مذاکره با غرب به نفع ایران است

فاطمه محمدی پور

اعلام موضع اخیر مقامات ارشد روسی پس از سفر «ولادیمیر پوتین» به باکو درباره مسیر ارتباطی زنگزور در منطقه قفقاز جنوبی، بار دیگر بحثها در مورد رویکرد روسیه به جمهوری اسلامی ایران را افزایش داده است.

ماجرا از آنجا آغاز شد که بعد از حمله اوکراین به خاک روسیه ، تصرف برخی شهرهای آن و تغییر شرایط میدانی در جنگ «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه برای اولین بار از زمان آغاز جنگ با اوکراین، یک سفر دو روزه به جمهوری آذربایجان انجام داد تا به بررسی راهکارهای گسترش همکاری‌های راهبردی و ائتلاف میان جمهوری آذربایجان و روسیه بپردازد.

طی این سفر پوتین ضمن برخی توافقات دیگر، مباحثی را نیز درباره کریدور زنگزور مطرح کرد. به فاصله کوتاهی پس از این سفر، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اعلام کرد مسکو از انعقاد سریع معاهده صلح بین باکو و ایروان و رفع انسداد مسیر ارتباطی حمایت می‌کند.

از طرف دیگر همانطور که امارات در سال‌های اخیر بارها ادعای ارضی درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را مطرح کرده است، روسیه اخیرا از موضع آن حمایت می کند. موضع روسیه در همراهی کردن ادعاهای امارات مورد انتقاد شدید افکار عمومی ایران قرار گرفته و آن را در تضاد با روند رو به پیشرفت روابط دوجانبه تهران- مسکو می‌دانند.

چنین موضع گیری از سوی مسکو در شرایطی است که متن نهایی «سند جامع همکاری‌های راهبردی» دو کشور آماده امضاست و دو کشور در حال مهیا شدن برای نهایی کردن آن هستند. با این حال، به نظر می رسد درک روسیه از روابط راهبردی با درک ایران از این نوع روابط متفاوت است و مقامات این کشور هیچ محدودیت و خط قرمزی جز منافع و امنیت ملی خود نمی شناسند.

«ریچارد کوزلاریچ» معتقد است که روسیه از بابت ایران خیالش راحت است و می داند به علت تحریم های غرب علیه تهران، مسکو جز اولویت های ایران خواهد بود

در این راستا خبرنگار عصر اقتصاد گفتگویی با «ریچارد کوزلاریچ» مدیر اندیشکده علوم و سیاست‌گذاری انرژی در دانشگاه جرج میسون، مدیر موقت برنامه سیاست عملیات صلح (POPP ) و سفیر پیشین آمریکا در جمهوری آذربایجان انجام داده که در ادامه می آید.

*در هفته های اخیر شاهد اقداماتی از سوی روسیه در منطقه بوده ایم که به نفع ایران نبوده و این اقدامات این مسئله را مطرح کرده است که روسیه قصد روی گردانی از ایران را دارد. نظر شما در این رابطه چیست؟

با بررسی روابط تاریخی ایران و روسیه می توان گفت که روسیه همواره بر اساس منافع خود عمل نموده است. مسکو اکنون تحت فشار ناشی از جنگ در اوکراین قرار دارد و به هر ابزاری جهت تامین منافع اقتصادی و سیاسی و نظامی خود متوسل می شود. اقدامات پوتین در منطقه و سفرهای اخیر وی به منطقه قفقاز نیز ناشی از همین رویکرد است.

* یکی از مواضع دولت روسیه حمایت از ادعای امارات مبنی بر تعلق این جزایر سه گانه به امارات متحده عربی است. با توجه به اینکه این سه جزیره از نظر تاریخی هویتی کاملا ایرانی دارند، چرا روسیه در این زمینه از امارات حمایت می کند؟

روسیه اکنون تحت تحریم های بین المللی توسط غرب قرار دارد و همانطور که در پاسخ به سوال قبل مطرح کردم به علت جنگ اوکراین تحت فشار قرار دارد. از این رو خواهان تقویت روابط خود نه تنها با کشورهای قفقاز بلکه با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز است. از طرفی روسیه از بابت ایران خیالش راحت است و می داند به علت تحریم های غرب علیه تهران، مسکو جز اولویت های ایران خواهد بود.

*ایران مخالف ساخت کریدور زنگزور است اما در هفته های اخیر شاهد حمایت روسیه از این کریدور بوده ایم. نظر شما در این رابطه چیست؟

روسیه با کارت زنگزور بازی می کند تا بتواند مذاکرات صلح میان ارمنستان و آذربایجان را به پیش ببرد و در قفقاز جنوبی نفوذ بیشتری کسب کند.

اگر ایران بتواند با غرب به توافق دست یابد، مسائل اقتصادی ایران تاحدودی حل می شود و از وابستگی ایران به روسیه کاسته خواهد شد. تکیه صرف به روسیه به نفع تهران نبوده و آنرا در موقعیت بسیار بدی قرار می دهد

*با توجه به موقعیت بین المللی ایران و اقدامات اخیر روسیه، آیا امکان گرایش ایران به غرب وجود دارد؟

رئیس جمهور جدید ایران همواره بر مذاکره با غرب جهت رفع تحریم ها تاکید کرده است. اگر ایران بتواند با غرب به توافق دست یابد، مسائل اقتصادی ایران تاحدودی حل می شود و از وابستگی ایران به روسیه کاسته خواهد شد. تکیه صرف به روسیه به نفع تهران نبوده و آنرا در موقعیت بسیار بدی قرار می دهد، همانطور که اکنون شاهد آن هستیم.