رشد معاملات بورس زیر سایه آمدن داراسوم

مسعود وطنخواه

معاملات بازار سرمایه تحت تاثیر انتشار شایعه اختصاص یافتن گروه بانکی به داراسوم قرار گرفت و این گمانه‌زنی سبب استقبال خریداران از گروه بانکی شد.

وعده انتشار «به‌زودی» داراسوم را وزیر اقتصاد در برنامه «نگاه یک» شبکه تلویزیون شنبه شب داده بود. انتشار شایعه‌ای روز گذشته درباره اینکه داراسوم که به باقیمانده سهام بانکی دولتی در صندوق‌های مالی اختصاص‌یافته از دارایکم است، آذر عرضه می‌شود، سبب شد معاملات گروه بانکی دوباره با رشد تقاضا همراه شود؛ به طوری‌که علی‌رغم نوسان قیمتی، بیشتر نمادهای بانکی در پایان زمان معاملات صف خرید داشتند.

بر اساس جزء (۲) بند الف تبصره (۲) قانون بودجه ۹۹ به دولت اجازه واگذاری تمام یا بخشی از سهام و دارایی‌های دولتی دستگاه‌های اجرائی زیرمجموعه قوه مجریه و باقی‌مانده سهام متعلق به دولت و شرکت‌های دولتی در بنگاه‌های مشمول واگذاری را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) داده شد. که تاکنون از سه گروه زیر قسمتی از گروه الف به‌نام دارایکم و گروه ج به‌نام پالایشی یکم عرضه شده است.

الف- سهام قابل واگذاری به «صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله واسطه‌گری‌های مالی» شامل باقیمانده سهام متعلق به دولت و یا شرکت‌های دولتی در شرکت‌های بیمه البرز، بیمه اتکایی امین، بانک‌های صادرات ایران، ملت و تجارت.

ب-  سهام قابل واگذاری به «صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله خودروسازی و صنایع فلزی» شامل باقیمانده سهام متعلق به دولت و یا شرکت‌های دولتی در شرکت‌های در شرکت‌های ایران‌خودرو، سایپا، ملی صنایع مس ایران و فولاد مبارکه.

ج- سهام قابل واگذاری به «صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله صنایع پالایش نفت و پتروشیمی» شامل باقیمانده سهام متعلق به دولت و یا شرکت‌های دولتی در شرکت‌های پالایش نفت تبریز، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت تهران.

سایه حضور داراسوم سبب شد که گروه پالایشی نیز به دلیل انتظار برای بازگشایی پالایشی یکم پذیره‌نویسی‌شده با افزایش تقاضا مواجه شوند. از چهار نماد شپنا، شتران، شبریز و شبندر که در صندوق پالایشی یکم حضور دارند. دو نماد شتران و شپنا پس از گذشت ده از زمان شروع معاملات صف خرید را تجربه کردند. نماد شبندر نیز تا اواخر زمان معاملات در محدوده دو تا چهار درصد مثبت نوسان داشت، اما نماد شبریز که در محدوده مثبت دادوستد می‌شد در اواخر زمان معاملات حتی قیمت‌های منفی را هم تجربه کرد.

نماد شستا نیز که به دلیل مشکلات در بازگشایی رسانه‌ای شده و برای مدتی در صدر خبرهای بورسی قرار گرفته بود. روز گذشته در محدوده کمتر از یک‌درصد منفی بازگشایی شد و در ۲۰دقیقه ابتدایی با افزایش تقاضا وارد محدوده مثبت شد، اما در ادامه افزایش عرضه‌ها در این نماد سبب شد که قیمت وارد محدوده منفی شود که به دلیل اینکه بیشترین دادوستد «شستا» در محدوده مثبت بود قیمت پایانی این نماد ۱۲۰ریال مثبت شد.

همچنین شاخص کل بورس روز گذشته با افزایش ۱۶هزار و ۶۸۲واحدی در سطح یک‌میلیون و ۳۷۵هزار واحدی ایستاد. بازدهی شاخص کل بورس روز گذشته با بازدهی شاخص کل (هم‌وزن) برابر با ۱.۲درصد بود که نشان‌دهنده نوعی تعادل در بورس است.

شاخص کل بورس نشان‌دهنده میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت‌های فعال در بازار سرمایه است.

در شاخص کل تاثیر شرکت‌ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است؛ بنابراین ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها و مقدار در شاخص کل متفاوت است. برای نمونه، نمادهای بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا، که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند تاثیرگذارتر از شرکت‌های کوچک هستند.

اما در محاسبه شاخص کل (هم‌وزن)، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می‌شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت‌ها در این شاخص به یک میزان اثر دارد.

شاخص کل، عملکرد و وضع بورس را نشان می‌دهد، اما معیار مناسبی برای رشد و افت بازار سرمایه نیست؛ برای اینکه در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که وزن زیادی در نوسان بورس دارند با مثبت یا منفی شدن‌شان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند؛ در حالی که وضع بسیاری از شرکت‌های دیگر متفاوت است. در نتیجه، شاخص کل هم‌وزن می‌تواند به شکل بهتری وضع کلی بازار را نشان دهد.

کاهش ارزش معاملات

ارزش معاملات بورس روز دوشنبه به ۱۱.۷هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با روز یکشنبه حدود ۲.۲هزار میلیارد تومان کاهش را تجربه کرد. ارزش معاملات به دلیل اینکه می‌تواند برای تشخیص ورود یا خروج نقدینگی مورد استفاده سرما‌یه‌گذاران واقع شود به عنوان یکی از مولفه‌های مهم برای فعالان بازار سرمایه است. به طور معمول ارزش معاملات بالای ۱۲هزار میلیارد تومان گویای وضع مناسب معاملات بورس است.

ورود نقدینگی به بازار یکی از راهکارهایی است که سرمایه‌گذار با استفاده از آن می‌تواند تشخیص بدهد که چه زمانی پول خود را وارد بازار کند و با استفاده از آن سهام بخرد. یکی از سیگنال‌هایی که تعیین می‌کند ورود نقدینگی به بازار سرمایه اتفاق افتاده است یا خیر، ارزش معاملات روزانه بازار است. ارزش معاملات از ضرب حجم معاملات روزانه در قیمت به‌دست می‌‌آید.