تامین مالی شرکت‌های بزرگ پالایشی از طریق انتشار اوراق
آیدا برخورداری
تأمین مالی پروژه های بزرگ یکی از مسائلی است که همواره چالش‌هایی را به دنبال داشته است و به همین دلیل در سال‌های گذشته ساخت پالایشگاه از طریق سرمایه‌های مردمی یا بازار سرمایه در دستور کار قرار گرفت.
بازار سرمایه در سال‌های اخیر شاهد افزایش معاملات بوده است و در حال حاضر بیش از ۳۷ میلیون کد بورسی فعال وجود دارد. از این‌رو بهره‌گیری از ظرفیت بازار سرمایه و بورس در هدایت نقدینگی، جمع‌آوری سرمایه‌های خرد مردمی و به‌کارگیری آن در پروژه‌های تولیدی از ظرفیت‌های بالقوه بازار سرمایه در کشور است که در همین راستا روزگذشته معاون ارزی مرکز مبادله ایران از فراهم شدن زمینه انتشار اوراق مرابحه ارزی برای تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های جدید و ناتمام شرکت‌های بزرگ که در حوزه های نفتی، پتروشیمی، پالایشی فعالیت دارند، خبر داد.
به گزارش عصراقتصاد، مهرماه امسال، مجید عشقی، رئیس سابق سازمان بورس اظهار کرد که تأمین مالی از بازار سرمایه ویژه بخش خصوصی از رویکردهای اولویت‌دار این سازمان در سال جاری است. وی همچنین با اشاره به افزایش ۳ برابری انتشار اوراق شرکتی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ تاکید کرد: «هدف ما این است تا منابع نقدینگی موجود در کشور را از طریق تأمین مالی در بازار سرمایه، به سمت تولید هدایت کنیم.»
در همین رابطه روزگذشته نیز معاون ارزی مرکز مبادله ایران از راه‌اندازی بسترهای لازم برای تامین مالی ارزی صنایع نفت و گاز پتروشیمی، پالایشی و فلزات و معدنی کشور خبر داد.
علی طرزعلی، معاون ارزی مرکز مبادله ایران گفت: مرکز مبادله ایران به عنوان بازوی اجرایی سیاست‌های ارزی بانک مرکزی در جهت پوشش تقاضاهای واقعی ارز، اقدام به ایجاد تالارهای مختلف ارز و طلا به منظور کم رنگ کردن بازارهای غیر رسمی و متعاقبا جلوگیری از نوسانات نرخ ارز کرده است.
وی با اشاره به اینکه تامین مالی ارزی صنایع بزرگ کشور از دیگر دغدغه‌های محوری بانک مرکزی از گذشته تاکنون بوده است، بیان کرد: به همین منظور در سال ۱۴۰۲ تالار قراردادهای نوین ارزی در مرکز مبادله ایران افتتاح و شروع به فعالیت کرد. در این تالار، بستر لازم برای انتشار اوراق ارزی فراهم شده است.
طرزعلی اظهار کرد: هم اکنون زمینه انتشار اوراق مرابحه ارزی برای تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های جدید و ناتمام شرکت‌های بزرگ که در حوزه های نفتی، پتروشیمی، پالایشی، فلزات و معدنی فعالیت دارند، فراهم شده است؛ البته تامین مالی ارزی از طریق اوراق مرابحه ارزی محدود به این صنایع نیست و حوزه‌های دیگر نیز می‌توانند مطابق با ضوابط و شرایط، درخواست و طرح های توجیهی خود را به این مرکز ارائه دهند.
معاون ارزی مرکز مبادله ایران در خصوص ویژگی‌ها و مزایای انتشار اوراق مرابحه ارزی در این مرکز توضیح داد: دریافت مجوز بانک مرکزی در خصوص طرح‌ها و پروژه‌های ارائه شده توسط شرکت‌ها در سریعترین زمان ممکن، هزینه مناسب تامین مالی ارزی توسط ناشر، همکاری بانک مرکزی، شبکه بانکی کشور، صنایع صادرات محور و شرکت‌های تامین سرمایه در فرایند عرضه اوراق و کاهش ریسک خریداران اوراق مرابحه ارزی برای دریافت سود سالیانه و اصل آن با توجه به تضمین اوراق توسط رکن ضامن، از ویژگی ها و مزایای انتشار این اوراق است.
طرزعلی در ادامه تاکید کرد: با توجه به شرایط دشوار تامین مالی ارزی از طریق بازارهای بین‌المللی، ایجاد تالار قراردادهای نوین ارز با کمک بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از ضرورت‌های فعلی اقتصاد کشور بود که با موفقیت انجام شد و در حال فعالیت است.
معاون ارزی مرکز مبادله ایران در پایان تشریح کرد: اجرایی شدن طرح‌ها و پروژه های جدید و ناتمام شرکت‌های بزرگ، موجب افزایش تولید، افزایش صادرات و نهایتاً رشد اقتصادی کشور می‌شود. شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس به منظور تامین مالی پروژه «بهسازی و احداث تاسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل» از روز سه شنبه ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۳ اقدام به انتشار اوراق به مبلغ ۵۰ میلیون یورو کرد و پذیره نویسی آن به مدت یک هفته و تا ۲۹ آبان ماه ادامه دارد.
این تامین مالی و توسعه فازهای این شرکت بزرگ بدون شک ارز آوری بالایی را در سال‌های آتی برای اقتصاد کشور فراهم خواهد کرد. این شرکت در آذرماه سال ۱۴۰۲ نیز ۱۰۰ میلیون یورو برای تکمیل این پروژه از طریق مرکز مبادله ایران تامین مالی کرده است.
با توجه به بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، شرکت پالایش گاز بید بلند خلیج فارس جهت تامین خوراک و کسب سود و ارزش افزوده بالاتر درصدد اجرای طرح بهسازی، جمع‌آوری و پالایش گازهای مشعل جهت بازیافت گازهای فلر است که از ارزش سوختی بالایی برخوردارند و می‌توانند به عنوان خوراک واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار بگیرد و از طرفی مشکلات محیط زیستی مانند آلودگی، دود، گرما، صدا و بوی نامطبوع و هدر رفت منابع اقتصادی را نیز مرتفع می کند. شرکت پالایش گاز بید بلند خلیج فارس برنامه دارد که از طریق جمع آوری منابع حاصل از عرضه اوراق مرابحه ارزی طرح بهسازی و جمع آوری گازهای مشعل را اجرایی کند.
تجربه نشان داده مردم از سرمایه گذاری در پتروپالایشگاه ها استقبال می‌کنند
مصطفی ناظمی کارشناس اقتصادی در رابطه با راهکارهای ساخت پتروپالایشگاه گفته بود در واقع ۳ منبع اصلی به تأمین مالی پروژه کمک می‌کنند؛ سرمایه خود شرکت، فاینانس خارجی یا اوراق و وام‌های داخلی و سرمایه‌های مردمی که هر سه اینها به دلیل همان تنفس خوراک قابل جذب هستند. یک نکته دیگر هم در این‌باره اشاره کنم و آنکه در اصلاحیه جدید قانون تا ۳۵ درصد هزینه‌هایی که برای تأمین مالی انجام می‌شود، مثل نرخ بهره وام یا هزینه‌های تضمین سود وغیره هم انجام می‌شود، تنفس خوراک تعلق می‌گیرد که این هم مزیت بزرگی حساب می‌شود.
ناظمی در پاسخ به سوالی مبنی بر امکان‌سنجی تأمین این حجم از منابع مالی برای ساخت هشت پتروپالایشگاه اعلام شده از طرف وزارت نفت گفت: سال ۱۳۹۹ تقریباً ۱۲۰ هزار میلیارد تومان ما نقدینگی جدید به بازار سرمایه داشتیم که البته متأسفانه ۸۰ تا از آن خارج شد. حالا پتروپالایشگاه‌ها مجموعاً حدود ۳۰ میلیارد دلار هزینه می‌برند که برابر با ۶۰۰ هزار میلیارد تومان است و ۳۰ درصد آن ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌شود که آن هم باید طی حداقل پنج سال تأمین شود. یعنی سالی حدوداً ۴۰ همت.
وی تصریح کرد: سال ۱۳۹۹ با یک پذیره‌نویسی که از ارزش واقعی خود هم بالاتر بود ۲۰ همت توسط دولت جمع شد و این نشان‌دهنده این است که این پتانسیل وجود دارد ولی باید مردم نسبت به ماهیت این پتروپالایشگاه‌ها و مزایای آن اقناع شوند.
ناظمی با اشاره به تأثیرات عرضه پتروپالایشگاه‌ها در بازار سرمایه گفت: در سال ۹۹ حجم بسیار زیادی از نقدینگی وارد بورس شد در حالی که ظرفیت آن فراهم نشده بود و قیمت‌ها به شکل کاذب بالا رفته بود. این مشکل ناشی از کم بودن عمق بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری‌های مولد بود. ولی با ورود پتروپالایشگاه‌ها و با توجه به اینکه اینها در بلند مدت سود ده هستند و تقاضای سفته‌بازی برای آنها پایین است و البته حجم بالای ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی آنها نقش اساسی در عمق‌بخشی به بازار سرمایه و ایجاد ثبات در آن داشته خواهند داشت.
