هوش مصنوعی: چین چقدر از غرب عقب است؟

ترجمه: سلیم حیدری

چین بارها هدف خود را برای تبدیل شدن به رهبری هوش مصنوعی در جهان (AI) اعلام کرده است. وقتی صحبت از جاسوسی از مردم می شود، این کشور دست بالا را دارد اما با بسیاری از موانع دیگر روبرو است.

غول های فناوری چینی در حال پیشی گرفتن از همتایان آمریکایی خود در ایجاد چت ربات های هوش مصنوعی (AI) هستند. دومین اقتصاد بزرگ جهان تنها در سال جاری ۱۵ میلیارد دلار (۱۳.۵ میلیارد یورو) برای پروژه های هوش مصنوعی هزینه خواهد کرد که تنها در طی دو سال نزدیک به ۵۰ درصد افزایش یافته است.

حتی قبل از ورود مدل‌های زبانی بزرگ مانند Chat GPT با پشتیبانی مایکروسافت، برخی از کارشناسان فناوری (با وجود اینکه پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی در ایالات متحده و بریتانیا واقع شده بودند)، قطعا نمی گویند که غرب بر مسابقه هوش مصنوعی تسلط خواهد داشت.

کای فو لی، دانشمند تایوانی، سرمایه‌دار و مدیر فناوری تایوانی در سال ۲۰۱۸ پیش‌بینی کرد که چین به‌ سرعت از ایالات متحده به عنوان یک ابرقدرت هوش مصنوعی پیشی خواهد گرفت و اصرار داشت که این فناوری قبلاً مرحله نوآوری را پشت سر گذاشته است.

لی استدلال کرد که جهان اکنون در مرحله اجرای هوش مصنوعی است، جایی که چین به دلیل سال ها نظارت دولتی برتری دارد. ردیابی جمعیت در چین به جمع آوری حجم عظیمی از داده ها اجازه داده است و پلتفرم های هوش مصنوعی از آنها برای بهبود یادگیری خود استفاده می کنند.

رشدی قوی در پیش است

اما در حالی که بیش از نیمی از حدود ۱ میلیارد دوربین مداربسته روی کره زمین در چین مستقر شده اند، منتقدان لی استدلال می کنند که انقلاب هوش مصنوعی هنوز در مراحل ابتدایی است و غرب هنوز کلید را در دست دارد.

پدرو دومینگوس، استاد بازنشسته در دانشکده علوم و مهندسی کامپیوتر پل جی آلن در دانشگاه واشنگتن، به دویچه وله گفت: “نوآوری های بزرگ در هوش مصنوعی هنوز اتفاق نیفتاده است – بسیار دور است … و ایالات متحده در حال حاضر در این زمینه از مزیت برخوردار است.”

دومینگوس از حجم زیادی از داده‌ها با عنوان «بازدهی روبه کاهش» یاد کرد، و اذعان داشت چین از جاسوسی ۱.۴ میلیارد جمعیت خود بیشتر از ایالات متحده با ۳۳۲ میلیون نفر جمعیت سود نخواهد برد.

وی افزود: “تنوع داده‌ها نیز مهم است. من ترجیح می‌دهم داده‌ها را مثلاً از اروپا داشته باشم تا چین، زیرا تنوع بیشتری دارد و بنابراین شما می‌توانید از آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.”

ایالات متحده آشکارا از جاه‌طلبی‌های فناوری پکن ناراحت است، به‌ویژه که سیاست رسمی دولت چین این است که این کشور را تا سال ۲۰۳۰ به بازیگر برتر هوش مصنوعی در جهان تبدیل کند.

محدودیت های تراشه جاه طلبی های پکن را به تاخیر می اندازد

پل شار، معاون اجرایی و مدیر مطالعات مرکز امنیت آمریکا، به دویچه وله گفت: «اکثر سیستم‌های هوش مصنوعی به مقادیر زیادی سخت‌افزار نیاز دارند، هزاران تراشه بسیار تخصصی که هفته‌ها یا ماه‌ها در یک زمان کار می‌کنند. ممانعت از دسترسی چین، آنها را از ساخت پیشرفته‌ترین سیستم‌ها باز می‌دارد و این شکاف احتمالاً در طول زمان با ادامه پیشرفت فناوری تراشه‌ها بیشتر خواهد شد.»

شرکت های فناوری چینی ممکن است راه های دیگری برای دور زدن این ممنوعیت پیدا کنند. بازار داخلی نیمه هادی ها احتمالا شاهد رونق سرمایه گذاری خواهد بود زیرا تولیدکنندگان محلی برای بهبود تراشه های خود رقابت می کنند.

آیا غرب رقابت را واگذار می کند؟

حفره دیگری که واشنگتن ممکن است بخواهد ببندد این است که چرا پلتفرم های یادگیری ماشین ایالات متحده در حال حاضر منبع باز هستند!؟ یعنی به صورت رایگان برای کپی و اصلاح در دسترس هستند.

شار، نویسنده کتاب “چهار میدان نبرد: قدرت در عصر هوش مصنوعی” هشدار داد: “اگر به مدل آموزش‌دیده هوش مصنوعی دسترسی داشته باشید، به تراشه‌های پیشرفته نیاز ندارید. بنابراین این خطر واقعی وجود دارد که کنترل‌های صادراتی تراشه بی‌اثر شوند.”

نسخه‌های چینی Chat GPT که توسط شرکت‌هایی مانند غول تجارت الکترونیک علی‌بابا و پلتفرم رسانه‌های اجتماعی بایدو ایجاد شده‌اند، در ماه آوریل (اردیبهشت)، تنها چند ماه پس از رقبای آمریکایی‌شان، در جهان منتشر شدند.

بخش فناوری چین رام شد

اما این کشور قبل از اینکه بر فضای هوش مصنوعی حکومت کند، موانع زیادی برای غلبه بر آن دارد. برای اولین بار، سرکوبگری رئیس جمهور شی جین پینگ بر بخش فناوری طی دو سال گذشته، مدیران چینی را ریسک گریزتر کرده است.

کارمان لوسرو، یکی از همکاران مرکز پل تسای چین در دانشکده حقوق ییل به دویچه وله گفت: «شما شاهد انفجاری در قوانین و اجرای بخش فناوری بوده‌اید. “اغلب این [اجرا] بسیار مبهم بوده و حتی قبل از وضع قوانین جدید بوده است، که تأثیری سرد کننده بر صنعت دارد.”

لوسرو اشاره کرد که چگونه وسواس دولت چین در مورد سانسور می تواند پاشنه آشیل آنها باشد زیرا مدل های هوش مصنوعی پتانسیل یادگیری کامل خود را با مقادیر زیادی از داده های از دست رفته یا زمانی که برای جلوگیری از بسیاری از موضوعات برنامه ریزی می شوند، درک نمی کنند.

“در چین، شما طیف وسیعی از محتوای [سانسورشده] را دارید که همیشه در حال تغییر است. چیزی که امروز می‌تواند یک موضوع مجاز باشد، فردا می‌تواند ممنوع شود، و هیچ راهی برای پیش‌بینی آن وجود ندارد.”

فرار مغزها اجتناب ناپذیر است

این کشور همچنین کمبود کارگران ماهر مورد نیاز برای دستیابی به اهداف خود را دارد. علیرغم تلاش برای ایجاد ارتشی از استعدادهای هوش مصنوعی (زمانی که مهارت‌های آن‌ها در سطح جهانی مورد تقاضا باشد)، حفظ کارکنان این فناوری برتر یک چالش است.

شار گفت: “خروج استعدادها مانع بزرگی برای اقتدارگرایی در چین است زیرا مردم را از خود دور می کند. دانشمندان برتر هوش مصنوعی چین را ترک می کنند و فقط ماجرا این نیست که برای تحصیل و کار به خارج از کشور می روند، بلکه شیوه زندگی دموکراتیک تر را ترجیح می دهند.”

علیرغم این مسائل، او فکر می‌کند که آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی چین تنها ۱۸ ماه از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی پیشرو در غرب عقب‌تر هستند و این کشور در حال حاضر در زمینه استقرار هوش مصنوعی در جامعه برتری دارد.

چین ناامید

در حالی که برخی در غرب هنوز این سوال را دارند که آیا توسعه هوش مصنوعی باید به دلیل نگرانی‌های ایمنی متوقف شود، دومینگوس می‌گوید که چین با تمام قوا در بهره‌برداری از آنچه به گفته او «ابزار رویایی برای یک مستبد» است، پیش می‌رود.

او هشدار داد: “برای ما در دنیای دموکراتیک، کاملا ضروری است که ایالات متحده جلو بیاید. اگر چین این کار را انجام دهد، ما مشکلات زیادی از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی” خواهیم داشت.

به همان شیوه ای که فرهنگ و فناوری ایالات متحده در قرن گذشته در سطح جهانی گسترش یافت، دومینگوس استدلال کرد که تسلط چین بر هوش مصنوعی بقیه جهان را بیشتر شبیه آنها خواهد کرد. او مثالی را ارائه داد که چگونه غرب به سرعت چین را در قرنطینه های سخت پس از روزهای اول شیوع کووید دنبال کرد.

“از برخی جهات ممکن است بی ضرر باشد، مسائل بزرگ زیادی در مورد چین وجود دارد، اما در جایی که ایدئولوژی آنها پیش می رود، بسیار خطرناک است.”

منبع: دویچه وله