صنعت لوازم‌خانگی؛ حمایت‌ها، توانمندی‌ها و مخاطرات
گرچه حمایت مجموعه حاکمیت از شرکت‌های داخلی و ممنوعیت واردات در موضوع لوازم‌خانگی، فرصتی برای ارتقای تولید داخل است، اما کارشناسان و دست‌اندرکاران امر معتقدند باید با بهره‌گری از فرصت‌ها، مانع از ایجاد شرایط گلخانه‌ای در این صنعت و انحصار شد.
به گزارش ایرنا، مهرماه امسال بود که در پی نامه جمعی از تولیدکنندگان لوازم خانگی به محضر رهبر معظم انقلاب و تقاضای جلوگیری از واردات محصولات خانگی کره‌ای، معظم‌له در دستوری به رئیس‌جمهوری، ممنوعیت واردات این کالاها را خواستار شدند.
به‌طور حتم، با حمایت‌های یاد شده، تولیدکنندگان نیز وظایفی در قبال بازار و تولیدکنندگان بر عهده دارند. ارتقای تحقیق و توسعه (R&D)در واحدها، بهبود کیفیت، ارتقای فناوری، تعدیل و کاهش هزینه‌ها، منطقی کردن قیمت‌ها، تامین مستمر کالا در بازار، همکاری گسترده با دیگر شرکت‌ها و مراکز دانش‌بنیان، مراکز نوآوری و دانشگاه‌ها و تعمیق ساخت داخل محصولات، از جمله وظایف تولیدکنندگان داخلی است و اگر واحدهای تولیدکننده بخواهند حداکثر استفاده را از این حمایت ببرند و به نفع خود و کشور عمل کنند، باید به حرکت‌های مذکور عمق ببخشند.
بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم‌خانگی (Hamex2021)سه‌شنبه گذشته (۲۵ آبان‌ماه) با حضور معاون امور زنان و خانواده رییس‌جمهوری و معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت آغاز به‌کار کرد.
در این دوره از نمایشگاه که با شعار «تجلی دانایی و توانایی ایرانی در خدمت توسعه ملی» برگزار شده، ۳۹۴ شرکت داخلی و ۶ شرکت خارجی در فضایی به وسعت ۳۵ مترمربع در ۱۸ سالن، آخرین محصولات و دستاوردهای خود را در معرض دید عموم گذاشته‌اند.
در جریان برگزاری این نمایشگاه، با تنی چند از شرکت‌کنندگان، تولیدکنندگان و فعالان این صنعت در خصوص آخرین وضعیت تولید، حمایت‌ها و مشکلات به گفت‌وگو نشستیم.
خطر انحصار در صنعت لوازم‌خانگی
«امیرحسین دولتی» مدیر عامل واحد خدمات پس از فروش یکی از شرکت‌های لوازم‌خانگی در گفت‌وگو با ایرنا به تصمیم خوب وزارت صنعت برای ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی خارجی اشاره کرد که به حال تولیدکنندگان داخلی بسیار مفید است، اما در عین حال خاطرنشان‌کرد: اگر واحدها غافل شده و به‌خصوص دنبال ارتقای فناوری نروند، می‌تواند ریسک انحصار را به دنبال داشته باشد.
وی یادآوری‌کرد: تولیدکنندگان شاخص و بزرگ لوازم‌خانگی در کشور انگشت‌شمارند و همواره گسترش سهم بازارشان را دنبال می‌کنند، اگر کل بازار دست چند تولیدکننده باشد، شرکت‌های کوچک کنار زده شده و همان بلایی که سر خودروسازی آمد بر سر همین صنعت خواهد آمد.
دولتی بیان‌داشت: خروج خارجی‌ها از بازار کشورمان در سال‌های گذشته فرصت بسیار خوبی برای شرکت‌های ایرانی بود، اما به دلایلی همچون تحریم‌ها و همچنین ترس دیگر شرکت‌ها از تحریم‌های آمریکایی نتوانستیم آن‌طور که باید به‌ویژه در بحث تجهیزات الکترونیک از آن استفاده کنیم.
این فعال صنعت لوازم‌خانگی گفت: گرانی و کمبود ارز و در عین حال بی‌ثباتی نرخ آن، یکی از چالش‌های بخش تولید است که قدرت برنامه‌ریزی را از شرکت‌ها سلب می‌کند.
لزوم تغییر سیاست‌ها و رویکردها
در این زمینه، یک تولیدکننده لوازم‌خانگی حاضر در نمایشگاه به ایرنا گفت: برای رفع مشکلات این صنعت و ایجاد تحول، نیازمند تغییر سیاست‌ها و رویکردها هستیم، نه اینکه فقط جابه‌جایی مدیران را شاهد باشیم.
«حبیب تابش» با اشاره به اهمیت بالای تامین نقدینگی، بیان‌داشت: برای اینکه در این صنعت به تولیدکننده قوی قطعات تبدیل شویم، نیازمند سرمایه‌گذاری و تامین مالی هستیم، این در حالی است که بانک‌ها قواعد و قوانین دست و پاگیری دارند.
وی افزود: به‌تازگی که قوه قضائیه با ابلاغیه جدید بانک‌ها را از مصادره شرکت‌ها و کارخانجات بدهکار بازداشته، شاهدیم بانک‌ها هیچ شرکت یا محل طرحی را برای پرداخت تسهیلات و حتی اعطای سرمایه در گردش ترهین نمی‌کنند و به‌جای آن درخواست وثیقه‌هایی خارج از طرح از جمله وثیقه‌های مسکونی سهل‌البیع می‌کنند که در عمل امکان‌پذیر نیست.
تابش با تاکید بر اینکه باید سیاست‌ها و نگرش‌ها عوض شود، ادامه‌داد: چرا باید کارآفرینان و تولیدکنندگان درگیر مشکلات دست و پاگیر روزمره باشند، اما برخی دیگر با حضور در بازار دلالی بورس، ملک، ارز، سکه و طلا به سودهای آن‌چنانی برسند؟
وی با بیان اینکه با گذشت حدود هشت ماه از سال نتوانسته همچون سال گذشته به تحقق جهش تولید در مجموعه خود بپردازد، اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون پنج بار برای واردات مواد اولیه و تجیهزات مورد نیاز تولید اقدام کردیم و در حالی که ثبت سفارش‌ها ما به صورت وزنی بوده، ترخیص کالاهای مربوط به لوازم‌خانگی به صورت تعدادی اتفاق می‌افتد.
این تولیدکننده ماشین لباس‌شویی و کولر گازی اضافه‌کرد: این مساله منجر به درج «کسری در تخلیه بار» از سوی گمرک برای ما می‌شود که در نتیجه ترخیص کالاهایمان را به تاخیر می‌اندازد، در حالی که یک مشکل نرم‌افزاری است و هنوز برای آن چاره‌اندیشی نشده است.
افزایش هزینه‌های حمل و قیمت جهانی مواد اولیه
تولیدکننده دیگری به افزایش هزینه‌های بین‌المللی حمل و نقل به عنوان یکی از چالش‌های پیش‌روی تولید اشاره کرد و گفت: کرایه حمل از بنادر چین به بندرعباس در ماه‌های گذشته با افزایش بیش از چهار برابری، از هر کانتینر ۲ هزار دلار به ۹ هزار و ۲۰۰ دلار افزایش یافته است.
وی بیان‌داشت: برخی مواد اولیه مثل فولاد، مس و مواد پتروشیمی که در داخل کشورمان تولید می‌شوند، به نرخ جهانی قیمت‌گذاری می‌شوند و با وجود تلاش های مثبت انجام شده برای عرضه و خرید آنها از بورس، اما در بسیاری موارد ناچار به خرید کسری مواد اولیه خود از بازار آزاد با قیمت‌های بالاتر هستیم.
این تولیدکننده لوازم‌خانگی اظهار داشت: مشکلات یاد شده همراه با دیگر مشکلات، سبب شده تا امسال برخلاف سال‌های گذشته نتوانیم در بازارهای صادراتی حضور یافته و به سختی نیاز بازار داخل را تامین کنیم.
کارشناسان معتقدند: در حالی که تولیدکنندگان برنامه‌ای توسعه‌ای خوبی را در سال‌های اخیر در پیش گرفته‌اند، مسائلی همچون ورود مجدد کالاهای خارجی می‌تواند آسیب‌هایی را برای داخلی‌ها به همراه داشته باشد، با این حال اگر دولت نقش رگولاتوری و تنظیم‌گری خود در راستای رونق‌بخشی به این صنعت و رقابت‌پذیر کردن آن را انجام ندهد، فرو افتادن صنعت لوازم‌خانگی به گرداب انحصار دور از ذهن نخواهد بود.
به گزارش ایرنا و به گفته کارشناسان، ظرفیت‌های نصب‌شده موجود در کشور که به سالیانه حدود ۲۱ میلیون دستگاه لوازم خانگی بزرگ و کوچک می‌رسد، پاسخ‌گوی عمده نیاز و مصارف کشور است.
در برخی موارد از جمله ماشین ظرفشویی، اسپلیت یونیت و برخی لوازم خانگی کوچک، وابستگی وجود دارد، هرچند در دو مورد نخست، ظرفیت‌سازی‌هایی انجام شده است.
سال گذشته بیش از ۱۵ میلیون دستگاه لوازم‌خانگی در کشور تولید شد. کارشناسان اشتغال مستقیم در این حوزه را ۳۰۰ هزار نفر و گردش مالی سالیانه در صنعت لوازم‌خانگی کشورمان را ۶ میلیارد دلار عنوان می‌کنند.
با وجود رشد تولید لوازم‌خانگی، اما به اذعان همه تولیدکنندگان، بازاری‌ها و اتحادیه فروشندگان و توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی، اکنون بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کالاهای موجود در بازار را اجناس قاچاق تشکیل می‌دهد.
به گزارش ایرنا، بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم‌خانگی تا روز جمعه (۲۸ آبان‌ماه) در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آماده بازدید متخصصان و علاقه‌مندان است.
افزایش ۱۲۳ درصدی حضور شرکت‌های داخلی و به همین میزان رشد متراژ نمایشگاه و حضور بخش فن‌بازار با مشارکت معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهوری و همچنین سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، از جمله مشخصه‌های این نمایشگاه است.
