کلید آزادی تجارت ایران و اوراسیا همچنان در دستان مجلس
توافقنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EEU) به عنوان یکی از مهمترین تحولات اقتصادی در سال‌های اخیر، به منظور تسهیل روابط تجاری و اقتصادی میان ایران و کشورهای عضو این اتحادیه امضا شد.
این توافقنامه از سال ۲۰۱۸ آغاز شد و روند آن به تدریج و با برگزاری جلسات مختلف پیشرفت کرده و حالا این لایحه با اجماع آرا در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مصوب شده و در انتظار تصویب نهایی در صحن مجلس است.
به گزارش عصراقتصاد، سال ۲۰۱۸، ایران تصمیم به پیوستن به اتحادیه اوراسیا گرفت. این اتحادیه شامل کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان است. هدف از این پیوست، افزایش حجم تجارت و توسعه همکاری‌های اقتصادی بین کشورها بود. سال ۲۰۱۹، مذاکرات اولیه برای تدوین توافقنامه آغاز شد و اولین دور مذاکرات در مسکو برگزار شد. در این دور، نمایندگان هر دو طرف به بررسی شرایط و ضوابط تجارت آزاد پرداختند.
سال ۲۰۲۰، مذاکرات به مرحله نهایی رسید و توافقنامه به امضا رسید. این توافقنامه شامل امتیازات تعرفه‌ای برای کالاهای مختلف و همچنین مقررات مبادلات تجاری است.
در عین حال تا به امروز چندین جلسه در قالب کمیته‌های مختلف بین ایران و اتحادیه اوراسیا برگزار شده است. نخستین جلسه کمیته مشترک، در اکتبر ۲۰۲۰ در مسکو برگزار شد که به بررسی جزئیات تعرفه‌ها و محصولات مشمول امتیازات تجاری اختصاص داشت. دومین جلسه نیز در ژانویه ۲۰۲۱ و به میزبانی ایران برگزار شد که در این جلسه موضوعات مرتبط با حمل و نقل و خدمات پیشرفته بین دو طرف بررسی شد.
همچنین در می ۲۰۲۱ به منظور بررسی اثرات پاندمی کرونا بر تجارت بین ایران و اوراسیا جلسه ویدئو کنفرانسی، برگزار شد. اما در نهایت موافقتنامه تجارت ایران و اوراسیا در ۶۰ دور مذاکره طی پنج سال انجام شده است و تاکنون ۴ کشور اتحادیه اقتصادی اوراسیا، روسیه، ارمنستان، قرقیزستان و بلاروس نیز قانون این موافقتنامه را در مجالس خود مصوب کرده‌اند و قزاقستان هم در فرایند تصویب این قانون است.
درباره این توافقنامه، دیمیتری کزاکوف، وزیر اقتصاد روسیه گفته است: این توافقنامه گام موثری در جهت تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان کشورهای عضو و ایران است و می‌تواند به توسعه همکاری‌های چندجانبه کمک کند.
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو دولت سیزدهم، نیز گفته بود: پس از امضای این توافقنامه، فرصت‌های جدیدی برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد می‌شود و می‌توانیم بازارهای جدیدی را هدف‌گیری کنیم.
سیدمحمدصادق قنادزاده، معاون ارتقای کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت نیز روزگذشته درباره این توافقنامه گفت: ۲۰ توافقنامه تجارت ترجیحی و آزاد با کشورهای مختلف داریم، که اولین موافقتنامه امضای توافقنامه تجارت آزاد چندجانبه کشورمان مربوط به اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیاست.
این موافقتنامه دی ماه سال گذشته به امضا وزرای صنعت کشورمان و پنج کشور عضو این اتحادیه رسید. ساز و کار اجرایی این موافقتنامه بدین گونه است که دو ماه بعد از تصویب این قانون در مجالس اعضا برای ابلاغ و اجرایی شدن به دستگاه‌های تخصصی در ساختار سیاسی کشورها ارجاع می‌شود.
قنادزاده افزود: لایحه موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا با اجماع آرا در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مصوب شده و در انتظار تصویب نهایی در صحن مجلس است.
معاون ارتقای کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت خاطر نشان کرد: ۴ کشور اتحادیه اقتصادی اوراسیا، روسیه، ارمنستان، قرقیزستان و بلاروس نیز قانون این موافقتنامه را در مجالس خود مصوب کرده‌اند و قزاقستان هم در فرایند تصویب این قانون است.
وی درباره این موافقتنامه بیان کرد: موافقتنامه تجارت ایران و اوراسیا در ۶۰ دور مذاکره طی پنج سال انجام شده است. ۸۷ درصد از کد تعرفه‌های تجاری ایران و اوراسیا صفر می‌شود.
پیش از این نیز رئیس سازمان توسعه تجارت ایران گفته بود: مهمترین خواسته این سازمان و فعالان اقتصادی تصویب لایحه موافقتنامه تجارت ایران با کشورهای عضو اوراسیا در مجلس شورای اسلامی است تا با حُسن اعتماد نمایندگان مجلس، فرایند اجرایی آن آغاز شود.
در هر حال توافقنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اوراسیا یک گام مهم به سمت تقویت روابط تجاری و اقتصادی است که می‌تواند تاثیرات مثبتی بر اقتصاد کشورمان داشته باشد به طوریکه انتظار می‌رود براساس این توافقنامه، با کاهش تعرفه‌های تجاری، به افزایش صادرات ایران و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی با کشورهای عضو این اتحادیه منجر شود.
