دست‌های خالی، یارانه های ناپدید!
فروشگاه‌ها کالابرگ نمی‌دهند، یارانه قطع شده؛ ۴۰۰ هزار خانواده در بلاتکلیفی هستند!
اکرم رضائی نژاد
در پی اجرای طرح جدید هدفمندسازی یارانه‌ها، گزارش‌های میدانی خبرنگار عصر اقتصاد از فروشگاه های منتخب تهران، نشان دهنده ناکارآمدی در توزیع کالابرگ الکترونیکی و ابهام در معیارهای حذف یارانه‌بگیران است.
خبرنگار عصراقتصاد از چند فروشگاه منتخب در تهران گزارش می‌دهد که برخی مراجعه‌کنندگان با وجود داشتن شرایط دریافت کالابرگ، دست‌خالی بازگشته‌اند.
یکی از دلایل این موضوع، کمبود کالای اعلام شده در فروشگاه‌هاست که باعث می‌شود شهروندان نتوانند برخی از اقلام کالابرگ را دریافت کنند.
اما دلیل دیگری که متصدیان صندوق فروشگاه‌ها به بسیاری از شهروندان اعلام می‌کردند این بود که کالابرگی برای آنان واریز نشده و یا فقط می‌توانند مرحله دوم را دریافت کنند.
شکایت یک شهروند:«من در دهک ۵ هستم، اما گفتند کالابرگ مرحله اول سوخته و فقط مرحله دوم را می‌توانم دریافت کنم!»
این در حالی است که طبق اعلام وزارت تعاون، مهلت دریافت کالابرگ مرحله اول تا خرداد ۱۴۰۴ تمدید شده، اما برخی فروشگاه‌ها به دلیل عدم بروزرسانی سامانه‌ها یا کمبود منابع، از ارائه کالابرگ خودداری کرده‌اند.
حذف ناگهانی از لیست یارانه
در ادامه پیگیری‌ها مشخص شد بسیاری از خانوارهایی که پیش از نوروز ۱۴۰۴ مشمول یارانه غیرنقدی ۳۵۰ هزار تومانی بودند، در شارژ فروردین ماه (۲۷ فروردین) از لیست حذف شدند، بدون آنکه اطلاع‌رسانی شفافی صورت گرفته باشد.
همچنین بررسی داده‌های دو ماه اخیر سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و لیست اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نشان می‌دهد تعداد مشمولان یارانه نقدی نیز از ۵۰.۴ میلیون نفر در اسفند ۱۴۰۳ به ۴۹.۹۷ میلیون نفر در فروردین ۱۴۰۴ کاهش یافته است. این کاهش ناگهانی در حالی رخ داده که دولت هنوز آیین‌نامه جدیدی برای شاخص‌های حذف ارائه نکرده است.
پیش‌تر، معیارهایی مانند مالکیت خانه‌های لوکس، خودروهای گران‌قیمت، یا درآمد بالا برای حذف یارانه‌بگیران دهک دهم ملاک بود. اما اکنون، بسیاری از حذف‌شدگان ادعا می‌کنند فاقد دارایی‌های کلان هستند و حتی برخی بیکارند.
یکی از شهروندان می‌گوید: «تنها درآمدم پایه حقوق ماهانه وزارت کار است. آیا این میزان، درآمد بالا محسوب می‌شود؟»
واکنش مسئولان و طرح‌های جدید دولت
چند روز پیش، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی طبق قانون بودجه ۱۴۰۴ در دستور کار است. احمد میدری، وزیر تعاون، تأکید کرده که این تصمیم برای هدایت منابع به سمت دهک‌های نیازمند گرفته شده است.
بر اساس جدول اعلامی دولت، شاخص‌هایی مانند دارایی ملکی بیش از ۳۵ میلیارد تومان، خودروهای بالای ۳ میلیارد تومان، درآمد ماهانه بالا، یا اقامت خارجی ملاک حذف هستند.
به گفته میدری، منابع حاصل از این حذف، صرف افزایش یارانه دهک‌های اول تا سوم خواهد شد.
دولت اعلام کرده است که داده‌های مورد استفاده برای حذف یارانه‌ها از منابع مختلفی چون سازمان امور مالیاتی، وزارت راه و شهرسازی، بانک‌ها و سایر نهادهای ذی‌ربط استخراج می‌شود تا عدالت اجرایی حفظ شود.
نحوه اعتراض به قطع یارانه دهک‌بندی خانوار
همچنین، امکان ثبت اعتراض برای افراد حذف‌شده از طریق سامانه‌های رسمی فراهم است. اما شهروندان برای اعتراض به قطع یارانه هم با چالش‌های عملی مواجهند.
مشکل در تماس با سامانه ۶۳۶۹: یک شهروند به خبرنگار عصراقتصاد گفت: «هر بار که با شماره ۶۳۶۹ تماس می‌گیرم، می‌گویند شما نفر ۳۴ در صف هستید! حتی پس از ۴۵ دقیقه انتظار، تغییری نمی‌کند و همچنان نفر ۳۴ در صف می‌مانم!»
سامانه حمایت از خانوارها (hemayat.mcls.gov.ir): برخی کاربران از پیچیدگی ثبت اعتراض گلایه دارند.
با این حال، در شرایطی که اقتصاد خانوارهای کم‌درآمد تحت فشار است، شفافیت و عدالت در توزیع یارانه‌ها می‌تواند به کاهش تنش‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کند.
