شرط جدید کمیته فقهی بانک مرکزی برای خرید اوراق مالی اسلامی

براساس اعلام بانک مرکزی، خرید اوراق مالی اسلامی از طریق ابزار توافق بازخرید (رپو) منطبق با موازین شرع مقدس اسلام با شرط مسدودسازی وجوه تایید شد.

به گزارش اقتصادآنلاین، چهل و دومین جلسه شورای فقهی این نهاد در ادامه برگزاری سلسله جلسات این شورا در روز چهارشنبه سوم شهریور به ریاست اکبر کمیجانی، رئیس کل بانک مرکزی و حضور سایر اعضا برگزار شد.

در این جلسه پیشنهاد بانک مرکزی در خصوص خرید اوراق مالی اسلامی از سوی بانک مرکزی از طریق ابزار توافق بازخرید (رپو) منطبق با موازین شرع مقدس اسلام با شرط مسدودسازی وجوه مربوط در حساب موسسات اعتباری و سایر نهادهای مالی نزد بانک مرکزی مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.

شورای فقهی طرح پیشنهادی مذکور را منوط به آنکه شرط مسدودسازی وجوه برای یک دوره معین به صورت شرط ضمن عقد در قراردادهای منعقده درج شود از حیث فقهی تایید کرد.

داوود کلهر درباره توافقنامه بازخرید یا رپو در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۷ در روزنامه دنیای اقتصاد توشته است:

بازارهای مالی از نظر سررسید ابزارهای مالی مورد استفاده در آن به دو دسته بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می‌شوند. در بازار پول اوراق بهادار با سررسید کمتر از یکسال مورد معامله قرار می‌گیرد.

«توافقنامه بازخرید» یا رپو

یکی از مهمترین ابزارهای بازار پول «توافقنامه بازخرید» یا رپو (Repurchase Agreement) است.

این ابزار نقش مهمی را در تخصیص کار‌آیی سرمایه در بازارهای مالی ایفا می‌کند. توافقنامه بازخرید تا حدی شبیه به وام وثیقه‌ای است، فرض کنید معامله‌گر الف در تاریخ ۲۷/۴/۲۰۰۸ از طریق فروش (به وثیقه گذاشتن) اوراق بهادار به معامله‌گر ب، ۰۰۰/۰۰۰/۱۰دلار را با نرخ بهره سالانه ۳% از وی استقراض می‌کند و همزمان توافق می‌کند درتاریخ ۲۸/۴/۲۰۰۸ همان اوراق بهادار را به مبلغ ۸۳۳/۰۰۰/۱۰دلار بازخرید کند.

(۳۶۰/۱*۳%*۰۰۰/۰۰۰/۱۰+۰۰۰/۰۰۰/۱۰) به مابه التفاوت قیمت‌های فروش و بازخرید اوراق بهادار (۸۳۳دلار) هزینه بهره رپو گفته می‌شود.

بنابراین توافقنامه بازخرید، توافقی بین دو طرف است به نحوی که یک طرف اوراق بهادار خود را به قیمت مشخص به طرف دیگر می‌فروشد (پول قرض می‌کند) و به‌طور همزمان تعهد می‌کند که همان اوراق بهادار را به قیمت مشخص و در تاریخ مشخص در آینده بازخرید کند. نرخ بهره‌ای که در قرارداد ذکر می‌شود نرخ بهره رپو نامیده می‌شود.

توافقنامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافقنامه بازخرید است. در مثالی که ذکر شد، معامله‌گر الف که اوراق بهادار را می‌فروشد و در تاریخی مشخص در آینده آن را بازخرید می‌کند اصطلاحا رپو انجام داده است. معامله‌گر ب که اوراق بهادار را خریداری می‌کند و در تاریخی مشخص در آینده آن را مجددا به فروش می‌رساند اصطلاحا رپوی معکوس انجام داده است. بنابراین این ابزار مالی از منظر قرض‌‎گیرنده وجوه، توافقنامه بازخرید و از منظر قرض‌دهنده وجوه، توافقنامه بازخرید معکوس نامیده می‌شود.