خط بطلان ایران خودرو بر احتکار با عرضه ۲ هزار دستگاه در روز

زینب غضنفری

هر زمان که قیمت خودرو افزایش می‌یابد، به سرعت به سراغ تولیدکنندگان می‌روند و یقه خودروسازان را می‌گیرند؛ در حالی که ریشه مشکلات جای دیگری است.

عصراقتصاد: این روزها نیز فضاسازی‌های بسیاری در حوالی جاده مخصوص مبنی بر احتکار خودروسازان انجام گرفت و افزایش قیمت‌ها را به آن وصل کردند اما؛ شواهد و قرائن خلاف آن را نشان می‌دهند.

اگر نگاهی حتی کوتاه و گذرا به آمار تولید دو خودروساز بزرگ کشور به خصوص شرکت ایران خودرو بیاندازیم متوجه می‌شویم که میزان تولید روزانه بسیار بالا است و با توجه به حجم تولید ۲۵۰۰ دستگاه خودرو در روز توسط این شرکت، موضوع احتکار موضوعیت ندارد.

زمانی که شرکتی روزانه بیش از ۲۰۰۰ دستگاه خودرو تولید می‌کند، قطعا پارکینگ‌ها پر از خودرو خواهد بود و صرفا نمایش خودرو در پارکینگ‌ها نمی‌تواند نشانه و دلیل بر احتکار باشد. هر چند که همین میزان خودروی پارک شده نیز در جریان شماره‌گذاری و حمل به نمایندگی‌ها قرار دارند و روالی همیشگی و طبیعی قلمداد می‌شود.

بر اساس اطلاعات ارائه شده، گروه ایران خودرو در حال حاضر بالغ بر ۱۳۰۰۰ دستگاه خودرو تولید شده با استانداردهای ۸۵ گانه در دست عرضه دارد که بر اساس تعاریف شورای رقابت و همچنین لزوم طی شدن فرآیندهای مرتبط با اخذ مجوز استاندارد (TA) جهت عرضه به بازار، باید مراحل قیمت گذاری آن‌ها در فرآیند اجرایی شورای رقابت طی شود.

مقدار قابل توجیهی از این خودروها نیز به به نام مشتریان فاکتور شده و در حال مرحله شماره گذاری و حمل به مقصد نمایندگی‌های سراسر کشور جهت تحویل به مشتریان قرار دارند.

بر اساس امار و اطلاعات منتشر شده، شرکت ایران خودرو در شهریور ماه سال جاری بالغ بر ۴۲،۵۴۲ دستگاه از انواع محصولات خود را تولید و ۴۰.۶۳۰ دستگاه نیز در بازار داخل به فروش رساند. در مجموع، در طی دوره ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲، برابر با ۲۵۸،۵۷۸ دستگاه خودرو تولید کرده و اگر با تولیدات ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۱ مقایسه کنیم، رشد تولید ۲۲ درصدی را شاهد خواهیم بود.

فروش ۲۴۶.۶۷۲ دستگاه در مدت سپری شده از سال جاری نیز به خوبی مؤید این است که احتکاری در کار نیست و تقریبا تمام تولیدات سال جاری ایران خودرو روانه بازارهای فروش شده و به دست مشتریان و متقاضیان رسیده و مابقی خودروهای مانده در پارکینگ‌ها در انتظار دریافت مجوز از اداره استاندارد، شماره‌گذاری و قیمت گذاری از سوی نهادهای مرتبط هستند.

تعداد محدودی خودرو مانند رانا پلاس و‌هایما به دلیل مجوزهای استانداردی شماره‌گذاری نشده بود که در حال حاضر مشکل برطرف شده و خودروها در حال پلاک و تحویل هستند.

لازم به ذکر است که فرایند شماره‌گذاری، پلاک و کار‌های اسنادی خودرو‌های تولیدی جهت تحویل به مشتریان در حدود ۷ تا ۱۰ روز به طول می‌انجامد؛ بنابراین اگر این مدت زمان را در میزان تولید روزانه ضرب می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که در زمان‌هایی ۱۵ تا ۲۰ هزار خودرو در سایت‌ها و پارکینگ‌ها وجود داشته باشد که به عنوان یک فرآیند جاری و طبیعی قلمداد می‌شود.

از سوی دیگر، بر همگان واضح و مبرهن است که خودروسازان با مشکلات نقدینگی مواجه هستند و یکی از نیازهای مبرم و روزانه آن‌ها، نقدینگی است و از طرفی، خودروساز متعهد است بابت تاخیر در واگذاری خودرو به مشتری، سود تاخیر و خسارت پرداخت کند. بنابراین، شرکتی که نیاز مبرم به وجه نقد دارد، اقدام به پارک محصول در پارکینگ‌ها و تاخیر در تحویل خودروها نمی‌کند و هرگونه تاخیر در فروش به هیچ وجه به صرفه و صلاح خودروساز نخواهد بود.

در این میان، به ظرفیت محدود پارکینگ‌ها نیز باید اشاره کرد و مازاد بر این ظرفیت، امکان دپو محصول وجود ندارد.

علاوه بر این، بررسی‌های صورت گرفته سوی سازمان بازرسی کل کشور نشان می‌دهد برخلاف ادعای مطرح شده احتکاری از سوی ایران خودرو صورت نگرفته است.

شرکت ایران خودرو در جهت کاهش هر چه سریع‌تر خودرهای پارک شده و تحویل سریع‌تر به مشتریان، ظرفیت دستگاه‌های حمل خود را افزایش داده و از ابتدای خرداد سال ۱۴۰۱ همه تولیدات این خودروساز به صورت کامل و بدون نقص تحویل سازمان فروش می‌شود.

بنابراین، با توجه به آمار و مقدار تولید و فروش که به صورت روزانه به مراجع ذیربط اعلام و پایش می‌شود، نمی‌توان گروه ایران خودرو را متهم به احتکار و انبار خودرو به نیت افزایش قیمت کرد. فضاسازی و اتهام احتکار در مورد شرکتی که چندین هزار تولید در روز انجام می‌دهد چندان محلی از اعراب ندارد و به نظر می‌رسد این شایعه از سوی دلالان و مافیای خودرو جهت ایجاد التهاب در بازار و از بین رفتن اعتماد عمومی‌صورت گرفته باشد.

از دولتمردان و وزارت صمت انتظار می‌رود در شرایط کنونی و در جهت حل معضل نقدینگی خودروسازان که علت اصلی آن قیمت‌‌گذاری دستوری است، برنامه‌ای اساسی برای این صنعت تدوین کند.