«تنخواه» بعنوان عامل اصلی افزایش تورم کنار گذاشته شد

سنت  دولت‌های گذشته مبنی بر دریافت تنخواه طی ماه‌های ابتدایی سال عامل اصلی خلق پول و تحمیل تورم کمرشکن به اقتصاد کشور بود روندی که در دولت سیزدهم متوقف شده است.

به گزارش تسنیم، طبق اعلام مسئولان، فقط در نیمه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۵۵ هزار میلیارد به عنوان تنخواه از سوی بانک مرکزی به دولت قبل پرداخت شده بود. دریافت تنخواه از بانک مرکزی یکی از شیوه‌های قدیمی دولت‌هاست که اتفاقا سهم بالایی در افزایش تورم سالانه نیز دارد.

رئیس کل بانک مرکزی دریافت تنخواه از سوی دولت را به معنای “چاپ پول محض” که یکی از ریشه‌های اصلی تورم در بخش تقاضاست می داند، او البته می گوید که این بدهی در ۶ ماهه دوم ۱۴۰۰ تسویه شده است.

حجت‌الاسلام رئیسی در جریان سفر استانی به خراسان شمالی ضمن تشریح روند بازپرداخت بدهی های دولت گذشته اعلام کرده ماهانه ۱۲هزار میلیارد بابت فاکتورهایی که قبلا خرج شده پرداخت می‌کنیم؛ به گفته رئیس جمهور، درآمد کشور افزایش پیدا کرده است؛ البته بخشی از این درآمد صرف کسری بودجه ۴۸۰هزار میلیاردی و صفر کردن تنخواه سال گذشته می‌شود.

 به اذعان کارشناسان اقتصادی در صورت تداوم روند دولت گذشته در دریافت تنخواه از بانک مرکزی نرخ تورم قطعا رقم های بالاتری به خود می دید و انضباط مالی دولت سیزدهم مانعی اقدامی موثر در مهار فزاینده تورم بوده است.

در واقع و با توجه به اینکه تورم از دو ناحیه عرضه و تقاضا ایجاد می شود، هرگونه عدم تعادلی در روند عرضه و تقاضا به افزایش تورم می انجامد.

در همین خصوص رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های ما در دولت سیزدهم کنترل تورم است، گفت: بخشی از کنترل تورم موضوع عرضه است که البته خارج از کنترل ما به عنوان بانک مرکزی است مثل افزایش قیمت‌های جهانی، به وجود آمدن بحران اوکراین و یا افزایش قیمت نهاده‌ها در دنیا که تورم را در آمریکا و اروپا هم بالا می‌برد.

وی ادامه داد: همچنین یک تورم از جانب تقاضا داریم که بحث کسری بودجه دولت و نقدینگی است و ما باید آن را در دولت دنبال کنیم و یک بحث هم سطح انتظارات است که این سه مقوله بر روی تورم اثرگذار هستند.

کنترل پایه پولی خط قرمز رییس جمهور است

کارشناسان یکی از ریشه‌های تورم مزمن در اقتصاد ایران را کسری بودجه دولت می دانند که با استقراض از بانک مرکزی در قالب تنخواه منجر به چاپ پول، افزایش تقاضا و در نهایت بالارفتن قیمت ها می شود.

رییس کل بانک مرکزی در تشریح این موضوع گفت: در قانون بودجه، بانک مرکزی هرسال ۳ درصد بودجه را باید به دولت تنخواه بدهد و این به معنای چاپ پول محض است که هر سال نیز تداوم داشته است.  وی ادامه داد: بانک مرکزی در سال گذشته حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرده و به دولت داده است.

صالح آبادی تصریح کرد: یکی از ریشه‌های تورم همین است و اگر دولت به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که منابع خودش را بتواند تامین کند و به این پول نیازی نداشته باشد یعنی پول چاپ نشود طبیعتاً می‌تواند کمک‌کننده باشد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه کنترل پایه پولی خط قرمز شخص رییس جمهور است، افزود: در بحث نقدینگی و کسری بودجه دولت، با همکاری سازمان برنامه و وزارت اقتصاد شورایی با نام شورای ثبات مالی ایجاد کردیم تا از منابع بانک مرکزی اضافه برداشت نداشته باشند.

صالح‌آبادی تصریح کرد: این موضوع را با جدیت دنبال می‌کنیم آقای رئیس‌جمهور هم خط قرمز خود را این موضوع قرار داده‌اند که پایه پولی را بی‌دلیل افزایش ندهیم.

وی افزود: امسال با دولت هماهنگی کرده‌ایم که تا الان از این رقمی که می‌تواند تحت عنوان تنخواه بهره ببرد کمترین استفاده را داشته باشد.

گفتنی است رئیس کل بانک پیش از این و در اردیبشت ماه سال جاری تاکید کرده بود که دولت در سال جاری تاکنون از تنخواه استفاده نکرده است و با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مقرر شد خزانه‌ داری کل کشور ابتدا از  منابع رسوب ‌شده دولت نزد بانک مرکزی استفاده کند و در نهایت اگر ضرورت داشت دریافت تنخواه آخرین راهکار دولت برای تامین منابع مالی خود باشد.

لذا با مرور مجموع اقدامات انجام شده انتظار می رود با تداوم انضباط مالی دولت و کنترل کسری بودجه و نیز تخلیه حباب حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به تدریج شاهد کاهش نرخ تورم و آرامش بیشتر در معیشت جامعه باشیم.