تحول صنعت پوشاک در عصر اقتصاد دیجیتال و رشد فروش آنلاین
مهرین نظری
پیشرفتهای دیجیتالی چگونه صنعت پوشاک را به سمت تغییرات اساسی سوق داده و فروش آنلاین چه نقشی در شکلدهی آینده این صنعت ایفا میکند؟
افزایش سهم فروش آنلاین در بازار پوشاک جهانی و ایران
رشد فروش آنلاین پوشاک در سطح جهانی روندی تصاعدی را طی کرده است. طبق گزارش منتشر شده توسط Statista، سهم بازار جهانی تجارت الکترونیک پوشاک در سال ۲۰۲۲ به ۳۴ درصد از کل فروش جهانی پوشاک رسید. این رقم در سال ۲۰۱۹ تنها ۲۵ درصد بود. پیشبینیها نشان میدهند که تا سال ۲۰۲۵، سهم فروش آنلاین از این بازار به بیش از ۴۰ درصد خواهد رسید.
با رشد پلتفرمهای تجارت الکترونیک و افزایش تمایل مصرفکنندگان به خرید آنلاین، این صنعت شاهد تحولات عمدهای شده است. از دلایل اصلی این رشد میتوان به راحتی خرید آنلاین، وجود تخفیفهای گسترده، و همچنین امکان دسترسی به محصولات متنوعتر اشاره کرد. بهویژه در دوره شیوع کرونا، فروش آنلاین بهعنوان کانالی امن و راحت برای خرید مورد توجه قرار گرفت.
در ایران، رشد فروش آنلاین پوشاک بهطور چشمگیری افزایش یافته است. طبق گزارش مرکز توسعه تجارت الکترونیک، سهم فروش آنلاین پوشاک در ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۸ درصد از کل فروش بازار پوشاک بوده است. با این حال، این رقم در سال ۱۴۰۲ به حدود ۱۲ درصد افزایش یافت. برخی تخمینها نشان میدهند که تا سال ۱۴۰۵، این سهم به ۱۵ درصد خواهد رسید. افزایش دسترسی به اینترنت، گسترش گوشیهای هوشمند، و رشد اعتماد مصرفکنندگان به فروشگاههای اینترنتی از جمله عوامل کلیدی رشد فروش آنلاین پوشاک در ایران هستند.
از دیگر آمارهای قابل توجه در بازار پوشاک ایران، این است که بیش از ۴۰ درصد از جمعیت ایران حداقل یک بار خرید آنلاین انجام دادهاند و سهم خریدهای مرتبط با پوشاک از این خریدهای آنلاین حدود ۲۵ درصد است. رشد سریع پلتفرمهای داخلی و افزایش رقابت میان فروشگاههای اینترنتی نقش مهمی در افزایش تمایل به خرید آنلاین ایفا کرده است. همچنین، در دوران همهگیری کرونا، خرید پوشاک بهصورت آنلاین تا ۴۰ درصد افزایش یافت، که نشاندهنده تغییرات پایدار در عادات مصرفی مردم است.
دیجیتالی شدن زنجیره تأمین و فروش؛ عامل کلیدی تحول صنعت پوشاک
تحولات دیجیتالی تنها به بخش فروش آنلاین محدود نمیشود. یکی از مهمترین بخشهایی که تحت تأثیر اقتصاد دیجیتال قرار گرفته، زنجیره تأمین صنعت پوشاک است. در سالهای اخیر، استفاده از فناوریهایی همچون اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI)، و تحلیل دادهها باعث شده است که شرکتهای پوشاک بتوانند زنجیره تأمین خود را بهبود بخشند. طبق تحقیقات صورتگرفته، شرکتهایی که از فناوریهای دیجیتال در زنجیره تأمین خود استفاده کردهاند، موفق به کاهش ۳۰ درصدی هزینههای عملیاتی و افزایش ۲۵ درصدی سرعت تحویل محصولات شدهاند.
در ایران، بسیاری از شرکتهای پوشاک بزرگ و متوسط به سمت دیجیتالی کردن فرآیندهای تولید و توزیع حرکت کردهاند. استفاده از نرمافزارهای مدیریت موجودی و سیستمهای هوشمند، این شرکتها را قادر ساخته تا موجودی انبارها و فرآیندهای تولید را بهصورت دقیقتری کنترل کنند و در نتیجه هزینهها را کاهش دهند.
بهطور مثال، یکی از تحقیقات انجامشده در ایران نشان میدهد که بیش از ۶۰ درصد از شرکتهای بزرگ پوشاک، برنامههایی برای دیجیتالی کردن زنجیره تأمین خود دارند و انتظار میرود که تا پایان دهه جاری، بیشتر این شرکتها کاملاً دیجیتالی شده باشند.
در کنار این تحولات، پیشرفت در حوزه پرداختهای آنلاین و پلتفرمهای لجستیکی نیز نقش مهمی در تسهیل فرآیندهای تجارت الکترونیک ایفا کرده است. طبق گزارش بانک مرکزی ایران، در سال ۱۴۰۱ تعداد تراکنشهای مالی مرتبط با خریدهای آنلاین به بیش از ۳ میلیارد تراکنش رسیده است که سهم خریدهای پوشاک از این تراکنشها حدود ۲۰ درصد بوده است.
بهطور کلی، اقتصاد دیجیتال در ایران توانسته است بخشهای مختلفی از صنعت پوشاک را تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر رشد چشمگیر فروش آنلاین، دیجیتالی شدن فرآیندهای زنجیره تأمین و بهرهبرداری از دادهها برای مدیریت بهتر موجودیها و تحلیل بازار، باعث شده است که این صنعت به سمت کارایی و بهرهوری بیشتر حرکت کند. با توجه به افزایش استفاده از فناوریهای نوین و همچنین رشد بازارهای دیجیتال، انتظار میرود که صنعت پوشاک در ایران و جهان بهطور مداوم به سمت تحولات دیجیتال بیشتری پیش رود.