روابط عمومی و توسعه پایدار

مجید طلیمی/ کارشناس عالی ارتباطات و رسانه

روابط عمومی نوین در اجتماع امروز، به مثابه آینه تمام نمای انتظارت و مطالبات برحق مردم، از سازمان‌ها و نهادهایی است که برای خدمت به آن‌ها، تکوین و سازمان یافته اند و حوزه روابط عمومی در این برهه از زمان ، مرد میدان می طلبد.

امروزه نقش ارتباطات و روابط عمومی درتوسعه پایدار اجتماعی و استراتژی سازمان، نقشی موثرقلمداد می‌شود و جایگاه روابط عمومی به عنوان ابزار مدیریتی بر مبنای حرکت‌های علمی و حرفه‌ای از مشخصه‌های جدید روابط عمومی درعصر ارتباطات قلمداد می شود و روابط عمومی صاحب سبک، به عنوان حلقه اصلی ارتباطات میان مدیران، کارکنان و جامعه، مسئولیتی خطیر به عهده دارد.

از زمانی که روابط عمومی به عنوان یکی از ارکان مدیریت و بخشی از نظام رسانه ای مطرح شده، اهمیت آن در مسئولیت ارتباطی سازمان‌ها، بنگاه های اقتصادی و نهاد های فرهنگی اجتماعی نمود تازه‌ای پیدا کرده است و با توجه به این موضوع که واحد روابط عمومی به عنوان ارتباط مستقیم مدیر ارشد یک سازمان با محیط خارج از سازمان عمل می کند، روابط عمومی به عنوان یکی از ارکان مهم ارتباط سازمان با مخاطبان و سایر ذینفعان، مسئولیت حائز اهمیتی در فرایند شفاف سازی و فعالیت های اجتماعی، تبادل اطلاعات، تحقق اصل پاسخگویی سازمان و اطلاع رسانی ها به منظور کسب اطلاع مردم و نظارت بر عملکرد دولت مردان و سازمان های اجرایی دارد.

همچنین؛ نهاد روابط عمومی در سازمان ها می تواند از یک طرف زمینه جذب منابع بهتر و کارآمدتر از محیط را فراهم آورد و از طرف دیگر به برقراری ارتباط با افراد و بخش های داخلی سازمان زمینه ساز مشارکت کارکنان، افزایش تعهد به برنامه ها، ایجاد انسجام و تشویق و ترغیب افراد به همراهی و همکاری موثر و مداوم در اجرای استراتژی های اصلی سازمان گردد.

برای نیل به یک جامعه توسعه یافته و متعالی توجه به سه فرآیند عمده و ایجاد هماهنگی و ارتباط شایسته میان آن ها می تواند نشانه ای از یک تفکر استراتژیک باشد.

برای سامان دادن به امور جامعه چه در سطح خرد اجرایی و چه در سطح کلان به مفهوم سیاستگذاری و برنامه ریزی و چه در سطح توسعه که راهبردهای استراتژیک مطرح می شود باید همگان را توسط روابط عمومی ها در هر سه فرآیند به مشارکت دعوت کرد.

در سطح اول، ایجاد گمانه ها و گمانه زنی بر مبنای ارزش های مورد قبول ملی، اجتماعی و سازمانی مسیرهای حرکتی جامعه را تبیین می کند.

در سطح دوم، گزینش گمانه است که بر مبنای تحول و توسعه مورد نظر، گمانه های مطرح پالایش گردیده و گمانه شاخص مطرح می گردد و بالاخره در بالاترین سطح مساله ایجاد تناسب بین گمانه ها مطرح می گردد که به بیان راهبردهای استراتژیک منجر می گردد.

بنابراین از روابط عمومی این انتظار می رود که در انتخاب گمانه ها، در گزینش آن و در ایجاد تناسب بین گمانه ها توسعه تفاهم اجتماعی و توازن سیاسی و ملی را در نظر بگیرند و به جای برخورد حذفی، روش های اثباتی و سازنده را در پیش گیرند و به چشم انداز روشن توسعه و تکامل و همبستگی ملی بیش از منافع فردی و گروهی خود بیندیشند.

شایان ذکر است؛ نمادهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک جامعه در گرو ساز و کارهایی هایی همچون توزیع عادلانه اطلاعات، روشن‌گری افکارعمومی، مردم مداری و احترام به حقوق انسان ها به منظور افزایش سطح مشارکت مردمی است که ماموریت انجام آن به عهده مدیریت روابط عمومی سازمان‌ها است.

از نگاه اسلام نیز، مسئله ارتباطات انسانی، امر بسیار مهم و قابل توجه است و آن قدر بحث ارتباطات انسانی و اجتماعی در منطق اسلام جایگاه والا دارد که در بسیاری از نیایش ها و عبادت ها و شعائر و مناسک دینی، بعد ارتباط انسان با دیگران با بعد ارتباط انسان با خدای خود به شدت در هم آمیخته است. اگر کسی به مناسک مهم دینی مانند حج و نماز نگاه کند، بخوبی در می یابد که چگونه حلقه ارتباط انسان با خداوند یا ارتباط انسان با جامعه در هم تنیده شده است.

به همین دلیل است که در نگاه و منطق اسلام،مسئله ارتباطات در معنی عام،که یکی از نمادهای آن در روابط عمومی خواهد بود،جایگاه بسیار مهم و ارزشمندی دارد.

رهبر معظم انقلاب نیز درباره نقش و جایگاه ارتباطات و روابط عمومی در کشور می فرمایند : روابط عمومی‌ها باید ببینند خلایی که وجود آنها را ضروری کرده است چیست. عشق به خدمت‌گاهی در برخی از افراد و دستگاه‌ها موجب می‌شود که قلمرو وسیع‌تری را برای کار خود جست‌وجو کنند و در نتیجه تداخل بخش‌های مختلف پیش می‌آید.

بعضی معتقدند که روابط عمومی‌ها بایستی حقیقت مطلب در مورد دستگاه‌ها را بیان کنند زیرا مردم انتظار و توقع دارند که همه واقعیت‌ها را بشنوند. بعضی هم عقیده دارند علاوه بر گفتن این حقیقت باید نظر مردم نسبت به آن وزارتخانه نیز مشخص و منعکس شود.

عده‌ای می گویند تنها چیزهای امیدبخش را باید به مردم گفت و مطالب یأس‌آفرین را نباید ارایه داد. روابط عمومی ها باید روش خود را از بین این سلیقه‌ها انتخاب کنند. باید مشخص کنید انتظار مردم و دستگاه‌ها از شما چیست. باید با مردم صادقانه رفتار شود.

بر این اساس، فعالان حوزه ارتباطات و روابط عمومی با تبیین جایگاه علمی و عملیاتی خویش می توانند گام های موثری در توسعه پایدار ایران اسلامی بردارند و امید است، فعالان عرصه ارتباطات و روابط عمومی، ضمن بکارگیری منویات مقام معظم رهبری و با بکارگیری  اصول علمی و اخلاق حرفه ای با نگاه مخاطب محوری و پاسخگویی، در تحقق گام دوم انقلاب تلاش نمایند و ازطریق به‌کارگیری روش‌های ارتباطی مؤثر به چشم انداز مطلوب دست یابند.