نمایشگاه آثار خطنقاشی محمد وجدانی
نمایشگاه آثار خطنقاشی استاد محمد وجدانی، شاعر، نویسنده، طراح، خوشنویس و نقاش از ۲۶ تا ۲۹ آبان۱۴۰۲ در محل گالری انجمن کلیسای انجیلی آلمانیزبان در ایران در خیابان شریعتی، یخچال، وارسته، شهید شیدایی، شماره ۱۲۳/۱ برگزار می شود.
این نمایشگاه قرار بود در همین مکان در آبانماه سال گذشته و با یادِ عزیزِ عباس معروفی نویسنده معروف و ارزشمند برگزار شود، که نشد.
محمد وجدانی در مورد برگزاری این نمایشگاه می گوید: میدانید، آدم کسی را که با او خندیده ممکن است فراموش کند، اما کسی را که با او گریسته، هرگز از خاطر نخواهد برد، و برای من، عباس، مثال مجسم این ماجراست… اگر مثالی البته داشته باشد.
زندگی عباس برای من یادآور زندگی “پرندهْماهیها” بود. “پرندهْماهی”، از عمق آبها خیز برمیدارد تا لحظهای در هوایی دیگر، جانبخشیدن به آرزو را تجربه کند. عباس هم در همین نفسزدنهای کوتاه زندگی میکرد. او ابدیت را در لحظه یافته بود. لحظههایی به طول همهی زندگیاش، لحظههایی که مینوشت، لحظههای ناب انتخاب.
حالا یکسال از آن روزها گذشته است ولی باز دلم رضا نمیدهد یادی از او نکنم. او که سرانجام یکروز از این روزهای خاکستری از ما گریخت، او که کارهای مرا عاشقانه دوست داشت. نازنینی که فریادش، صدای خاموش معصومیتی بیاننشدنی را به خاطر میآورد. صدای نابودی یک هویت را.
اما در مورد نمایشگاه و آثار ارایه شده به مخاطبین باید بگویم:
من این خطوط نوشتم چنانکه غیر ندانست
تو هم ز روی کرامت چنان بخوان که تو دانی
درباره خط نقاشی، مفسران و منتقدان به طور کلی دو نگاه یا دو نظر دارند. در نظرگاهی، خارجشدن از کادر و ضوابط اصلی خوشنویسی مجاز نیست و در نظرگاهی خلاف این نظر، یعنی گذار از صنعت به سوی هنر، آن هم هنری غیربومی یا سرزمینی مد نظر است. من نمیدانم فردا چه نظری خواهم داشت، اگر اصلاً فردایی داشته باشم، اما امروز با نظرگاه دوم موافقم.
یعنی به تصویرکشیدنِ چشماندازهای نو و رها و تجربه نشده که در حقیقت ادامهٔ کار معدودی از گذشتگانی است که به این مهم پرداختهاند. کارهایی که مثل بستر ابدیت بیمرزاند. کارهایی که ریشه در شعر دارند، در نقاشی دارند و خود پس از تولد به شعری دیگر تبدیل میشوند.
در حقیقت، خطنقاشی بازآفرینی گوشهای یا بخش عمدهای از مفهوم یک شعر یا نثر است همراه با حضور منِ هنرمند؛ زیرا معتقدم خط بهتنهایی هنر نیست چرا که هنر، زبان انسان است در گسترهی جهان، درحالیکه خط، زبانِ انسانِ ایرانیست، و باید از این مرز جغرافیایی گذر کرد. بهعبارت دیگر، خط نقاشی شعریست که میکوشد بیمدد واژه شعر باشد و این بیخویشیِ پیوندِ خط و شعر و رنگ را تا آنجا که توان دارد بیان کند؛ که البته ممکن است نتواند هم بیان کند. مثل خواستهای کوچک و حرام شده در روزگار کودکی، که بعدها به سراب آرزویی بزرگ تبدیل میشود.
گزارشی از بقای ستیزِ ترکیببندیها و رنگها با بقای بیدغدغه و آرام جهانی که وجودش، خود محلِ هزار پرسش است. پناهبردن از تنهایی به تنهایی. مثل اینکه خودت از خودت بپرسی با تو چه کنم.
مثل نوشتن برای کسی که از تو خیلی دور است و نمیدانی که از تو خیلی دور است. انتقام از واقعیت با قلم افسانه. حس نیاز به نفس کشیدن در هوایی که بویناک نباشد. حس اعجاب در برابر ابدیتِ یک زیبایی افسانهای، برای زندگی در لحظهای که لحظهای بعد، هرگز آن لحظه تکرار نمیشود…
از محمد وجدانی تا به حال دفترهای شعر (زخمه بر زخم ۱۳۶۹ـ کودکانِ شعله و برگ ۱۳۷۱ـ از هنوز و انتظار ۱۳۹۷) و کتاب راز پرتقال، نوشته و تصویرگری ۱۳۷۹ منتشرشده است.
وجدانی علاوه بر شعر و خط و نقاشی،سال ها به فعالیت روزنامه نگاری هم مشغول بوده است.
همکاری با ناصر بزرگمهر در انتشار یادمان سهراب سپهری درسال ۱۳۶۷ و عضویت در تحریریه مجله ادبی جام ، فصلنامه برج ، مجله گردون ، مجله آینه اندیشه، مجله بایا و سردبیری مجله ادبی روزگار وصل از جمله فعالیت های روزنامه نگاری او است.
طراحی روی جلد دهها کتاب، پوستر، آفیش برای تئاتر، موسیقی، فرهنگ از جمله طراحی آفیش و بروشور نمایش( سوگ سیاوش) در اجرای پاریس در سال ۱۹۹۰میلادی و طراحی لوگوی مجلات مختلف مثل: گردون، تکاپو، آینه اندیشه، روزگار وصل، آهنگ و طراحی لوگو، آفیش و دیپلم افتخار نخستین جایزه ادبی روزی روزگاری و قلم گردون از جمله آثارهنری او به شمار می رود.
نمایشگاهها:
ساربروگن/ آلمان/ ۱۳۵۵/ انفرادی
تالار وحدت/ ۱۳۶۵/ جمعی
نگارخانه برگ/ ۱۳۷۲/ انفرادی
نمایشگاه نقاشی هنرمندان معاصر/ نگارخانه آثار، با همکاری نگارخانه برگ/ ۱۳۷۴/ جمعی
نگارخانه والی/۱۳۸۴/ انفرادی
انجمن کلیسای انجیلی آلمانیزبان در ایران/ ۱۳۸۹/ انفرادی
آثار برگزیده:
سومین دوسالانه آثار طراحان گرافیک( موزه هنرهای معاصر):
آفیش نمایش کاکاسیاه( اجرا در تالار وحدت)
آفیش تکنوازی تنبک( بهمن رجبی، تالار وحدت)
چهارمین دوسالانه طراحان گرافیک( موزه هنرهای معاصر):
روی جلد و لوگوی مجله آینه اندیشه
دیپلم افتخار برای طراحی آفیش ششمین جشنواره سراسری تئاتر
بهترین آفیشهای تئاتر به صورت تقویم/ انتخاب و انتشار توسط مرکز هنرهای نمایشی/ ۱۳۷۱