اتفاق عجیب در بازار فرش/ فروش فرش‌های افغانستانی به نام فرش ایرانی!
طی چند روز گذشته، اخباری مبنی بر فروش فرش افغانستانی با نام فرش ایرانی منتشر شده است. کارشناسان معتقدند که به دلیل قیمت پایین‌تر و از طرفی پرداخت نکردن حقوق و عوارض، این فرش‌ها از سوی فروشندگان به فروش می‌رسد. آیا اقدامی برای جلوگیری از قاچاق در حوزه فرش صورت گرفته است؟
به گزارش تجارت نیوز، فرش ایرانی، به‌عنوان یک میراث فرهنگی و هنری ارزشمند در جهان شناخته می‌شود. از آنجایی که این اثر هنری ارزش ویژه‌ای در تاریخ ایران و جهان دارد؛ از جنبه‌های مختلفی هم قابل بررسی است.
فرش ایرانی به دلیل دقت و مهارت در بافت، تنوع طرح و رنگ، مورد استقبال جهانیان قرار گرفته است. چراکه هر یک از این طرح و رنگ‌ها، نمایان‌گر فرهنگ ایرانی است. از طرفی فرش ایرانی در بازار‌های جهانی به عنوان کالای لوکس شناخته می‌شود. همین امر باعث شده تا فرش ایرانی ارزش اقتصادی بالایی داشته باشد. این اثر هنری، در فهرست میراث ناملموس یونسکو قرار دارد. همین موضوع نشان‌دهنده جایگاه ویژه فرش ایرانی در تاریخ بشریت است.
برخی از اخبار منتشر شده حاکی از آن است که فرش‌های افغانستانی با نام فرش ایرانی به فروش می‌رسد.
مرتضی حاجی‌آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق ایران، درباره فروش فرش افغانستانی با نام فرش ایرانی و تبعات آن در گغت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: در واردات فرش‌های قاچاق به داخل کشور چون عوارض و حقوقی پرداخت نمی‌شود؛ بنابراین با قیمت پایین‌تری عرضه می‌شود که نتیجه آن رقابت ناسالم و ایجاد بازار برای کالای قاچاق و آسیب به تولید داخلی است.
علت واردات فرش‌های قاچاق توسط فرشندگان چیست؟
حاجی‌آقامیری درباره علت واردات فرش‌های قاچاق از سوی فروشندگان تصریح کرد: در گفت‌وگو‌هایی که با فروشندگان صورت گرفته است؛ فروشندگان اظهار کرده‌اند که توان فروش و کار کردن با فرش ایرانی را ندارند. بنابراین، به فروش فرش‌های افغانستانی روی آورده‌اند. این اتفاق نه‌تنها به اشتغال و تولید لطمه وارد می‌کند، بلکه تهدیدی برای فرهنگ و هنر ایران محسوب می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که در بازار کدام شهر‌ها فرش قاچاق وجود دارد؟ تشریح کرد: این نوع فرش‌ها بیشتر در بازار شهر‌هایی همچون تهران، شیراز و … وجود دارد. حتی اتحادیه صنف فروشندگان فرش تهران، طی اطلاعیه‌ای اعلام کرده است که قصد دارد با این پدیده برخورد کند.
این فعال بخش خصوصی درباره برخورد با قاچاق فرش افغانستانی خاطرنشان کرد: دولت با اجرای قوانین و محدودیت‌های مختلف در تلاش است تا از تولید داخلی حمایت کند و ورود کالاهای خارجی را کنترل کند. اما ورود بی‌رویه فرش‌های قاچاق از افغانستان نگرانی‌های جدی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است.
کوشش‌های زیادی برای محدود کردن واردات خودرو، لوازم خانگی و … انجام شده است تا به این واسطه از صنعت داخلی که ناکارآمد هم هست، حمایت شود. اما قاچاق فرش که همواره نماد فرهنگ و تمدن ایران است، به سادگی ادامه دارد. در گذشته، فرش ایرانی ۴۴ درصد از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌داد، اما امروزه به نظر می‌رسد که بی‌توجهی به این مسئله و عدم برخورد قاطع با قاچاق، می‌تواند تهدید جدی برای اشتغال و اقتصاد کشور تلقی شود.
روش‌های تشخیص فرش ایرانی از فرش افغانستانی
رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق ایران، درباره روش‌های تشخیص فرش ایرانی از فرش افغانستانی توضیح داد: کاملا فرش ایرانی از فرش افغانستانی قابل تشخیص است. چراکه نوع بافت، نقشه فرش، تکنیک رنگ‌آمیزی این فرش‌ها با فرش ایرانی متفاوت است و تشخیص این دو نوع فرش از یک‌دیگر توسط کارشناسان به راحتی صورت می‌گیرد. اما برای سایر افراد جامعه، باید توسط کارشناسان آگاهی داده شود تا آن‌ها هم به راحتی بتوانند این دو نوع فرش را از یک‌دیگر تشخیص دهند.
وی درباره نحوه رسیدگی به موضوع قاچاق فرش افغانستانی با نام فرش ایرانی تصریح کرد: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کشور وجود دارد که این قانون بسیار سخت‌گیرانه عمل می‌کند. قاچاق بسیاری از محصولات نظیر پوشاک، لوازم آرایشی و … در کشور اتفاق می‌افتد. اما در زمینه قاچاق فرش تا به حال برخوردی صورت نگرفته است. باید از سرچشمه اصلی، این موضوع حل شود و جلوی قاچاق گرفته شود.
او درباره بازار رقابتی فرش در ایران عنوان کرد: در واقع، اگر عوارض ورود فرش خارجی پرداخت شود؛ می‌تواند واردات داشته باشد. اما به دلیل عوارض سنگین، قابل رقابت نیست و توفیق اقتصادی نخواهد داشت. ایران به‌عنوان کشوری که سابقه طولانی در عرصه فرش دارد، ایران نباید از اقتصاد آزاد و ورود فرش‌های خارجی بهراسد. ولی باید این رقابت سالم و از راه قانونی باشد.
حاجی‌آقامیری در راستای جلوگیری از قاچاق پیشنهاد داد: یکی از راهکار‌های ساده و آزمایش‌شده در موضوع قاچاق، مراقبت از مرز‌هاست. در حوزه فرش هم باید مثل سایر حوزه‌ها این اقدام صورت گیرد تا کانتینر‌های قاچاق از شرق کشور وارد نشوند. به فروشندگانی که کالای قاچاق می‌فروشند، ایراد ثانویه وارد است.
ایراد اولیه، ورود کالای قاچاق به کشور است. فروشندگان به دلیل نیاز‌های معیشتی دست به این اقدام می‌زنند که اشتباه است و باید با سرچشمه اصلی برخورد شود. باید با همکاری قانون‌گذاران برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق چاره‌اندیشی کرد.
براساس این گزارش، یکی از مواردی که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، جلوگیری از سر منشأ اصلی یعنی جلوگیری از ورود کالای قاچاق است. ایران به دلیل داشتن پبشینه طولانی در زمینه تولید و صادرات فرش، می‌تواند در بازار رقابتی این محصول موفق شود. ولی این رقابت باید سالم باشد.
