ضربه سخت تحریم های غرب به صادرات فرآوردهای نفتی روسیه

ترجمه: محمود نواب مطلق

دو ماه پس‌ از اعمال تحریم های کشورهای غربی و گروه ۷ بر نفت خام روسیه و سقف بندی قیمت آن این کشورها درنظر دارند تحریم های جدیدی را بر محصولات نفتی روسیه وضع کنند تا از این طریق ضربه سختی بر درآمد های ناشی‌ از محصولات نفتی این کشور وارد کنند.

منظورغربیها ازاین پس بیشتر محصولاتی نظیر گازوئیل و سایر انواع سوخت است. نتیجه مستقیم آن افزایش قیمتشان در جایگاه های فروش خواهد بود.

درسال ۲۰۲۲ قبل از آغاز جنگ روسیه با اوکراین (اسفند۱۴۰۰) کشورهای غربی از خریداران اصلی گازوئیل روسیه با حدود ۷۰۰ هزار بشکه درروز معادل بیش از نیمی ازکل واردات این محصول بودند.

از روز یکشنبه ۵ فوریه(۱۶بهمن) سری جدید تحریم های غرب و کشورهای گروه ۷ بر خرید محصولات نفتی روسیه به همراه سقف بندی قیمت آنها اعمال شده‌است.

کشورهای گروه ۷ به همراه استرالیا روز جمعه۳فوریه(۱۴بهمن) دراطلاعیه‌ای خبراز توافقشان برای سقف‌بندی قیمت محصولات نفتی روسیه دادند.

بر این‌ اساس سقف قیمت محصولات کمتر پالایش‌شده و ارزان از قبیل مازوت ۴۵یورو درهر بشکه و محصولات گرانتر از قبیل گازوئیل ۱۰۰ دلار در هر بشکه معین شده‌ است.

منابع دیپلماتیک این سقف بندی را متوازن ارزیابی کرده‌اند. زیرا ضمن واردن آوردن فشار بر درآمدهای نفتی روسیه امکان دستیابی سایر کشورهای غیرعضواتحادیه اروپا به محصولات نفتی روسیه را فراهم می‌کند.

«اورسولا فُوندِرلِیِر» رئیس کمیسیون اروپا نیز ضمن ارزیابی مثبت این سقفبندی گفت: «ما به‌همراه کشورهای گروه ۷ در نظر داریم با این سقفبندی ضمن کاهش درآمدهای نفتی روسیه ثبات بازارهای جهانی انرژی را نیز تضمین کنیم.

ما باید روسیه رااز دست‌یابی به امکانات جنگ برضد اوکراین محروم کنیم.» به باور کارشناسان مدرسه اقتصادی کیِف  با آغاز سقف بندی قیمت نفت روسیه از ابتدای ماه دسامبر (۱۰ آذر) درآمد نفتی ماهانه این کشور درمقایسه با متوسط درآمد ماهانه سال ۲۰۲۱(۱۴۰۰) معادل ۲.۱ میلیارد دلار کمتر بوده‌است.

«دیمیتری پِسکُف» سخنگوی رئیس جمهور روسیه روز جمعه ۳ فوریه (۱۴بهمن) ضمن انتقاد از تحریم های جدید غربی ها و منفی ارزیابی کردن آنها گفت: «این تحریم ها قطعا تعادل بازارهای بین‌المللی انرژی را بیشتر برهم می‌زند و روسیه اقدامات لازم برای تأمین منافع خود و جلوگیری از خسارات احتمالی را در دستور کار دارد.»

روسیه دراولین اقدام تلافی جویانه فروش نفت را به کشورهایی که قیمت های سقف بندی را رعایت کنند از اول فوریه(۱۲بهمن)  ممنوع کرده‌ است.

همچنین دراوایل هفته، دولت روسیه رعایت سقف بندی قیمت غربیها را برنفت خام خود برای صادرکنندگان بخش‌خصوصی و سازمان های تنظیم قیمت انرژی نیز ممنوع اعلام کرد.

تحلیلگران اقتصادی غرب که با لحنی خشن دراین موارد سخن می‌گویند براین باورند سری جدید تحریمهای غرب برضد کرملین در سقفبندی محصولات نفتی روسیه به ویژه گازوئیل تا ۱۰۰ دلار درهر بشکه اختلال بیشتری در اقتصاد این کشور ایجاد خواهد کرد.

قبل از آغاز جنگ روسیه با اوکراین(اسفند۱۴۰۰) کشورهای غربی از خریداران اصلی گازوئیل روسیه  با حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز معادل بیش از نیمی ازکل واردات این محصول بودند.

به رغم کاهش شدید واردات این فراورده نفتی از روسیه؛ در ابتدای سال ۲۰۲۳(دی ۱۴۰۱) کشورهای غربی همچنان شاهد واردات یک چهارم از کل واردات گازوئیل اروپا از روسیه معادل روزانه ۴۵۰ هزار بشکه هستند. در این شرایط مسکو باید در جستجوی بازارهای  جدیدی باشد.

غول های بزرگ آسیا از جمله چین و هند که از ابتدای درگیری با اوکراین از عمده ترین مشتریان روسیه شده اند از مهمترین نامزدهای این بازارهای جدید هستند.

اما به اعتقاد تحلیلگران این غول های خوش اشتها نیازمند محصولات نفتی روسیه پالایش شده نیستند.

زیرا این کشورها به همراه ترکیه که خود توانایی پالایش نفت خام را دارند ترجیح می‌دهند از فرصت قیمت های ارزان نفت خام روسیه برای واردات آن استفاده کنند.

بنابراین  بازارهای جدید برای محصولات نفتی پالایش شده روسیه کم است.

از اینرو این کشور چاره ای جز پالایش کمتر نفت خام ندارد و این خود منجر به کاهش تولید آن نیز خواهد شد.

از سوی دیگر کارشناسان اقتصادی معتقدند سری جدید تحریم ها منجر به افزایش قیمت سوخت در جایگاه های عرضه آن در اروپا می شود.

زیرا کشورهای اروپایی ناچارند منابع دیگری برای تأمین حامل های سوخت مورد نیاز خود بیابندو این در شرایطیست که هم اکنون نیز بازارآن شاهد تنش های فراوان است.

برخی از آنها از جمله انگلستان بدین منظور طی ماه های اخیربه آمریکا، عربستان و امارات روی آورده اند.

منبع: روزنامه تریبیون