خرید به فروشگاه های منطقه می آمدند این روزها خلوت تر از آن چیزی بود که فکر می کردم.البته اوایل روز کاری بود و نمی شد انتظار داشت خیابان سلسبیل به شلوغی عصرهایش باشد اما فروشندگان منطقه می گفتند بعد از ظهرهای سلسبیل هم خلوت شده و خبری نیست.

چهارشنبه بازار این هفته به بازار خیابان سلسبیل اختصاص یافت.بازاری که در قلب تهران هزاران فروشگاه متنوع را در خود جای داده است.

سلسبیل مرکز خرید بزرگی به وسعت یک خیابان است.در روزگاران قدیم باغ های انار و رودخانه ای در میان این خیابان جلوه ای از بهشت را در ذهن رهگذران تداعی می کرده و به همین دلیل به این محله سلسبیل می گویند چراکه سلسبیل نام چشمه ای در بهشت است.

از آن نشانه های قدیمی این روزها دیگر هیچ چیزی برجا نمانده اما شور و هیجان مردم منطقه هنوز هم به همان طراوت گذشته است.

گشت و گذاری در خیابان می زنم.وارد یک فروشگاه بدلیجات می شوم.جوانی نشسته است و چشم به راه مشتری.وقتی درباره حقوق مصرف کنندگان از او سوال می کنم معتقد است که تعویض و پس گرفتن کالا یکی از حقوق مشتریان است که بدلیجات به دلیل مسائل بهداشتی قابل پس گرفتن نیست.

علیرضا افشاری از تخفیف دادن به عنوان یکی دیگر از حقوقی یاد می کند که وی برای مشتریانش قائل است و می گوید:با وجود همه تخفیف ها بازار خراب است و کاسبی هایمان کساد شده است.

گفتگوی کوتاهم با این فروشنده را با یک عکس از فروشگاهش پایان می دهم و به سراغ فروشگاه دیگری می روم.

جوان دیگری که دوست ندارد نامش را بگوید از خریداران گلایه دارد و می گوید:مردم به دنبال جنس مفت هستند و با وجود همه این ها بازار هم کساد است.

وی می افزاید:کرایه ۱۶ میلیونی مغازه با فروش های ناچیزی که می کنیم تامین نمی شود از سوی دیگر می ایند و اجناسمان را به عنوان کالای قاچاق می برند.فروشنده دیگری هم کنارش ایستاده می گوید:وقتی یک جنس ایرانی ۱۸۰ هزار تومان برای مشتری آب می خورد و همان جنس با همان کیفیت از نوع خارجی ۸۰ هزار تومان است مردم به سراغ جنس ارزان تر می روند اما مسئولان به جای درک این مساله همواره به بهانه حمایت از تولید داخلی امان فروشندگان را بریده اند.

این فروشنده که می گوید دل خونی از این روزهای بازار دارد تاکید می کند:روز گذشته با این همه جنسی که در مغازه دارم فقط ۵۰۰ هزار تومان فروخته ام و این یعنی ضرری که کمر صنوف را می شکند.

این فروشنده اجازه عکاسی می دهد و نگران است که مبادا حرفهایش برای دردسر درست کند.اما نمی دانست که نمونه این حرف ها در هفته های گذشته در صفحه بازار عصر اقتصاد زیاد منتشر شده است.

به فروشگاه دیگری می روم که مدیری جا افتاده دارد و پوشاک کودکان و نوجوانان را عرضه می کند.منوچهر کهن که ۳۰است در سلسبیل کاسبی کرده و انواع پوشاک مردانه و زنانه را فروخته است این سالها به فروش پوشاک بچه گانه روی آورده و او هم از دارایی و مشکلاتی که برای کسبه ایجاد شده گلایه دارد.

وی که فروشگاهش کالاهایی با قیمت بسیار ارزان عرضه می کند درباره حق مصرف کنندگان در بهره مندی از اجناس با قیمت مناسب می گوید:برخی فروشندگان سودهای بالاتری روی کالاهایشان می کشند و برای همین هم تخفیف های زیادی می دهند اما فروشندگانی که کالاهایشان را با سود مناسب و معقول می فروشند قیمت هایشان اغلب مقطوع است.

وی از برخورد برخی خریداران گلایه دارد و می افزاید:بعضی از خریداران وقتی ۳۰ هزار تومان از فروشگاه کالا تهیه کرده اند تصور می کنند تمام روزی فروشندگان را می دهند و دیگر فروشنده را هم خریده اند و برخوردهای بسیار زشتی با آنها دارند.این نشان می دهد که نه فروشندگان و نه خریداران از حقوق یکدیگر و حد مرزهایشان آگاه نیستند.

وی از بازار کسب و کار هم گلایه می کند و اظهار می دارد:مجبورم کالایی که ۹۰ تومان خریده ام را ۴۰ هزار تومان بفرشم و ضرر کنم تا بتوانم در این بازار درآمدی داشته باشم.

از این فروشگاه دار قدیمی سلسبیل و فروشندگانش هم عکس می گیرم و به یک فروشگاه عرضه محصولات پلاستیکی می روم.فروشگاهی که با وجود آنکه در طبقه فوقانی مغازه هاست اما مشتریانی در آن سرگرم خرید هستند.البته تنها پلاستیک در این مغازه عرضه نمی شود بلکه بیشتر شبیه یک ارزان سراست که انواع کالاهای مورد نیاز خانواده را عرضه می کند.

مدیر فروشگاه کیوان رخ زاد و یکی از اولین فروشگاه دارانی است که حقوق مصرف کنندگان را بهتر از سایر همکارانش می داند.

وی که به گفته خودش سال ها در بخش فروش یک برند مشغول بوده دلیل این آگاهی را فعالیت مستمر در بخش فروش دانسته و می گوید:مشتری حق دارد جنس با کیفیت را با قیمت مناسب تهیه کند و از خدمات پس از فروش در هر کالا بهره مند شود.

به گفته وی در بسیاری از برندها خدمات تعویض و عودت(پس گرفتن) وجود دارد اما در برخی دیگر نیز این امکان فراهم نیست.

رخ زاد تاکید می کند که در شرایط کنونی بسیاری از فروشندگان و خریداران از قوانین مرتبط با حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان آگاهی ندارند و به همین دلیل مشکلاتی در بازار به وجود می آید.

وقتی می خواهم از فروشندگان این فروشگاه عکاسی کنم دو خانم خریدار توجهم را جلب می کنند که با دقت سرگرم بررسی قیمت کالاها هستند.

از یکی از آنها اولویت هایشان در خرید را می پرسم و می گوید:من کیفیت را تشخیص می دهم و با وجود حفظ کیفیت، ارزانی هم برایم مهم است.اما اگر جنس بی کیفیت ارزان هم در بازار باشد خریداری نمی کنم.عکاسی از این فروشگاه هم تمام می شود و به سراغ یک فروشگاه دیگر می روم.فروشگاهی که دکوراسیونش بیشتر شبیه فروشگاه های شمال شهر است. وارد که می شوم دو جوان خوش برخورد که فروشنده یک برند معتبر ایتالیایی رنگ مو و محصولات مراقبت از مو هستند به استقبالم می آیند.

کامیار صیفوری و راحله میرکمالی هر دو فروشنده و مشاور این فروشگاه هستند و به مشتریان علاوه بر فروش محصول مشاوره رایگان هم می دهند.آنها از حقوق مصرف کنندگان آگاهند و می گویند:ما حق نداریم جنس را به مشتری به اجبار بفروشیم و اگر مشتری برند دیگری از رنگ مو را خواست حق تخریب سایر اجناس و برندها را نداریم.تنها مشاوره داده و راهنمایی می کنیم.در این فروشگاه دقت زیادی می کنیم تا آنچه مشتری می خواهد در اختیارش قرار گیرد.

به گفته صیفوری در این فروشگاه ضمانت خرید وجود دارد و بر اساس اصل پایبندی به خدمات پس از فروش در صورتی که مشتری از کالایی ناراضی بود آن کالا یا تعویض می شود و یا وجه آن به مشتری بازپس داده خواهد شد.

این فروشنده جوان عدم فروش کالاهای تاریخ گذشته و دارای مشکل را یکی از وظایف همه فروشندگان دانسته و تاکید می کند:برند عرضه شده در این فروشگاه اگر چه از برندهای ایرانی گران تر است اما از بسیاری از برندهای خارجی با قیمت ارزان تری به مشتریان عرضه می شود.

وی معتقد است مشتریانی که کیفیت برایشان اهمیت دارد از کالاهای باکیفیت استفاده می کنند.

به گفته این جوان فعال در بازار لوازم آرایشی و بهداشتی مشتریان و فروشندگان در بازارهای کشور درک دوطرفه مناسبی از هم ندارند و برای همین چالش های زیادی در بازار وجود دارد.زمانی که فروشنده از کیفیت سخن می گوید خریدار تصور می کند این تعاریف دروغ است و فروشنده تنها قصد دارد کالا را به مشتری به هر قیمتی بفروشد در حالی که در فروشگاه هایی که به یک برند خاص تعلق دارد فروشندگان از افزایش فروش هیچ سودی نمی برند اما دوست دارند مشتریان راضی باشند.

میرکمالی همکار دیگر وی نیز ادامه می دهد:ارزان بودن رنگ موی ایرانی گاه برای برندها مشکل ساز است چرا که هر چه به مشتریان درباره مزایای رنگ موی خارجی توضیح می دهیم تنها به قیمت فکر می کنند و به کیفیت توجهی ندارند.

این دو جوان دهه هفتادی که مدعی اند متولدین نیمه اول دهه ۷۰ بسیار متعهد و فعال در زمینه های اقتصادی هستند می گویند:بازار خراب این روزهای کشور سبب شده تا رنگ و لعاب مغازه ها هر روز تغییر کند و حتی مغازه های لوکس هم عوض شوند.فعالان اقتصادی مدت ها زمان صرف می کنند و سرمایه جور می کنند و بعد از مدتی که کسب و کاری راه می اندازند زمین می خورند و کارشان را تعطیل می کنند و این مساله مکررا تکرار می شود.

گشت و گذارم در خیابان سلسبیل که این روزها نام رودکی به خود گرفته است را ادامه می دهم.اینجا انواع مغازه ها وجود دارند.اگرچه از تقاطع خیابان رودکی و دامپزشکی به طرف شمال بیشتر مغازه ها عرضه کننده پوشاک هستند اما پایین تر از خیابان دامپزشکی می توان هر مغازه ای را یافت.این خیابان از تقاطع خیابان امام خمینی تا تقاطع خیابان انقلاب شاهد حضور و فعالیت هزاران مغازه است که انواع پوشاک زنانه،مردانه،بچه گانه،اسباب بازی،سرویس های خواب،لوازم خانگی، طلا و جواهر،کفش مردانه،زنانه و بچه گانه و …. را به مردم می فروشند.برای همین است که خانواده های ایرانی حتی از محله های مجاور هم برای خرید به این منطقه سری می زنند.ویژگی دیگر این خیابان ارزان بودن کالاهاست و با هر توان مالی که داشته باشید می توانید در این خیابان خرید دلنشینی را تجربه کنید.

در ادامه گفتگو با کسبه یک فروشنده ساعت هم که نه اجازه می دهد از او عکس بگیریم و نه نامش را درج کنیم درباره حقوق مصرف کنندگان می گوید:بازار خراب است و در این بازار هر چه مشتری بخواهد اطاعت می کنیم تا بتوانیم جنسمان را بفروشیم.

فروشگاه دار دیگری که لوازم متنوع آشپزخانه می فروشد هم می گوید:مشتری ها جنس خوب و با کیفیت می خواهند ؛ اما متاسفانه این روزها مردم به جای آنکه به دنبال کیفیت باشند فقط به قیمت و ارزانی کالا فکر می کنند.

وی که از ذکر نامش خودداری می کند درباره تعویض و پس گرفتن کالا هم اظهار می دارد:در برخی از کالاها امکان این مساله وجود ندارد اما درباره کالاهای ما گاهی اتفاق می افتد.

خریدار این فروشگاه هم که خود را مریم احمدی معرفی می کند می گوید:برای خرید کالا کیفیت برایم مهم است اما اگر ارزان تر باشد بهتر است.

محسن و حسین حلیمی دو فروشنده دیگری هستند که در یک مغازه عرضه لوازم ارایش و بهداشتی فعالیت می کنند و در ادامه گزارش با آنها هم کلام می شوم.یکی از آنان می گوید:مردم به دنبال اجناس ارزان هستند و اوضاع سال به سال بدتر می شود.در چنین شرایطی حتی نمی توانیم هزینه برق و مالیاتمان را تامین کنیم.

وی می افزاید:مغازه متعلق به خودمان است اما با ۷۰۰ هزار تومان پول برق و مالیات های چند ده میلیونی نمی توانیم کاسبی کنیم.

وی درباره حقوق مشتریان هم اظهار می دارد:این روزها مشتری هر سازی بزند مغازه دار باید برقصد.همین امروز با وجود گذشت ساعات اولیه روز هیچ کالایی نفروخته ایم و این مساله هر روز بر مشکلات اصناف می افزاید.

بعد از این دو فروشگاه دار جوان به سراغ فروشگاهی کوچک می روم که عطر می فروشد.پدر و پسری که نامشان داود و آرمین عباسی است در این فروشگاه با خنده و شوخی با یکی از مشتریان سرگرم گفتگو هستند.آرمین سرگرم خوردن صبحانه است و می گوید:عکسم را بگیر تا ببینند مغازه داران از بس بازارشان خوب است غذاهای اعیانی می خورند.پدرش داوود هم که اصلا داشتن پسر بزرگ به چهره اش نمی آید وقتی می پرسم که از حقوق مصرف کننده چه می داند می گوید:من مصرف کننده مواد مخدر نیستم که بدانم چه حقوقی دارند!

جعفر عباسی برادر بزرگتر آقا داود هم به کنارمان می اید و پس از آنکه کمی با برادر و برادر زاده اش شوخی می کند اظهار می دارد:رضایت مشتری برای همه فروشندگان و کسبه بسیار مهم است و برای همین مساله در روز تلاش می کنند تا جنس خوب به مردم بفروشند.

کمی جلوتر هم فروشگاه ساعتی قرار دارد که مدیر آن معتقد است برای جلب رضایت مشتریان باید علاوه بر تخفیف های مناسب کالای خوب هم عرضه کرد.

مهران حبیب الهی که ۱۵ سال در خیابان سلسبیل مغازه دار است تاکید می کند که فروشندگان خود را جای خریداران بگذارند و کالای خوب به مردم بدهند.

این فروشنده گارانتی را در عرضه ساعت بسیار مهم توصیف کرده و می افزاید:سعی کرده ام با مشتریان با برخورد مناسب و آرام برخورد کنم حتی اگر خریدار واقعی نباشد.

آن طرف خیابان هم یک طلا فروش از دغدغه های صنفی خودش می گوید.

ابراهیم سهراب درخشی اظهار می دارد:بازار دیگر مانند گذشته نیست و مردم دیگر پول هایشان را به طلا نمی دهند و به جای آن در بازارهای دلار و بورس سرمایه گذاری می کنند.

وی ادامه می دهد:کسب و کار کاملا خراب است و مالیات بر ارزش افزوده کمر طلا فروشان را شکسته است.بسیاری از طلا فروشان کاسبی شان را تعطیل کرده اند چون دست دوم فروشان بازار طلا را خراب کرده اند.این مساله نه تنها بازار را بدتر می کند بلکه موجب ورشکستگی طلاسازان و بیکاری کارگران این صنف می شود.

بعد از گفتگو با این طلا فروش به یک فرش فروشی میروم.پیرمردی خوشرو در کنار دو دوست خود نشسته است.۸۰ سال دارد و از کسبه قدیمی بازار است.

محمد حسینی که از سال ۱۳۳۳ یعنی ۶۲ سال پیش در این خیابان کاسب بوده می گوید:آن سال ها سلسبیل یک خیابان خاکی و باریک بود و انواع کسبه سرگرم کار و تلاش بودند.خواربار فروشی ها،قصابی ها،نانوایی ها و لبنیاتی های متعددی در این خیابان بود که اکنون تعطیل شده اند.از ۳۰ سال پیش فروشگاه های مختلف در این منطقه دایر شدند و هنوز هم هستند.

او از خاطرات خود نیز یادی می کند و اظهار می دارد:آن روزها این مغازه متعلق به بانک بیمه بازرگانان بود که در سال ۵۰ منحل شد و ساختمانش واگذار شد و از آن موقع تاکنون در اختیار آقای منصور جباری است.

جباری نیز که در کنار آقای حسینی ایستاده می گوید که از سال ها پیش در این منطقه فعالیت دارد از ارزان بودن مغازه ها در سال های دور می گوید.

به گفته این کاسب های قدیمی سینما کارون که تنها سینمای منطقه سلسبیل است سال ۳۱ و با هزینه ۸۵۰ هزار تومانی ساخته شد و این ارزان بودن هزینه ها سبب شد کسبه قدیمی املاکشان را با بهای اندکی بخرند.

فروشنده دیگری نیز که کفش فروشی دارد درباره کسب و کارش در سلسبیل اظهار می کند:همه کسبه گرفتار بدبختی و گرفتاری هستند و بازار کفش هم خراب تر از همه بازارهاست.

علی مینایی می گوید:آنهایی که اجاره می دهند توان تامین اجاره هایشان را ندارند.وی که خود ماهیانه ۷ میلیون تومان اجاره می دهد از بازار این روزها گلایه مند است و می افزاید:با وجود این بازار خراب همواره سعی کرده ام حقوق مصرف کنندگان را رعایت کنم و کیفیت کالاها مطلوب باشد.

به گفته وی هدف اصلی فروشندگان جذب مشتری با رعایت اصول است.

وی از شیوه مبارزه با قاچاق هم انتقاد کرده و تاکید می کند:چند روز پیش برای جمع آوری کالاهای قاچاق آمده بودند .این خوب است اما زمانی که جنس ایرانی خوب در بازار وجود داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه جنس ایرانی کیفیت ندارد ادامه می دهد:من برای مشتریانم خدمات زیادی ارائه می دهم چرا که خودم هم در این کشور زندگی می کنم.

بعد از این مغازه به مانتوسرای یاس می روم اما سه خانم فروشنده این مانتو سرا از دوربین و عکسها فرار می کنند.یکی از متصدیان فروشگاه اما راضی می شود از فروشگاه عکس بگیرم و خانم های فروشنده هم تا می توانند برای این عکس با او مزاح می کنند.فروشگاه اسباب بازی کنار این فروشگاه هم از بازار خراب این روزها می گوید و می افزاید:اسباب بازی اولویت بالایی برای مردم نیست و برای همین بسیاری از هم صنف های ما تعطیل کرده اند.

وی درباره خدمات پس از فروش در اسباب بازی هم خاطرنشان می کند:اسباب بازی چون توسط بچه ها به سرعت خراب می شوند گارانتی ندارند و مردم نباید از این کالا انتظار خدمات پس از فروش داشته باشند.اما بیشتر فروشندگان اسباب بازی سعی دارند که کالای با کیفیت به مشتری بدهند.

ناصر جباری مقدم فروشگاه دار قدیمی که ۴۵ سال است در سلسبیل در بخش فروش سرویس های پارچه ای خواب کسب و کار می کند می گوید:سیستم مشتریان و بازار و خواسته های آن ها تغییر کرده و سلیقه ها فرق کرده است اما کسبه سعی می کنند بهترین امکانات را برای مشتریان فراهم کنند.

آخرین فروشگاهی هم که می روم نیز طلا فروشی آقای صمد خیابانی است که در پاساژ روما در تقاطع خیابان آذربایجان مستقر است و او هم با وجود آنکه برخوردهای شایسته ای با مشتریانش دارد از بازار خراب و کساد این روزها گلایه مند است.

سلسبیل یک خیابان طولانی با هزاران فروشگاه است .ده ها پاساژ در این خیابان میزبان مردمی هستند که برای خرید با کیفیت و ارزان به این خیابان می آیند.بخش شمالی این خیابان بورس کفش است و بخش میانی آن بورس پوشاک و بخش جنوبی آن نیز انواع فروشگاه ها را در خود جای داده است.اما با وجود همه بحران های اقتصادی که گریبان کسبه این منطقه را گرفته است این خیابان می تواند فرصت های سرمایه گذاری باشد برای کسانی که می خواهند کسب عمومی و پر سودی داشته باشند.

دسترسی‌ها

سلسبیل یا خیابان رودکی خیابانی در مرکز تهران است که از شمال به خیابان انقلاب و از جنوب به خیابان امام خمینی منتهی می شود.این خیابان با خیابان های مشهوری چون دامپزشکی و آذربایجان و هاشمی نیز تقاطع دارد.سلسبیل در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد نیست و موازی اتوبان نواب است.بنابراین با استفاده از خودروی شخصی نیز می توانید به این خیابان دسترسی داشته باشید .البته یادآوری این نکته ضروری است که خیابان رودکی از جنوب به شمال یک طرفه است.

خط مترو هم به این خیابان دسترسی دارد و در ایستگاه نواب از خط ۲ می توانید با کمی پیاده روی به سمت غرب به خیابان رودکی و منطقه سلسبیل برسید.

اتوبوس ها هم در این خیابان چند ایستگاهی دارند.

امکانات رفاهی،ایمنی و امنیتی

پارکینگ در سلسبیل مانند بسیاری از مناطق مرکزی تهران یک معضل است.سرویس بهداشتی هم فقط در پاساژ ها قابل دسترسی عمومی است و نمازخانه هم تقریبا در این محدوده پیدا نمی شود .نزدیک ترین ایستگاه آتش نشانی در خیابان اسکندری مستقر است و بیمارستان های اقبال،شهریار،لولاگر،بابک که به ترتیب در خیابان های آذربایجان،خوش و کارون قرار دارند دسترسی مردم و کسبه منطقه به مرکز درمانی را آسان کرده اند.کلانتری نواب هم امنیت منطقه را تامین می کند.در نهایت امکانات ایمنی و رفاهی منطقه در حد متوسط است.

قیمت فروشگاه ها

قیمت مغازه در منطقه سلسبیل از هر متر۶۰ میلیون تومان به بالاست .برای اجاره هم می توانید با حداقل ۵۰ میلیون تومان ودیعه و ماهیانه ۵ میلیون تومان اجاره در این منطقه مغازه تهیه کنید.البته در پاساژها قیمت ها ارزان تر است.در نهایت اگر خریدار باشید مغازه های زیادی در این محدوده می توانید پیدا کنید.

امیرعلی امینیان