لزوم باز تعریف دفاع مقدس برای نسل جدید

مهدی واحدی/استاد دانشگاه

گنجینه دفاع مقدس باید با روش های جدید و سازگار با مذاق و طبع مطلوب توجه و یادگیری نسل نوجوان و جوان ارایه شود تا از لحاظ معرفتی و تربیتی نسل‌های آینده را تغذیه کند.

اگر یاد و نام شهدا در پیچ و خم روزمره ذهن یادآوری شود، خاطرات اخلاقی، ارزشی و دینی زیادی را در جامعه نشر می دهد؛ چرا که غفلت و فراموش کردن انسان های مجاهد و چارچوب های فکری و انگاره های ذهنی شهدا، ما را گرفتار روزمرگی هایی خواهد کرد که جامعه را با مخاطرات مواجه می کند.

اگر چه نسل جدید با بسیاری از فضاهای مجاهدت ها و دفاع مقدس آشنا هستند و شهدای مدافع حرم همین جوانان هستند که دونسل بعد از شهدای دفاع مقدس به دنیا آمدند و با بینش بهتری این مسیر را ادامه می دهند، اما در کنار این رویش ها، بخشی از جوانان و نسل امروز به واسطه کم کاری و قصورهایی که ما معلمان نظام تعلیم و تربیت، آموزش عالی و رسانه داشته ایم، کمتر با معارف شهدا و فضای معرفتی و ارزشی دفاع مقدس آشنا هستند.

با وجود این که تولیدات رسانه ای خوبی در قالب فیلم، انیمیشن، کتاب، داستان و رمان در این زمینه منتشر شده و واقعا غنی است، اما رساندن این آثار به دست مخاطب و ایجاد نیاز در ذهن نوجوان و دانش آموز و جوان دانشجو برای استفاده از این محصولات، قصور شده است.

یکی از مهمات زندگی، توجه به همین تاریخ دفاع مقدس است که در این مدت هشت سال در کشور چه گذشت و چه اتفاقاتی رقم خورد؟

با وجود قهرمانان و الگوهای دنیای واقعی، هژمونی جریان فرهنگی ضد دینی در فضای رسانه ای دنیا اقدام به معرفی قهرمان نماهای هالیوودی و رسانه ای می کند که هیچ کدام در دنیای واقعی ظهورو بروز ندارد.

این قهرمان پروری های خیالی، ذهن جوان و نوجوان ما را مسحور خود می کند؛ در حالی که قهرمانانی را در دفاع مقدس و مدافع حرم داشتیم که برای معرفی شخصیت، زندگی و مرام آنها اگر کار رسانه ای درستی انجام شود، هر انسان آزاده ای را چه مسلمان و غیر مسلمان را مجذوب خود می کند.

امروز اگر تمام آزادمردان عالم به سردار عزیز ما قاسم سلیمانی ارادت قلبی دارند و او را دوست دارند، به خاطر شخصیت، ویژگی ها و فضایل نهفته در شخصیت آن شهید و جان فشانی و تعلق او به تمام مظلومان عالم بود.

اگر نتوانیم شخصیت هایی مانند حاج قاسم را با این عظمت رسانه ای کنیم و تخریب ها ادامه یابد و فضای ضد رسانه ای علیه این شخصیت بزرگ ادامه پیدا کند، چند صباح دیگر حتی از شخصیتی مثل حاج قاسم هم باید در یک فضای تردید برای جوانان صحبت کنیم؛ چه برسد به شهدای دیگری که در مظلومیت بودند.

از این جهت تکلیف و وظیفه نظام آموزش و پرورش، آموزش عالی کشور و نظام رسانه ای بسیار سنگین است و باید با روش های جدید که با مذاق و طبع های مطلوب توجه و یادگیری نسل نوجوان و جوان ما سازگار است، محصولاتی تولید کنیم و از طرف دیگر با معرفی روش هایی، این گنج نهفته هشت سال دفاع مقدس را که می تواند از لحاظ معرفتی و تربیتی نسل های آینده را تغذیه کند، ارایه کنیم.

هفته دفاع مقدس به لحاظ زمانی تفاوتی با زمان های دیگر ندارد؛ چیزی که به زمان و زمین شرافت می دهد، وقایع و اتفاقات و به خصوص انسان هایی است که حوادثی را رقم می زنند. لذا آنچه که محور گرامی داشت ایام هفته دفاع مقدس است، کسانی هستند که جنگ و دفاع مقدس را با تاریخ آن، رقم زده اند.

گرامیداشت دفاع مقدس گرامیداشت رزمندگان و جانبازان و پاسداشت شهدایی است که دنیای خود و جانشان را که عزیزترین دارایی شان است در دفاع از آرمان ها، مردم و وطن در طبق اخلاص گذاشتند. این چنین انسان هایی در قله انسانیت قرار می گیرند. البته فارغ از این فضا، صرف این که انسانی برای وطن خود حتی با نگاه های ملی گرایانه جان را فدا می کند، در تمام دنیا مورد احترام است.

بسیاری از کشورهای دنیا تجارب جنگ داشته اند. وقتی به قبرستان های سربازان کشته شده در راه وطن، سر بزنید، می ببنید در بهترین موقعیت و شکل ممکن به خاک سپرده اند و برای آنها یادمان هایی ایجاد کرده اند. اساسا پاسداشت برای کسانی که برای وطن خود جانفشانی کرده اند، در نهاد و فطرت انسان ها نهفته است.

این افراد واجد یک فضیلت اخلاقی بزرگ به نام فداکاری هستند که در همه جای دنیا به عنوان ارزش اخلاقی شناخته می شود. اگر به این فداکاری رنگ و بوی الهی و توحیدی و ارزشی دهیم، قطعا این ارزش دوچندان و صد چندان خواهد شد. بر همین اساس بزرگداشت هفته دفاع مقدس از جایگاه بالاتری نسبت به کشورهای دیگر برخوردار است.

وقتی در مورد ویژگی کسانی که مجاهدت کردند، قدری تامل کنیم می بینیم انسان های وارسته ای بوده اند که در مقام از خودگذشتگی و توجه به معنویات این راه را طی کردند و می توانند مورد توجه نسل جدید قرار گیرند.

رهبر معظم انقلاب می فرمایند چه بسا زنده نگه داشتن یاد شهدا از خود شهادت کمتر نباشد، معنای این سخن این است که کسانی که بنا است یاد شهدا را زنده نگه دارند اولا کار مشکلی دارند، ثانیا کار بزرگی انجام می دهند.