ابر دولت؛ اوج گیری به سوی دولت دیجیتال با بال های بخش خصوصی

مهرین نظری

در گامی بزرگ به سوی تحول دیجیتال و تسهیل فرآیندهای دولتی، دولت جمهوری اسلامی ایران تحت دولت چهاردهم آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده ۱۰۷ قانون هفتم برنامه پیشرفت را به تصویب رساند که به موجب آن پروژه عظیم “ابر دولت” به مرحله اجرایی می‌رسد.

این پروژه با هدف ایجاد یکپارچگی در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتقای کارایی دولت دیجیتال طراحی شده است.

محمدمحسن صدر، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در این رابطه اعلام کرد که طبق این آیین‌نامه، این سازمان مکلف به راه‌اندازی پروژه ابر دولت طی یک سال آینده با همکاری بخش خصوصی است. پروژه‌ای که انتظار می‌رود به عنوان یکی از پروژه‌های استراتژیک و تحول‌آفرین در حوزه فناوری اطلاعات کشور به شمار آید.

نقش محوری سازمان فناوری اطلاعات در ابر دولت

سازمان فناوری اطلاعات ایران که مسئول هدایت و نظارت بر پیاده‌سازی این پروژه است، از طریق یک برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی با دستگاه‌های دولتی، اهداف بلندپروازانه‌ای را برای تحول دیجیتال دولت در نظر دارد. در این راستا، طبق آیین‌نامه تصویب‌شده، دستگاه‌های اجرایی کشور موظف خواهند شد تا مراکز داده خود را طی یک ماه آینده برای ارزیابی به سازمان فناوری اطلاعات اعلام کنند.

این فرآیند به منظور ایجاد اطمینان از انطباق مراکز داده با استانداردهای بین‌المللی و استفاده بهینه از منابع در دسترس انجام خواهد شد.

بر اساس این آیین‌نامه، تنها مراکزی که موفق به کسب گواهی سطح سه شوند، قادر به اتصال به ابر دولت خواهند بود. در غیر این صورت، دستگاه‌های اجرایی موظف به انتقال سامانه‌ها و اطلاعات خود به زیرساخت‌های ابر دولت هستند.

اهمیت و ضرورت “ابر دولت” در فرآیندهای دولتی

در دنیای امروز، سرعت و دقت در پردازش داده‌ها به یکی از نیازهای اساسی هر دولتی تبدیل شده است. پروژه “ابر دولت” با ایجاد بسترهایی همچون زیرساخت‌های ابری و شبکه‌های اطلاعاتی یکپارچه، این امکان را به نهادهای دولتی خواهد داد که فرآیندهای اداری خود را به صورت آنلاین و خودکار انجام دهند.

اجرای این پروژه به کاهش بروکراسی، تسریع خدمات دولتی و بهبود دسترسی مردم به خدمات مختلف می‌انجامد. علاوه بر این، ابر دولت می‌تواند به امنیت اطلاعات دولتی کمک کرده و از انباشت داده‌های حساس در مکان‌های مختلف جلوگیری کند. تمامی این عوامل، منجر به افزایش شفافیت و اعتماد عمومی به عملکرد دولت خواهد شد.

چالش‌ها و فرصت‌ها برای بخش خصوصی

پروژه ابر دولت همچنین فرصتی بی‌نظیر برای بخش خصوصی فراهم می‌آورد. در همین راستا، سازمان فناوری اطلاعات ایران به زودی فراخوانی برای پذیرش شرکت‌های توانمند بخش خصوصی برای مشارکت در این پروژه منتشر خواهد کرد. این فرصت می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های گسترده میان دولت و شرکت‌های فناور کشور باشد و همچنین ایجاد اشتغال و توسعه بیشتر در زمینه فناوری اطلاعات را به دنبال داشته باشد.

چالش‌های متعددی پیش روی بخش خصوصی و دولتی در پیاده‌سازی چنین پروژه‌ای وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، استانداردسازی داده‌ها و سامانه‌های مختلف دولتی است. به علاوه، مقوله امنیت اطلاعات در پروژه‌هایی همچون ابر دولت همیشه مورد توجه ویژه قرار دارد و باید تدابیر مناسب برای حفاظت از اطلاعات حساس اتخاذ شود.

دستورالعمل‌های فنی و نقشه راه ابر دولت

طبق اعلام سازمان فناوری اطلاعات، دستورالعمل‌های فنی برای اتصال مراکز داده دستگاه‌های اجرایی و برنامه عملیاتی برای انتقال سامانه‌ها به ابر دولت، تا سه ماه آینده به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ خواهد شد. این دستورالعمل‌ها شامل چارچوب‌های فنی، امنیتی و عملیاتی خواهند بود که باید توسط تمامی دستگاه‌ها رعایت شوند تا انتقال به ابر دولت به بهترین شکل ممکن انجام گیرد.

علاوه بر این، در این برنامه زمان‌بندی شده، دستگاه‌های اجرایی باید آمادگی خود را برای انتقال تمامی سامانه‌های دولتی به بستر ابر اعلام کنند. این سامانه‌ها می‌بایست به‌گونه‌ای طراحی شوند که ضمن هم‌افزایی و تعامل بهتر با یکدیگر، از ظرفیت‌های فنی و مالی موجود در سطح ملی بهره‌برداری کنند.

تاثیرات بلند مدت پروژه ابر دولت

پروژه ابر دولت تنها یک گام کوتاه‌مدت نیست، بلکه یک تحول ساختاری در نظام اداری کشور خواهد بود. این پروژه به دولت این امکان را می‌دهد که به راحتی و به طور مؤثر، خدمات خود را به شهروندان ارائه دهد. همچنین، ابر دولت می‌تواند به عنوان مدل مناسبی برای دیگر کشورها نیز در نظر گرفته شود که قصد دارند روند تحول دیجیتال را در دولت خود پیاده‌سازی کنند.

با توجه به این که ایران از پتانسیل‌های قابل توجهی در زمینه فناوری اطلاعات برخوردار است، اجرای موفق این پروژه می‌تواند چشم‌انداز روشنی از دولت دیجیتال را برای آینده کشور به ارمغان بیاورد.