بی‌اعتمادی مردم به دولت، عامل کلیدی خروج نقدینگی از بازار سرمایه
با گذشت دو ماه از جنگ ایران و اسرائیل، بورس ایران همچنان تحت فشار خروج نقدینگی قرار دارد و حتی از سرگیری مذاکرات با اروپا نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند.
ابهام در آینده اقتصادی، فعالان بازار را به رفتار محتاطانه و نگهداری سرمایه در گزینه‌های کم‌ریسک واداشته است. مهدی سوری، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در این باره گفت: «بازار سرمایه ایران بیش از هر چیز تحت تاثیر تنش‌های سیاسی، فشارهای اقتصادی و سیاست‌های ضدتولید قرار دارد. بی‌اعتمادی فعالان بازار نسبت به حمایت دولت باعث شده منابع خود را به گزینه‌های کم‌ریسک‌تر منتقل کنند.»
به گزارش تجارت نیوز، بورس ایران دو ماه پس از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل همچنان با فشار خروج نقدینگی مواجه است و روند نزولی شاخص‌ها ادامه دارد. حتی از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با تروئیکای اروپایی نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند و مانع افت بازار شود.
ابهام در آینده اقتصادی کشور، فعالان بازار را به رفتار محتاطانه واداشته و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را در گزینه‌های کم‌ریسک‌تر حفظ کنند.
این وضعیت نشان‌دهنده ناتوانی دولت در جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و اجرای سیاست‌های حمایتی موثر برای بورس است. کارشناسان معتقدند تا زمانی که چشم‌انداز اقتصادی شفاف نشود و برنامه مشخصی برای تثبیت بازار ارائه نگردد، روند خروج سرمایه ادامه خواهد داشت و بورس توان بازگشت به مسیر صعودی را نخواهد داشت.
مهم‌ترین عاملی که روی بورس تاثیر دارد، تنش‌های سیاسی است
در این راستا، مهدی سوری، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: «مهم‌ترین عاملی که روی بورس تاثیر دارد، تنش‌های سیاسی و نظامی است. حتی پس از اعلام پایان جنگ، تنش‌ها و ریسک‌های سیاسی ادامه یافت، زیرا آتش‌بس با ابهامات زیادی همراه بود و عوامل ایجادکننده تنش همچنان باقی هستند.» او تاکید کرد: «این وضعیت باعث شده بازار نسبت به اخبار منفی حساس‌تر و نسبت به اخبار مثبت بی‌تفاوت باشد.»
اروپا مسیر مذاکرات ایران و آمریکا را دشوار کرد
سوری در ادامه به تاثیر روابط بین‌المللی بر بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «پس از جنگ روسیه و اوکراین، روابط ایران با اروپا به‌شدت خدشه‌دار شد. زمانی که ایران وارد مذاکرات با آمریکا شد، کنار گذاشته شدن اروپا، برای کشورهای اروپایی خوشایند نبود.» او افزود: «در نتیجه، هر جا که توانستند، مسیر مذاکرات ایران را دشوار کردند و این موضوع تاثیر منفی بر بازار سرمایه گذاشت.»
دولت‌ها توجه کمی به بخش تولید دارند و کسری بودجه و ناترازی‌ها را به‌راحتی به تولیدکنندگان تحمیل می‌کنند
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر نقش بورس به‌عنوان آینه اقتصاد بیان کرد: «بورس بازتاب وضعیت واقعی اقتصاد و تولید است. سیاست‌های دولت نه‌تنها به رونق تولید کمک نکرده‌اند، بلکه گاهی مخرب بوده‌اند.»
او گفت: «دولت‌ها نشان داده‌اند که توجه کمی به بخش تولید دارند و کسری بودجه یا ناترازی‌ها را به‌راحتی به تولیدکنندگان تحمیل می‌کنند. برای مثال، محدودیت منابع ارزی و دو نرخی کردن ارز فشار مستقیمی بر تولیدکننده وارد کرده است.»
سوری ادامه داد: «آمارها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۹ تاکنون، حاشیه سود تولید کاهش یافته است. این کاهش باعث شده سرمایه‌گذاری در تولید شکل نگیرد و سرمایه، که نماینده بخش تولید است، توان فعالیت کافی نداشته باشد.»
سیاست‌های ضدتولید، انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش داده است
این کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از سیاست‌های موجود اظهار داشت: «سیاست‌های ضدتولیدی متعددی از جمله قیمت‌گذاری دستوری، پایبند نبودن دولت به حاکمیت شرکتی، تصدی‌گری دولت در شرکت‌ها، نبود شفافیت آماری، استانداردهای حسابداری ناقص و تورم بالا، تولید اقتصادی را توجیه‌ناپذیر کرده و انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش داده است.»
فعالان بازار سرمایه به این نتیجه رسیده‌اند که بورس برای دولت و تیم اقتصادی اولویت ندارد
سوری با اشاره به بی‌اعتمادی فعالان بازار به سیاست‌های دولت گفت: «فعالان بازار سرمایه به این نتیجه رسیده‌اند که بازار برای دولت و تیم اقتصادی اولویت ندارد. حتی وزیر جدید اقتصاد در برنامه‌های خود بیشتر بر بانک، تامین مالی و مسکن تمرکز کرده و توجه کمی به سهام و سهامداران داشته است.»
سرمایه‌گذاران بزرگ و صندوق‌ها به گزینه‌های امن‌تر روی آورده‌اند
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «در این شرایط، قیمت سهام حتی حداقل‌های گذشته را نیز می‌شکند و ارزش‌گذاری‌ها بسیار بدبینانه انجام می‌شود. اخبار منفی اثر بیشتری دارند و اخبار مثبت کمتر دیده می‌شوند.» او افزود: «منابع موجود در بازار عمدتا پولی است که قابلیت تولید ندارد و سرمایه‌گذاران بزرگ و صندوق‌ها به گزینه‌های امن‌تر روی می‌آورند.»
سرمایه‌گذاران معتقدند تا زمانی که حمایت واقعی از بازار سهام صورت نگیرد ورود پول جدید به بورس با ریسک بالا همراه است
سوری افزود: «یکی از دلایل اصلی خروج نقدینگی از بورس، بی‌اعتمادی مردم به سیاست‌ها و عملکرد دولت و حاکمیت است. سرمایه‌گذاران معتقدند تا زمانی که حمایت واقعی از بازار صورت نگیرد و چشم‌انداز مشخصی ارائه نشود، ورود پول جدید به بورس با ریسک بالایی همراه است.»
این کارشناس بازار سرمایه با مقایسه وضعیت ایران با دیگر کشورها اظهار کرد: «در کشورهایی مانند روسیه و اوکراین، حتی در زمان جنگ و بحران، بورس توانست عملکرد بهتری داشته باشد، زیرا دولت‌ها حمایت خود را از بازار و بخش تولید به‌صورت شفاف نشان داده بودند. در ایران چنین پشتوانه‌ای دیده نمی‌شود و همین موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران رفتار محتاطانه‌ای داشته باشند.»
مردم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در گزینه‌های وابسته به تورم یا ارزهای خارجی نگه دارند
سوری در پایان با اشاره به پتانسیل بازار گفت: «در صورتی که ریسک‌ها کاهش یابند و اخبار مثبت منتشر شود، سهامی که اکنون به‌شدت بدبینانه ارزش‌گذاری شده‌اند، می‌توانند رشد کنند.»
او افزود: «با این حال، مردم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در گزینه‌های امن‌تر و وابسته به تورم یا ارزهای خارجی نگه دارند تا در بازاری که اعتماد به آن کم شده، سرمایه‌گذاری کنند.»
به نظر می‌رسد، بورس ایران همچنان تحت تاثیر تنش‌های سیاسی، فشارهای اقتصادی و سیاست‌های ضدتولیدی قرار دارد. تا زمانی که دولت نتواند اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند و برنامه‌ای منسجم برای حمایت از بازار و تولید ارائه دهد، روند خروج نقدینگی ادامه خواهد داشت و بازار سرمایه توان بازگشت به روزهای رونق خود را ندارد.
