داده، کلید حل مشکلات معیشتی مردم!

در همایشی ملی با محوریت سامانه مودیان و صورتحساب‌های الکترونیکی، مقامات دولتی بر استفاده از داده‌های شفاف برای حل مشکلات معیشتی، مسکن و اشتغال مردم تأکید کردند.

به گزارش عصراقتصاد، این مقامات معتقدند که با دسترسی به اطلاعات دقیق و تحلیل درست داده‌ها می‌توان به عدالت اقتصادی دست یافت و از فرار مالیاتی جلوگیری کرد.

همایش ملی سامانه مودیان و صورتحساب‌های الکترونیکی، میزبان بحث‌های مهمی پیرامون نقش داده‌ها در بهبود وضعیت اقتصادی کشور و حل مشکلات معیشتی مردم بود.  مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، در این همایش ضمن اشاره به مشکلات عدیده‌ی مردم در حوزه‌های معیشت، مسکن و اشتغال، بر اهمیت داده‌های دقیق و شفاف برای مدیریت صحیح کشور تأکید کرد.

وی بیان کرد: مردم در حوزه معیشت، مسکن و شغل گرفتار هستند. با دادن داده درست می‌توان مدیریت درست انجام داد. الان به هر موردی دست بزنید می‌گوید من؟! اگر داده باشد، دیگر کسی نمی‌تواند اینگونه بگوید.

پزشکیان با اشاره به تجربیات گذشته خود در مجلس، گفت: زمانی نماینده بودیم و تصمیم گرفتیم در رابطه با رانت، فساد و رشوه قانون بنویسیم، اما پیگیری کردیم و دیدیم قانون هست، اما اجرا نمی‌شود. مواردی که من فکر می‌کردم می‌تواند مشکل ما را حل کند، کد ملی، کد پستی و کد زمین به‌علاوه ماده ۱۶۹ مکرر مالیات‌ها بود.

وی با تشبیه بدن به سیستم اقتصادی کشور، افزود: بحثی که اکنون مطرح شد مبنی بر اینکه ما از مودیان بزرگ شروع کردیم که این کار خوبی است، اما بدن ما یکسری ارگان‌های بزرگ مثل قلب و ریه دارد و یکسری ارگان‌های جزئی هم داریم که نقش آنان در سلامت مهم است.

عدم توجه به ارگان‌های ریز بدن آدم را گرفتار می‌کند. رشوه‌های ریز نیز اقتصاد را بیمار می‌کند، این رشوه، رانت و فساد الزاماً به پولدارها باز نمی‌گردد.

رئیس جمهور با ارائه مثال‌هایی از فسادهای خرد و نارضایتی عمومی ناشی از آن‌ها، تأکید کرد که حتی موارد کوچک فساد نیز می‌توانند مشکلات بزرگی را برای مردم ایجاد کنند. وی در این زمینه گفت: زمانی در اداره می‌رویم و می‌بینیم یک نفر چیزی می‌گیرد و کاری را انجام می‌دهد، عدد بالایی نیست، اما نارضایتی مردم از همین موارد کوچک است که می‌بینیم و کاری نمی‌کنیم.

پزشکیان با تأکید بر اهمیت شفافیت مالی و نقش ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌ها در تعیین سقف پرداخت مالیات هر فرد، اظهار کرد: هر موجود زنده‌ای یک مودی مالیات است. اعتبار هر فردی در کشور باید از نظر مالیاتی مشخص شود. ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌ها این را مشخص می‌کند که سقف پرداخت مالیات من چقدر است. درآمد هر فرد مشخص است. اطلاعات درست شامل درآمد و اموال هر فرد است. یک کد زمین داریم و یک ساختمان داریم. سه دوره است که بحث اخذ مالیات از خانه خالی مطرح می‌شود.

وی با بیان این که داده و اطلاعات، قدرت محسوب می‌شوند، گفت: داده و اطلاعات یعنی قدرت؛ ما زمانی می‌توانیم برای مریض نسخه درست بنویسیم که داده‌های درستی جمع‌آوری کنیم. اطلاعات درست جمع کنیم و بعد تجزیه و تحلیل کنیم که مشکل بیمار به کدام ارگان باز می‌گردد.

اگر داده نداشته باشیم، تشخیص غلط است. سیستم مالیاتی باید داده‌ها را داشته باشد، بعد تصمیم‌گیری کند. قوی‌ترین سازمان‌ها از مالیات نباید فرار کنند.

رئیس جمهور همچنین به شفافیت گردش مالی در کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: در هر کشوری سیستم می‌داند پول هر فردی از کجا آمده است. پول برای فرد است، خرج کند اما باید شفاف باشد. شفافیت چرخش داده خیلی مهم است.

دوست من از کانادا باز می‌گشت، یک ماه به بازگشت با همسرش رفت یک اجاق گاز به صورت قسطی خرید. یک ماه بعد در زمان بازگشت گفتند اول باید پول اجاق گاز را بدهید بعد بروید. در دنیای ما همه اپلیکیشن‌ها با داده کار می‌کنند.

وی با اشاره به اپلیکیشن‌های مسیریابی مانند نشان و بلد، افزود: همین «نشان» یا «بلد» کوچه‌هایی را نشان می‌دهد که یک فرد که مدت‌ها در آن محل زندگی می‌کرد شناختی از آن ندارد، این قدرت داده است. اگر ما به این قدرت داده دست پیدا کنیم، هیچ بی‌عدالتی شکل نمی‌گیرد. حاکمیت به هر فردی که باید کمک می‌کند.

ما امروز هم به پولدار و هم به فقیر یارانه می‌دهیم، حتی پولدارها یارانه بیشتری می‌گیرند. خدا وکیلی باید اینگونه باشد؟ به فردی که زندگی آن نمی‌چرخد باید کمک کرد.

پزشکیان با تأکید بر دغدغه اصلی دولت در خصوص معیشت مردم، بیان کرد: دغدغه اصلی ما در دولت معیشت مردم است. باید مشکلات معیشتی مردم را حل کنیم. مردم در حوزه مسکن مشکل دارند. یک فرد ۴، ۵ یا ۱۰ مسکن دارد ولی فردی یکی هم ندارد. یک عمر دنبال خانه‌های خالی می‌گردیم.

برای مدیریت درست به داده، اطلاعات و شفافیت نیاز داریم. به یک فرد با سوبسیت برق رایگان و آب رایگان می‌دهیم، بعد یک آدم برای اجاره خانه پول کم می‌آورد. یارانه باید به این فرد برسد. شما باید داده‌ها را جمع‌آوری کنید.

وی با اشاره به سیستم‌های مالیاتی در سایر کشورها، گفت: در کشورها زمانی که درآمد یک خانواده بالا می‌رود مالیات می‌گیرند اما از درآمد پایین مالیات نمی‌گیرند. مالیات برای حل مشکلات مردم و کمک به افراد کم‌برخوردار است. چیزهایی که یک مدیر باید به آن فکر کند برطرف کردن فقر و بیماری و حقوق برابر است.

من خود به‌خود قرآن را مرور می‌کردم کمک به یتیم و فقیر به ذهنم می‌آمد. مسلمان کسی است که فقرا را ببیند. امروز در دنیا روسای کشورهای مختلف فکر می‌کنند می‌رسند به اینکه باید فقر را از بین ببرند و به محرومان کمک کنند.

رئیس جمهور با تأکید بر وظیفه‌ی دولت در رسیدگی به مشکلات مردم، گفت: وظیفه‌ ما دیدن فقرا است. شما می‌توانید به ما کمک کنید و داده‌ها را به ما دهید. در هر اداره‌ای ما وظیفه داریم مشکل مردم را حل کنیم، نه اینکه تقاضای دیگری از مردم شود. رانت، رشوه و فساد با داشتن داده‌ها و مدیریت داده شکل نمی‌گیرد.

پیشرفت‌های زیادی داشتیم. هر قانون و مقرراتی که به رفع محرومین و برقراری عدالت و امنیت بیانجامد ما از آن استقبال می‌کنیم و در این مسیر گام برخواهیم داشت. تلاش می‌کنیم منابع را عادلانه مدیریت کنیم. شکاف بزرگی که بین بالا و پایین ایجاد شده با مدیریت داده قابل رفع است.

پزشکیان در پایان سخنان خود با بیان این که مردم در حوزه معیشت، مسکن و شغل گرفتار هستند، گفت: مردم در حوزه معیشت و مسکن و شغل گرفتار هستند. با دادن داده درست می‌توان مدیریت درست انجام داد. الان به هر موردی دست بزنید می‌گوید من؟! اگر داده باشد دیگر کسی نمی‌تواند اینگونه بگوید. ماده ۱۶۹ مکرر مالیاتی برای همه ایرانیان است. اصلاً در بانک نیاز به ضامن نیست. اعتبار هر ایرانی مشخص است. سقف درآمد و دارایی‌های هر فرد مشخص است.

کسی که مالیات نداده چه کارت بازرگانی؟ کسی که دخل و خرج آن چرخش ندارد چه ورود ماشین وارداتی؟ این نشان می‌دهد ما از داده‌ها بی‌خبر هستیم. این‌همه فرارهای مالیاتی همه به مدیریت داده باز می‌گردد. امیدوارم با قدرت پیش بروید و سعی کنید در کشور هیچ انسانی از دید شما خارج نباشد.

همتی: هزینه سوداگری را مردم می‌پردازند

عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، نیز در این همایش با تأکید بر سهل‌الوصول بودن اخذ مالیات، گفت: اخذ مالیات باید سهل‌الوصول باشد. موضوعی که در بانک جهانی مطرح شد این بود که مالیات‌ستانی در تمام کشورها باید سهل‌الوصول باشد. وی با اشاره به اصل هزینه-فایده در نظام مالیاتی، افزود: اصل مهم در نظام مالیاتی اصل هزینه فایده است. باید دید مالیاتی که می‌گیریم برای مجموعه دولت تا چه میزان اهمیت دارد.

وزیر اقتصاد با تأکید بر اجتناب‌ناپذیری پرداخت مالیات، گفت: موضوع مهم اجتناب‌ناپذیری پرداخت مالیات است و باید این موضوع رعایت شود. دو چیز برای مردم اجتناب‌ناپذیر است و مردم گریزی از آن ندارد؛ یکی مرگ است و یکی هم پرداخت مالیات.

وی با اشاره به چهار اصل یک نظام مالیاتی مطلوب، شامل عدالت مالیاتی، اعتماد به دولت در هزینه‌کرد مالیات‌ها، سهل‌الوصول بودن مالیات و رعایت اصل هزینه و فایده، گفت: “رعایت این اصول و تمکین مالیاتی با هدف کاهش فرارهای مالیاتی موضوعی است که آن را دنبال می‌کنیم.

همتی با تأکید بر نقش داده‌ها در کاهش ریسک مالیات و استفاده از فناوری‌های نوین برای دستیابی به داده‌های به موقع و قابل اتکا، افزود: کاهش ریسک مالیات به حکمرانی داده در نظام مالیاتی نیاز دارد. رسیدن به داده‌های به موقع و قابل اتکا نیازمند استفاده از فناوری‌های نوین است و باید از روش‌های دیجیتالی استفاده کنیم.

وی با اشاره به هزینه‌های سوداگری و تأکید بر لزوم شناسایی و افزایش هزینه‌های آن، گفت: برای کمک به تولید باید فعالیت‌های سوداگری قابل شناسایی باشد و هزینه سوداگری را بالا ببریم چرا که تا به حال هزینه بسیار کمی داشته و هزینه سوداگری را مردم می‌پردازند. همچنین برای کاهش فشار مالیاتی برای حقوق‌بگیران و بخش تولید نیازمند اطلاعات دقیق هستیم.

وزیر اقتصاد با بیان ضرورت یکپارچه‌سازی سیستم مالیات و یارانه‌ها، گفت: باید سیستم مالیات و یارانه‌ها یکی شود تا از خانوارهایی که نیازمند یارانه هستند مالیات نگیریم. مردم باید یارانه بگیر باشند یا مالیات بدهند و نمی‌توان کسی هم یارانه بگیرد هم مالیات بپردازد، از این رو باید دهک‌های درآمدی به خوبی شناسایی شوند.

سبحانیان: افزایش نسبت مالیات بر تولید ناخالص داخلی

محمد هادی سبحانیان، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل سازمان امور مالیاتی، نیز در این همایش گزارشی از عملکرد سازمان امور مالیاتی ارائه داد و از افزایش نسبت مالیات بر تولید ناخالص داخلی از ۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۷.۷ درصد در حال حاضر خبر داد. وی همچنین از افزایش سهم مالیات در تأمین هزینه‌های جاری دولت از ۴۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۷۳ درصد در حال حاضر خبر داد و از افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی خبر داد.

سبحانیان با اشاره به طرح نشاندار کردن مالیات و سامانه مودیان، گفت: در حال حاضر اشخاص حقیقی و حقوقی خودشان تعیین می‌کنند که مالیات پرداختی آنها در چه پروژه‌ای هزینه شود که این مسئله در رضایتمندی مودیان تاثیر بسزایی داشته است. وی همچنین از پیشرفت‌های قابل توجه در سیستمی شدن فرآیندهای مالیاتی و افزایش تعداد صورتحساب‌های الکترونیکی خبر داد.

موسوی: لزوم همکاری همه نهادها با سامانه مودیان

سید فرید موسوی، رئیس کمیته مالیاتی مجلس، نیز در این همایش با اشاره به نقش سامانه مودیان در شفاف‌سازی نظام مالیاتی، بر لزوم همکاری همه نهادها با این سامانه تأکید کرد و گفت: سال‌ها از شفافیت نظام مالیاتی صحبت کردیم اما اجرای آن تا زمانی که سامانه مودیان عملیاتی نشد در حد حرف باقی ماند. وی همچنین بر لزوم رفع مشکلات فنی سامانه مودیان و جلوگیری از ایجاد بار اضافی بروکراسی اداری برای کسب و کارهای خرد و متوسط تأکید کرد.

در مجموع، در همایش ملی سامانه مودیان و صورتحساب‌های الکترونیکی، مقامات دولتی با ارائه آمار و ارقام و همچنین تجربیات شخصی، بر لزوم شفافیت مالی، استفاده از فناوری‌های نوین و همکاری همه نهادها برای تحقق این هدف تأکید کردند. به گفته آنها داده‌ها، کلید حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در شرایط فعلی هستند.