بازگشت شرکت‌های ژاپنی به بازار لوازم‌خانگی ایران، خبری بود که در روزهای گذشته توجه زیادی را به‌خود جلب کرد. براساس این خبر ۲شرکت تولیدکننده داخلی با انعقاد قراردادهایی با برندهای سونی و شارپ قرار است محصولات این شرکت‌ها را در بازار ایران توزیع کنند.
به گزارش همشهری آنلاین، واردات لوازم‌خانگی خارجی از سال ۹۷ممنوع شده و به‌تازگی نیز هیچ‌گونه خبری درخصوص تغییر در سیاست‌های وارداتی منتشر نشده است؛ با این حال پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد برخی شرکت‌ها با شیوه‌هایی خاص به واردات لوازم‌خانگی خارجی یا استفاده از نام و لوگوی این برندها اقدام می‌کنند.
بازار، بی‌خبر است
انتشار خبر حضور تلویزیون‌های سونی در بازار در حالی است که بازاری‌ها به کلی از آن بی‌خبرند. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تهران با ابراز بی‌اطلاعی از این موضوع به همشهری گفت: تا زمانی که این موضوع برای من مسجل نشده باشد در این زمینه اظهارنظر نمی‌کنم، اما آنچه مسلم است اینکه قبلا هم شرکت‌های تولیدی ایرانی مثل شهاب تلویزیون‌های تحت لیسانس سونی را در ایران تولید می‌کردند.
اکبر پازوکی افزود: هم‌اکنون در بازار لوازم خانگی به جز تلویزیون‌های تولید داخلی هیچ برند دیگری حضور رسمی ندارد و ازآنجا که واردات رسمی این کالا کماکان ممنوع است، تمام تلویزیون‌هایی که با نام ال‌جی، سامسونگ، سونی یا هر برند خارجی دیگری در بازار وجود دارد، قاچاق است. با این حال اصل این خبر به‌گفته دیگر فعالان بازار چندان بی‌راه نیست و حقیقت دارد.
واردات با شیوه‌های خاص
یک فعال بازار لوازم‌خانگی در گفت‌وگو با همشهری در زمینه حضور رسمی لوگوی شرکت‌های خارجی در بازار گفت: برخی شرکت‌هایی که خود خواهان ممنوعیت واردات بودند بعدها با نامه‌نگاری‌هایی با مقامات کشوری برای کسب مجوزهایی برای همکاری با شرکت‌های خارجی اقدام کردند و این حضور از پیامدهای کسب همان مجوزهاست.
احسان فدایی افزود: یک‌سالی هست که تلویزیون‌های سونی دارای گارانتی را یکی از شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی داخلی وارد می‌کند؛ حتی پشت تلویزیون‌های سونی نام آن شرکت داخلی درج شده، اما این خبر به‌تازگی رسانه‌ای شده است.
این فعال حوزه لوازم خانگی درخصوص جزئیات این نوع واردات افزود: قراردادهای مشارکت شرکت‌های داخلی با برندهای خارجی به این شکل است که یا به‌صورت مستقیم کالا را وارد می‌کنند یا با ری‌مارک کردن آن در مناطق آزاد، آن را با نام و برند خود عرضه می‌کنند که هم‌اکنون هر دو شیوه در حال استفاده است.
به‌گفته او، شرکت‌های داخلی برای دور زدن قانون ممنوعیت واردات مستقیم کالای کامل دارای مشابه خارجی، قطعات تشکیل‌دهنده کالا را جداگانه و حتی از مرزهای مختلف وارد و در داخل مونتاژ می‌کنند. در شیوه دیگر واردات غیرمستقیم، کالای کامل به مناطق آزاد وارد و درآنجا با تغییر لوگو و نام تجاری، کالا با نام شرکت واردکننده وارد بازار می‌شود.
فروش کالای ایرانی با لوگوی خارجی
گفته می‌شود برخی شرکت‌های ایرانی با مجوز رسمی، کالای تولیدی خود را بدون اخذ نمایندگی از برندهای تجاری خارجی، با لوگوی شرکت‌های مطرح خارجی به فروش می‌رسانند.
خبرگزاری مهر در تاریخ ۲۰آبان با انتشار گزارشی در این خصوص ادعا کرد برخی نهادهای مسئول از این موضوع مطلعند، ولی در این زمینه سکوت کرده‌اند.
نویسنده این گزارش از پیگیری‌های خود درخصوص تلویزیونی با برند سونی در یکی از فروشگاه‌های اینترنتی خبر داده و نوشته با مراجعه به توضیحات این کالا و استعلام شناسه اختصاصی آن در سامانه جامع تجارت مشخص شده تلویزیون سونی موجود در این فروشگاه تولید یک شرکت ایرانی است.
تا پیش از خروج آمریکا از برجام، شرکت‌های داخلی، لوازم خانگی را به‌صورت تحت لیسانس شرکت خارجی تولید و روانه بازار می‌کردند، اما از آن زمان تا امروز ورود کالاهای خارجی به کشور تنها از راه واردات غیررسمی یا همان قاچاق انجام می‌گیرد.
واردات به کلی منتفی است
سخنگوی وزارت صمت اواخر مردادماه در نشستی خبری از عزم جدی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای آزادسازی واردات لوازم‌خانگی خبر داد و اعلام کرد: تیراژ تولید محصولات لوازم‌خانگی در دوره ممنوعیت واردات به حد مطلوبی رسیده و بعد از این، حمایت از این صنعت باید سمت و سوی تازه‌ای به‌خود بگیرد تا اتفاقی که با ممنوعیت واردات در زمینه خودرو رخ داد و مردم با تولیدات کم‌کیفیتی مواجه شدند، برای لوازم‌خانگی تکرار نشود.
امید قالیباف، مهم‌ترین هدف دولت از بررسی آزادسازی واردات لوازم‌خانگی را ارتقای کیفیت تولید از مسیر رقابتی شدن بازار عنوان کرد. اما در مدت کوتاهی این تصمیم وزارت صمت با توجه به واکنش‌های صورت گرفته به آن از دستور کار خارج شد.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی درباره احتمال تغییر سیاست‌های وارداتی در زمینه لوازم خانگی به همشهری گفت: در نشست‌هایی که هفته گذشته در وزارت صمت برگزار شد، معاون صنایع عمومی این وزارتخانه هرگونه احتمال واردات لوازم خانگی به کشور را رد کرد و گفت تنها قرار است برای اقلامی که بازار با کمبود مواجه است از کمک شرکت‌های خارجی برای ایجاد خط تولید در کشور استفاده شود.
تا پیش از ممنوعیت واردات، بسیاری از محصولاتی که برند خارجی داشتند، نه به‌صورت محصول کامل و واردات صرف، بلکه به‌صورت تولید مشترک بین شرکت‌های ایرانی و برندهای خارجی در داخل کشور تولید، مونتاژ و به بازار عرضه می‌شدند و عمق تولید مشترک به ۴۰درصد رسیده بود؛ به این معنا که ۴۰درصد قطعات لوازم خانگی‌ای که در کشور تولید و عرضه می‌شد، ساخت ایران بود.
